Απτή απόδειξη αλλά και αποτέλεσμα του παραλογισμού που διέπει τη νομισματική και την οικονομική πολιτική του Τούρκου προέδρου αποτελεί η νέα εκτόξευση του πληθωρισμού στην Τουρκία και η συνεπακόλουθη βαθύτερη ένδεια μεγάλης μερίδας του τουρκικού λαού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα, τον Μάρτιο ο πληθωρισμός στην Τουρκία έφτασε στο ιλιγγιώδες 61,1% καταγράφοντας εντυπωσιακή επιτάχυνση από το 54,4% του Φεβρουαρίου και αφήνοντας την τουρκική λίρα έρμαιο των μαζικών πωλήσεων των επενδυτών.
Πρόκειται για το αποτέλεσμα της ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής που επιμένει να εφαρμόζει η Τράπεζα της Τουρκίας καθ’ υπαγόρευση του Τούρκου προέδρου, «ορκισμένου εχθρού των επιτοκίων», όπως ο ίδιος αποκαλεί τον εαυτό του. Eπειτα από αλλεπάλληλες μειώσεις στις οποίες έχει προβεί η Τράπεζα της Τουρκίας μέσα στους τελευταίους 12 μήνες, τα επιτόκια της Τουρκίας ή «η μητέρα και ο πατέρας κάθε κακού», όπως υποστηρίζει ο Ταγίπ Ερντογάν, βρίσκονται μόλις στο 14% από το 19% στο οποίο βρισκόταν πέρυσι τον Μάρτιο.
Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, τα πραγματικά επιτόκια στην Τουρκία βρίσκονται στο -47% και αναπόφευκτα η τουρκική λίρα δέχεται νέες πιέσεις, με την ισοτιμία της να έχει ήδη υποχωρήσει κατά περίπου 10% από την αρχή του έτους και να διαμορφώνεται στις 14,7074 λίρες προς ένα δολάριο. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, άλλωστε, το τουρκικό νόμισμα έχασε περισσότερο από το 40% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Και ενώ ο διοικητής της Τράπεζας της Τουρκίας, Σαχάπ Καβτσίογλου, έχει τονίσει πως είναι στις προτεραιότητές του η στήριξη του τουρκικού νομίσματος, όλα δείχνουν πως δεν έχει καμία πρόθεση να εναντιωθεί στον Τούρκο πρόεδρο και να στραφεί σε περιοριστική νομισματική πολιτική στη συνεδρίασή της στις 14 Απριλίου. Μέχρι στιγμής έχει αρκεστεί και πάλι σε ανορθόδοξα μέτρα επιχειρώντας να αποθαρρύνει τη δολαριοποίηση των καταθέσεων.
Η υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική της Τουρκίας έρχεται σε οξεία αντίθεση με τη γενικότερη τάση για στροφή σε επιθετικά περιοριστική πολιτική που έχει επικρατήσει παγκοσμίως, με τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου να αυξάνουν τα επιτόκια καθώς ο πληθωρισμός καλπάζει σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ο Τούρκος πρόεδρος, όμως, έχει το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του επόμενου έτους και προσπαθεί να διασφαλίσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης βάσει του φτηνού δανεισμού. Στα κίνητρά του έχει, άλλωστε, προστεθεί και η προσπάθεια μιας «κινεζοποίησης» της τουρκικής οικονομίας, δηλαδή της επίτευξης υψηλών ρυθμών ανάπτυξης με όπλο τη χαμηλή ισοτιμία του νομίσματος και την τόνωση του μεταποιητικού τομέα.
Ο Τούρκος πρόεδρος ποντάρει στην «κινεζοποίηση» της οικονομίας, δηλαδή στην ενίσχυση της μεταποίησης με όπλο τη φθηνή λίρα.
Επικαλείται το Κοράνι
Πέραν της ανορθόδοξης θεωρίας του ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό, για να δικαιολογήσει την εμμονή του με το χαμηλό κόστος δανεισμού ο Ταγίπ Ερντογάν επικαλείται συχνά το Κοράνι, που απαγορεύει τους τόκους ως αθέμιτη μέθοδο κέρδους. Σύμφωνα μάλιστα με τον οικονομικό αναλυτή και αρθρογράφο Ερντάλ Σατζλάμ, όταν πρόκειται να λάβει αποφάσεις νομισματικής πολιτικής ο Ερντογάν συμβουλεύεται έναν ιμάμη. Στην τρέχουσα συγκυρία, πάντως, την ανοδική πορεία των τιμών επιτείνει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, καθώς αποκλείει από την παγκόσμια αγορά τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και άκρως σημαντικές πρώτες ύλες, με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται οι τιμές τους στα ύψη.
Για ορισμένα είδη, άλλωστε, η ιλιγγιώδης άνοδος των τιμών οφείλεται και πάλι σε σφάλματα του Τούρκου προέδρου πέραν της νομισματικής πολιτικής. Στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια γενιά θεοσεβούμενων νέων Τούρκων πιστών στις ισλαμικές παραδόσεις και στον μουσουλμανικό τρόπο ζωής, ο Τούρκος πρόεδρος έχει αυξήσει επανειλημμένως τους φόρους στα αλκοολούχα ποτά όπως το ρακί, το ούζο και το αψέντι. Το αποτέλεσμα είναι ότι μία μποτίλια από αυτά τα ποτά από 7 τουρκικές λίρες που κόστιζε προ εικοσαετίας, όταν πήρε το τιμόνι της Τουρκίας ο Ερντογάν, σήμερα κοστίζει 249 τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 17 δολαρίων. Την ίδια στιγμή, το προεδρικό ζεύγος ζει μια επιφανειακά συγκρατημένη ζωή πίνοντας τσάι, που και πάλι, όμως, τείνει να γίνει οικονομικά απρόσιτο για την πλειονότητα των τουρκικών νοικοκυριών.