Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επακόλουθες κυρώσεις της Δύσης εις βάρος της έχουν ουσιαστικά θέσει εκτός μάχης τον τέταρτο μεγαλύτερο ρυπαντή του κόσμου ως προς την επίτευξη του μηδενικού στόχου στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όπως αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg.
Συν τοις άλλοις, και οι εισαγωγές μετάλλων προς την Ευρώπη θα είναι πιο ρυπογόνες. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως ένα έργο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θα βοηθούσε στη μείωση των εκπομπών και στον εκσυγχρονισμό του μεγαλύτερου παραγωγού αλουμινίου της Ρωσίας, αντιμετωπίζει προβλήματα, σύμφωνα με έγκυρες πηγές.
Δύο νέα εργοστάσια, που θα συνέδραμαν το μεγαλύτερο ορυχείο σιδηρομεταλλεύματος της χώρας να παράγει πιο πράσινη πρώτη ύλη για χάλυβα εξαγόμενο στην Ευρώπη, ίσως έχουν καθυστερήσεις. Η βελτίωση των σχετικών υποδομών, που πιθανώς να διακοπεί, υπονομεύει ένα νέο βήμα της Ρωσίας προς την κατεύθυνση της εκπλήρωσης όσων ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε εξαγγείλει πέρυσι.
Συγκεκριμένα, δεσμεύθηκε για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα έως το 2060. Η εφημερίδα Kommersant, ωστόσο, ανέφερε τον Μάρτιο πως η Ρωσία δεν είναι πλέον σε θέση να επιτύχει τους στόχους μείωσης των εκπομπών της για τα μέσα του 21ου αιώνα. Κι αυτό είναι ένας άμεσος αντίκτυπος και στις φιλοδοξίες της Ευρώπης για το κλίμα, διότι η ενεργειακή μετάβαση κατευθύνει τη ζήτηση για τα πάντα, από το νικέλιο, που χρησιμοποιείται στις νέες μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, έως τον χαλκό στην αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και τον χάλυβα για νέα και ενεργειακά πιο αποδοτικά κτίρια.
Εν τω μεταξύ, οι συνολικές εκπομπές αερίων ρύπων της Ρωσίας αναμένεται να μειωθούν φέτος εξαιτίας της αποδυνάμωσης της οικονομίας, αν και όσες βιομηχανίες επιβιώσουν δεν θα συγκρατήσουν τη ρύπανση τόσο γρήγορα όσο αναμενόταν και ίσως η κατάστασή τους επιδεινωθεί.
«Τα κίνητρα για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης απλώς θα εξαφανιστούν», είπε η Τατιάνα Μίτροβα, ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια. «Γιατί να επενδύσετε στην εξοικονόμηση ενέργειας εάν τα καύσιμα είναι τόσο φθηνά και ταυτόχρονα δεν έχετε πλέον πρόσβαση σε ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες;» Η οικονομία της Ρωσίας παραμένει βαθιά εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα. Ο γαιάνθρακας και το φυσικό αέριο καλύπτουν περίπου το 58% των αναγκών της χώρας, σύμφωνα με ερευνητές στο πεδίο της καθαρής ενέργειας στο BloombergNEF. Η υδροηλεκτρική ενέργεια και η πυρηνική ενέργεια αντιπροσώπευσαν σχεδόν το 40% του ενεργειακού μείγματος της Ρωσίας το 2020, ενώ η αιολική και η ηλιακή μόλις και μετά βίας συμμετείχαν σε αυτό. Εκείνη τη χρονιά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κυριαρχούσε το φυσικό αέριο. Η χώρα είχε σημειώσει πρόοδο στη μείωση των εκπομπών από την παραγωγή σιδήρου και χάλυβα, η οποία ευθύνεται για περίπου το 6% των αερίων του θερμοκηπίου της.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε δεσμευθεί πέρυσι για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα έως το 2060.
Ο χάλυβας
Οι χαλυβουργίες δαπάνησαν δεκάδες δισ. δολάρια για την αναβάθμιση και την ανοικοδόμηση παλαιών σοβιετικών εγκαταστάσεων τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σε πολλές περιπτώσεις βασιζόμενες στην ξένη τεχνογνωσία και τεχνολογία. Ωστόσο, η επισκευή και η περαιτέρω βελτίωση αυτών των εγκαταστάσεων έχει δυσχερανθεί πλέον λόγω κυρώσεων.
Ενας τρόπος για να μειωθεί σημαντικά η ρύπανση από τη χαλυβουργία είναι η παραγωγή ενός τύπου σιδήρου γνωστού ως θερμού μπρικετοποιημένου σιδήρου ή HBI, ο οποίος παράγει 35% έως 40% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από αυτό που εκπέμπεται από παραδοσιακές διεργασίες, όπως η παραγωγή χάλυβα με βάση τον άνθρακα. Η Metalloinvest Holding, η μεγαλύτερη παραγωγός σιδηρομεταλλεύματος της Ρωσίας, υπέγραψε τον Οκτώβριο σύμβαση 600 εκατ. δολαρίων για την κατασκευή νέου εργοστασίου HBI στο ορυχείο Λεμπεντίνσκι, αλλά αυτό το έργο πιθανώς να «παγώσει», σύμφωνα με πηγές που ζήτησαν να μην κατονομαστούν. Ενα άλλο εργοστάσιο HBI, 540 εκατ. δολαρίων, για το ορυχείο Μιχαϊλόβσκι της εταιρείας, το οποίο ήταν υπό κατασκευή, βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση. «Εάν η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση και οι κυρώσεις παραμείνουν σε ισχύ μακροπρόθεσμα, αυτό ίσως καθιστούσε αδύνατη τη χρήση τεχνολογίας για την επίτευξη των κλιματικών στόχων», δήλωσε ο Αλεξάντερ Σεβέλεφ, διευθύνων σύμβουλος της Severstal, από τις κορυφαίες χαλυβουργίες της Ρωσίας. Η εταιρεία θα προσπαθήσει να τηρήσει το σχέδιό της για μείωση των εκπομπών κατά 10% μέχρι το τέλος της δεκαετίας, είπε.
Το αλουμίνιο
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η ρωσική βιομηχανία αλουμινίου, η οποία αντιπροσωπεύει το 10% της παγκόσμιας αγοράς. Η United Co. Rusal International, ο κύριος παραγωγός του μετάλλου της Ρωσίας, δεν υπόκειται σε κυρώσεις, αλλά αντιμετωπίζει υλικοτεχνικά προβλήματα. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις προγραμματισμένες επενδύσεις 5 δισ. δολαρίων της εταιρείας για την αναβάθμιση των μεταλλουργείων της. Ωστόσο, υπάρχουν και έργα που προχωρούν. Η MMC Norilsk Nickel, ο μεγαλύτερος παραγωγός εξευγενισμένου νικελίου στον κόσμο για μπαταρίες, ανακοίνωσε πως το σχέδιο των περίπου 4 δισ. δολαρίων για μια εγκατάσταση δέσμευσης θείου σε μια μονάδα χαλκού βρίσκεται σε εξέλιξη και έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2023.