Η ανθρώπινη τραγωδία, απόρροια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δεν θα περιοριστεί στα όρια των καθημαγμένων ουκρανικών πόλεων και στη μετατροπή εκατοντάδων χιλιάδων Ουκρανών σε πρόσφυγες. Θα επεκταθεί σε χώρες πολύ μακριά από τη Μαύρη Θάλασσα και θα βυθίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στην ένδεια και στην πείνα. Στην προειδοποίηση αυτή προέβη χθες η οργάνωση κατά της φτώχειας και της ανισότητας Oxfam, καθώς προβλέπει πως στη διάρκεια του έτους περίπου 263 εκατ. άνθρωποι θα διολισθήσουν σε ακραία ένδεια συνεπεία της εκτόξευσης των τιμών των τροφίμων που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ο ανατριχιαστικός αριθμός των ανθρώπων που απειλούνται άμεσα με ακραία φτώχεια ισοδυναμεί με το άθροισμα των πληθυσμών Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Βρετανίας, και αφορά κατά κύριον λόγο τις φτωχές χώρες αλλά και τα φτωχότερα στρώματα εντός των ανεπτυγμένων οικονομιών. Η δραματική προειδοποίηση της Oxfam σχετίζεται, όμως, και με το φάσμα της πείνας που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι εκατοντάδες εκατομμυρίων φτωχών του κόσμου, καθώς οι τιμές των τροφίμων έχουν γίνει απρόσιτες εξαιτίας του πολέμου. Οι δύο εμπόλεμες χώρες, Ρωσία και Ουκρανία, αντιπροσωπεύουν περίπου το 1/3 των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών, αλλά οι εξαγωγές τους έχουν σε μεγάλο βαθμό αποκλειστεί από την παγκόσμια αγορά τροφίμων αφού παραμένουν κλειστά τα λιμάνια τους και η παραγωγή τους μειώνεται. Το αποτέλεσμα είναι να βρίσκονται στα ύψη οι τιμές των σιτηρών, του καλαμποκιού και των φυτικών ελαίων μια και η Ρωσία είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο σε εξαγωγές σιτηρών και η Ουκρανία η πέμπτη στον κόσμο. Οι δύο χώρες μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ¼ των παγκόσμιων εξαγωγών τροφίμων, αλλά οι χώρες που εξαρτώνται από αυτές είναι κυρίως οι φτωχότερες της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής.
Η Oxfam κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας ότι στα τέλη του έτους 860 εκατ. άτομα θα ζουν με λιγότερο από 1,90 δολ. την ημέρα.
Την περασμένη εβδομάδα, τα Ηνωμένα Εθνη τόνισαν πως οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά ρεκόρ λόγω του πολέμου στην Ευρώπη και προειδοποίησαν ότι οι δυσθεώρητες τιμές θα πλήξουν τους φτωχότερους του κόσμου. Μόνο στη διάρκεια του περασμένου μήνα, οι τιμές των δημητριακών εκτοξεύθηκαν κατά 17%, εν μέρει και εξαιτίας των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι χώρες της Δύσης στη Ρωσία εμποδίζοντας τις εξαγωγές της. Η Oxfam επισημαίνει πως η προοπτική αυτή να αντιμετωπίσει το φάσμα της πείνας μια τόσο σημαντική μερίδα του παγκόσμιου πληθυσμού ισοδυναμεί με πλήρη αντιστροφή της προόδου που έχει επιτευχθεί στη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών. Ενόψει της εαρινής συνόδου Παγκόσμιας Τράπεζας και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Oxfam κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με την εκτίμησή της ότι στα τέλη του έτους θα έχει φτάσει τα 860 εκατ. άτομα ο αριθμός των ανθρώπων που θα ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με λιγότερο δηλαδή από 1,90 δολ. την ημέρα.
Σε σχετική έκθεσή της με τίτλο «Αρχικά κρίση, μετά καταστροφή», επισημαίνει πως πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος βρίσκονται στα πρόθυρα χρεοκοπίας και ενδέχεται να αναγκαστούν να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες για να αποπληρώσουν τους πιστωτές τους και την αξία των εισαγωγών τροφίμων και καυσίμων. Διαπίστωσε πως οι φτωχότερες χώρες του κόσμου πρέπει να αποπληρώσουν φέτος χρέη συνολικού ύψους 43 δισ. δολαρίων, αλλά τα ποσά αυτά, υπογραμμίζει, θα μπορούσαν να διατεθούν για τη στήριξη των πλέον ευάλωτων. Απευθύνοντας έκκληση σε πιστωτές ανά τον κόσμο, ζητάει να ανασταλεί ή και να ακυρωθεί η πληρωμή των δυσθεώρητων αυτών χρεών προκειμένου να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να διαθέσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για τη στήριξη των φτωχότερων στρωμάτων. Προτείνει επίσης την επιβολή ετήσιου φόρου στον μεγάλο πλούτο, που θα μπορούσε να αποφέρει στα ταμεία των κυβερνήσεων έσοδα ύψους 2,5 τρισ. δολαρίων ετησίως. Τα κεφάλαια αυτά, τονίζει η Oxfam, θα βοηθήσουν για να βγουν από την ακραία φτώχεια 2,3 δισ. άνθρωποι, να αναπτυχθούν εμβόλια για το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού και να προσφερθεί ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους όσοι ζουν σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος.