Από τον Ιούλιο και μετά, όπως δείχνουν τα πράγματα, οι έξοδοι της Ελλάδας στις αγορές θα γίνονται σε ακόμη δυσκολότερο περιβάλλον σε σχέση με το σημερινό, αφού θα έχει ξεκινήσει η σειρά αυξήσεων των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τα τρέχοντα αρνητικά επίπεδα, κάτι που μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες τοποθετείτο προς το τέλος του έτους, οπότε θα είχε ολοκληρωθεί το πρόγραμμα δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου για το 2022.
Η ταχεία πλέον ομαλοποίηση της πολιτικής της EKT, την οποία και επιβάλλει το πληθωριστικό σοκ που βαθαίνει στην Ευρωζώνη, έχει σοβαρό αντίκτυπο για την Ελλάδα, καθώς αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο τους όρους πρόσβασης στις αγορές, με την αύξηση των επιτοκίων να οδηγεί σε όλο και υψηλότερες αποδόσεις στα κρατικά ομόλογα και να υπονομεύει τον ρυθμό μείωσης του ελληνικού χρέους, με το μέσο σταθμικό κόστος του ανεξόφλητου χρέους να αυξάνεται. Αυτό θα έχει αντίκτυπο και στο κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και στο πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας.
Βέβαια, η άνοδος του πληθωρισμού εκτός του ότι έχει αρνητικές συνέπειες για τα κόστη εξυπηρέτησης του χρέους των κυβερνήσεων –καθώς αυξάνονται επιτόκια και αποδόσεις των ομολόγων– έχει και το όφελος του ότι διαβρώνει την πραγματική αξία του δημόσιου χρέους. Οπως εξηγεί η Capital Economics, ο υψηλότερος πληθωρισμός, ενισχύοντας το ονομαστικό ΑΕΠ, προκαλεί… μαθηματικά πτώση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ. Ο αποπληθωριστής του ονομαστικού ΑΕΠ αυξάνεται λιγότερο από τον πληθωρισμό στις περισσότερες χώρες, ειδικά στην Ευρώπη. Δεύτερον, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο κρατικό δανεισμό, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός (τουλάχιστον αρχικά) τείνει να ενισχύει τα φορολογικά έσοδα περισσότερο από τις δημόσιες δαπάνες. Ωστόσο, όπως τονίζει, το δεύτερο σημείο είναι απίθανο να παραμείνει για πολύ, καθώς αυξάνεται ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Με το στοιχείο της «έκπληξης» του πληθωρισμού να εξασθενεί, οι αυξανόμενες προσδοκίες για τον πληθωρισμό ανεβάζουν τις ονομαστικές αποδόσεις των ομολόγων. Και οι πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται μια και οι κεντρικές τράπεζες «ανεβάζουν» τα επιτόκια ως απάντηση στον υψηλότερο πληθωρισμό.
Η άνοδος των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων αυξάνει τους κινδύνους για την Ελλάδα, επισημαίνουν αναλυτές διεθνών οίκων.
Οι αναλυτές υπογραμμίζουν τη σοβαρή πρόκληση που θέτει αυτό το νέο περιβάλλον για την Ελλάδα. Η Morgan Stanley επισημαίνει σε νέα έκθεση ότι η άνοδος των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, που προκαλεί η ομαλοποίηση της πολιτικής της ΕΚΤ, αυξάνει τους κινδύνους για την Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία στηρίχθηκε από τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και σε μεγάλο βαθμό από τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ καθώς συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα PEPP, γεγονός που οδήγησε σε απότομη μείωση των ελληνικών επιτοκίων τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό, με τη σειρά του, στήριξε τις επενδύσεις και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της χώρας, όπως τονίζει η Morgan Stanley. «Αρκετοί παράγοντες ωστόσο έχουν οδηγήσει πρόσφατα σε αύξηση των αποδόσεων, η οποία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα κινδύνου για τη χώρα», επισημαίνει. Αυτοί είναι το τέλος του PEPP –με την Ελλάδα να μην περιλαμβάνεται στο κλασικό QE– και η πρόσφατη «επιθετική» στροφή της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Από την πλευρά του και ο οίκος αξιολόγησης DBRS υπογραμμίζει πως η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ προσθέτει πίεση στο κόστος δανεισμού της χώρας και εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πόσο υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα μπορούν να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους τους. Κατά την DBRS, η δημοσιονομική πειθαρχία και η διατήρηση της ανάπτυξης αποτελούν τα «κλειδιά» για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.