Η Τουρκία εμμένει στην αυτοκαταστροφική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, αδιαφορώντας για τον ιλιγγιώδη πληθωρισμό της και κωφεύοντας στη γενικότερη τάση των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών για στροφή σε περιοριστική πολιτική. Εξακολουθεί, έτσι, να υπονομεύει την τουρκική λίρα που από την αρχή του έτους έχει υποχωρήσει κατά 19%, καθώς τα χαμηλά επιτόκια αποτελούν τον κύριο μοχλό αποδυνάμωσης του νομίσματος.
Μολονότι τα τελευταία στοιχεία φέρουν τον πληθωρισμό στη γειτονική χώρα να έχει εκτοξευθεί στο 70%, η τράπεζα της Τουρκίας άφησε χθες αμετάβλητα τα επιτόκια στο 14%, στα οποία τα έχει μειώσει από το 19% ο νυν διοικητής της κεντρικής τράπεζας, Σαχάπ Καβτσίογλου, υπό τις εντολές του Τούρκου προέδρου. Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, αυτό σημαίνει πως τα πραγματικά επιτόκια στη γειτονική χώρα βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος. Το αποτέλεσμα ήταν να σημειωθεί χθες νέα υποχώρηση της τουρκικής λίρας κατά 0,6%, με την ισοτιμία της να διαμορφώνεται στις 16,4523 λίρες προς ένα δολάριο. Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως το τουρκικό νόμισμα κινδυνεύει να διολισθήσει περαιτέρω έναντι του δολαρίου και η ισοτιμία να διαμορφωθεί στις 19 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Παράλληλα διευρύνονται τα εμπορικά της ελλείμματα και η τουρκική οικονομία των 800 δισ. δολαρίων γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτη, ενώ δέχεται πιέσεις από την εκτόξευση των τιμών των εμπορευμάτων και μειώνονται τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Goldman Sachs, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τουρκίας έχουν εξανεμιστεί πλήρως και αν αφαιρεθούν τα δάνεια σε σκληρό νόμισμα που παίρνει η κεντρική τράπεζα από τις τουρκικές τράπεζες υποχωρούν σε αρνητικό έδαφος, στα -63,3 δισ. δολάρια. Το νόμισμα της Τουρκίας εμφανίζει φέτος τη χειρότερη εικόνα ανάμεσα σε όλα τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών και την ίδια στιγμή οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες, με προεξάρχουσα την αμερικανική Federal Reserve, προχωρούν σε επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων για να ανακόψουν τον πληθωρισμό. Πολιτικοί και οικονομικοί παρατηρητές επισημαίνουν, άλλωστε, πως οι τεταμένες σχέσεις της Τουρκίας με τους συμμάχους της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία αποτελούν περαιτέρω επιβαρυντικό παράγοντα για τους τουρκικούς τίτλους και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Μιλώντας στο Bloomberg ο Τάχα Γκοζ, αναλυτής της Commerzbank, εξέφρασε την εκτίμηση της δεύτερης σε μέγεθος γερμανικής τράπεζας πως «όσο τα πραγματικά επιτόκια της Τουρκίας παραμένουν βαθύτατα σε αρνητικό έδαφος, επίκειται νέα υποχώρηση της τουρκικής λίρας προς το δολάριο». Την άποψή του συμμερίζεται ο Μαρέκ Ντριμάλ, αναλυτής της Societe Generale για θέματα Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, που προεξοφλεί πως όσο δεν λαμβάνει μέτρα η επιτροπή νομισματικής πολιτικής στην τράπεζα της Τουρκίας, η τουρκική λίρα θα δέχεται νέες πιέσεις. Αντανακλώντας, άλλωστε, την ανησυχία των επενδυτών, το κόστος ασφάλισης των τουρκικών ομολόγων έχει εκτοξευθεί πάνω από τις 730 μονάδες βάσης, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο από το 2008.
Από την αρχή του έτους το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει κατά 19% – Στο 70% έχει εκτοξευθεί ο πληθωρισμός.
Ο Σαχάπ Καβτσίογλου αντικατέστησε πέρυσι τον προκάτοχό του όταν τον απέπεμψε ο Ταγίπ Ερντογάν έπειτα από δύο αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων. Απηχώντας τις ανορθόδοξες θεωρίες του Τούρκου προέδρου, ο κ. Καβτσίογλου έχει τονίσει πως δεν είναι ανάγκη να αυξήσει τα επιτόκια η Τουρκία απλώς και μόνον επειδή αυτό κάνουν οι άλλες κεντρικές τράπεζες. Υποστηρίζει μάλιστα πως ο πληθωρισμός, που βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών, πρόκειται να αποκλιμακωθεί τον Ιούνιο και στα τέλη του έτους θα έχει μεταστραφεί σε αντιπληθωρισμό. Σαφώς πιο πειθήνιος από τον προκάτοχό του, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας στηρίζει την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων στην οποία εμμένει ο Τούρκος πρόεδρος στην προσπάθειά του να διασφαλίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μαζί με αυτούς και τη δημοτικότητά του. Ετσι, με το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα και τον πληθωρισμό να καλπάζει, η Τουρκία οδεύει προς τις εκλογές που έχουν προγραμματισθεί για το επόμενο έτος.
Προκειμένου να μην αλλάξει πολιτική, η Τουρκία επιχειρεί να στηρίξει το νόμισμά της με πλάγιες μεθόδους, όπως, για παράδειγμα, το μέτρο που υποσχέθηκε προ μηνών ο Ταγίπ Ερντογάν, να αναπληρώνει το ποσοστό που χάνουν οι καταθέσεις εξαιτίας της υποτίμησης του νομίσματος, αλλά υπό τον όρο ότι αυτές παραμένουν σε τουρκικές λίρες και όχι σε σκληρό νόμισμα.
Δεδομένου, πάντως, ότι η αναπλήρωση των καταθέσεων γίνεται με χρήματα των φορολογουμένων, το μέτρο έχει προκαλέσει αντιδράσεις, ενώ στην πράξη αποδεικνύεται πολύ περιορισμένης αποτελεσματικότητας ως προς το πόσο πείθει τους καταθέτες να εμπιστευθούν το τουρκικό νόμισμα. Αρχικά προσέφερε μια σύντομη περίοδο σχετικής σταθερότητας, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες έχουν περιοριστεί οι εισροές κεφαλαίων στους τραπεζικούς λογαριασμούς που παραμένουν στο τουρκικό νόμισμα.