«Η Gazprom έκλεισε τη βαλβίδα αερίου στον κεντρικό αγωγό φυσικού αερίου Soyuz στη Ρωσία», τονίζει σε αποκλειστική συνέντευξη στην «Κ» ο CEO της Naftogaz, Γιουρίβ Βιτρένκο, επιρρίπτοντας ευθέως στη ρωσική πλευρά την ευθύνη για τις πιθανές διακοπές στις ροές φυσικού αερίου από την Ουκρανία, που είναι σε θέση να στερήσουν από την Ευρώπη το 1/3 της προμήθειας από την περιοχή. Ο επικεφαλής του εθνικού μεταφορέα αερίου της Ουκρανίας περιγράφει αναλυτικά την εκδοχή του για τα γεγονότα που οδήγησαν στο αδιέξοδο και σημειώνει ότι η Naftogaz έχει αντιπροτείνει στην Gazprom να ενισχύσει τις ροές μέσω του εναλλακτικού σταθμού της Σούτζα: «Θα ήταν εντελώς παράλογο να μην το κάνει». Ο ίδιος κατηγορεί τη Ρωσία για τακτικισμούς με στόχο να ανεβάσει τις τιμές και να πιέσει τη Γερμανία για τον Nord Stream 2 και καλεί μάλιστα τη Δύση «να κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο».
– Για ποιον λόγο προέκυψαν οι τελευταίες επιπλοκές στην προμήθεια αερίου από την Ουκρανία;
– Στις 10 Μαΐου 2022, η Naftogaz έστειλε επίσημη επιστολή στην Gazprom, με την οποία ειδοποιούσε τη ρωσική εταιρεία για περιστάσεις ανωτέρας βίας που καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω του σταθμού GMS Sokhranivka και του συνοριακού σταθμού συμπίεσης CS Novopskov. Επί του παρόντος, αυτό αφορά περίπου το 1/3 του συνολικού όγκου διέλευσης αερίου. Την επόμενη μέρα στις 6.55 π.μ., ο ρωσικός διαχειριστής συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου, της Gazprom, έκλεισε τη βαλβίδα αερίου στον κεντρικό αγωγό φυσικού αερίου Soyuz στη Ρωσία. Eτσι, η διαμετακόμιση φυσικού αερίου από τον σταθμό μέτρησης αερίου Σοκρανίφκα σταμάτησε. Δεν είναι ότι η Ουκρανία διέκοψε τη διέλευση ή ότι η Ουκρανία αποφάσισε με κάποιο τρόπο να διακόψει ή να περιορίσει τις ροές διαμετακόμισης. Πρόκειται εξ ολοκλήρου για απόφαση της Gazprom και της Ρωσίας. Και η ευθύνη γι’ αυτό είναι της Gazprom και των δυνάμεων κατοχής.Να επισημάνω ότι η πρώτη φορά που ενημερώσαμε την Gazprom για αυτά τα προβλήματα δεν ήταν την περασμένη Πέμπτη, αλλά πριν από μερικές εβδομάδες. Τόσο ο διαχειριστής όσο και η Naftogaz ενημέρωσαν, καθώς είμαστε ο κάτοχος της σύμβασης για τη διαμετακόμιση. Ενημερώσαμε την Gazprom ότι αυτές οι δυνάμεις κατοχής αποφάσισαν να επέμβουν στις επιχειρήσεις ορισμένων κρίσιμων σταθμών συμπίεσης στο έδαφος της Ουκρανίας που είναι υπεύθυνοι για τη διέλευση.Εάν ο ουκρανικός χειριστής δεν μπορεί να ελέγξει αυτούς τους σταθμούς συμπίεσης, δεν μπορεί να ελέγξει το σύστημα πληροφορικής, είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να είμαστε υπεύθυνοι για τις λειτουργίες σε αυτό το κατεχόμενο έδαφος.
– Υπάρχει ζήτημα ασφάλειας για τις υποδομές και τους ανθρώπους της εταιρείας σας;
Ο CEO της ουκρανικής εθνικής εταιρείας Naftogaz, Γιουρίβ Βιτρένκο, μιλάει στην «Κ» για ρωσικά παιχνίδια στην ενέργεια.
– Οι Ρώσοι κατακτητές έχουν καταλάβει τα περιουσιακά μας στοιχεία. Ηρθαν πρώτα οι στρατιώτες και είπαν ότι ήθελαν απλώς να βεβαιωθούν ότι όλα ήταν σωστά. Στη συνέχεια εγκατέστησαν μια νέα διεύθυνση και περιόρισαν όλο και περισσότερο την επικοινωνία με τους Ουκρανούς υπαλλήλους στην περιοχή. Ετσι τώρα δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτα από τους ανθρώπους μας.Οσον αφορά την υπόλοιπη υποδομή, βομβαρδίστηκε βαριά σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια αυτών των δύο μηνών. Σε αυτόν τον πόλεμο σκοτώθηκαν 20 υπάλληλοι της εταιρείας μας.
– Πώς αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει τις προμήθειες αερίου στην Ευρώπη;
– Ως συνήθως, η Gazprom χειραγωγεί τις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου μειώνοντας την προσφορά μέσω της Ουκρανίας, επιβάλλοντας κυρώσεις σε οντότητες στη Γερμανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό γίνεται για να αυξήσουν περαιτέρω τις τιμές του φυσικού αερίου, να εκβιάσουν τους Γερμανούς ώστε να δώσουν το πράσινο φως για τον North Stream 2 και για να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο του Κρεμλίνου στην Ουκρανία. Ομως η Δύση πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.
– Eχετε ενδεχομένως κάποιο αίτημα προς την Gazprom για τη διευκόλυνση της προμήθειας αερίου;
– Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να δούμε αύξηση των ροών μέσω της Σούτζα. Για την ακρίβεια, αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή είναι ότι δεν αυξήθηκαν οι ροές μέσω της Σούτζα και ταυτόχρονα μειώθηκαν οι ροές από τη Σοκρανίφκα. Τόσο ο διαχειριστής όσο και εμείς –ως διοργανωτές της διαμετακόμισης– προτείναμε στην Gazprom να «κλείσει» επιπλέον χωρητικότητα στη Σούτζα, να μεταφέρει τη διέλευση από τη Σοκρανίφκα στη Σούτζα χωρίς πρόσθετο κόστος. Για την Gazprom δεν θα υπάρξει καμία οικονομική επίπτωση. Γι’ αυτό θα ήταν εντελώς παράλογο η Gazprom να μην παραδίδει φυσικό αέριο στους πελάτες της στην Ευρώπη.