Σημαντικό κίνδυνο ύφεσης στην Ελλάδα από το τέλος του 2022 και το 2023, όπως και στο σύνολο της Ευρωζώνης, με εκτόξευση του πληθωρισμού φέτος ακόμη και στο 19% «βλέπει» η Wood, σε περίπτωση που ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχιστεί και οδηγήσει σε πλήρες ενεργειακό εμπάργκο και νέες ισχυρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ακόμα και στο «καλό» σενάριο, της συνέχισης του πολέμου για κάποιο διάστημα, αλλά κατάπαυσης του πυρός στη συνέχεια, χωρίς πρόσθετες κυρώσεις, ο οίκος δεν θεωρεί ότι οι πιθανότητες ύφεσης είναι μηδενικές.
Τα δύο σενάρια
Πιο αναλυτικά, η Wood εξετάζει δύο σενάρια σχετικά με τις επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας στην οικονομία.
Το πρώτο σενάριο «βλέπει» το «status quo» να συνεχίζεται μέχρι μια πιθανή «παγωμένη» σύγκρουση να επιτυγχάνεται μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς πρόσθετες ουσιαστικές κυρώσεις. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει καλή πιθανότητα ομαλής προσγείωσης της οικονομίας της Ευρωζώνης, δεδομένης της τρέχουσας ισχυρής δυναμικής – αν και η Wood αναμένει ότι η ανάπτυξη θα είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι εκτιμάται από τους θεσμούς. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι ακόμη και σε αυτό το σενάριο οι κίνδυνοι ύφεσης δεν είναι μηδενικοί και πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς οι οικονομίες θα «απορροφήσουν» την παγκόσμια νομισματική σύσφιγξη και την επιβράδυνση της Κίνας.
Το δεύτερο σενάριο περιλαμβάνει εμπάργκο στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και κλιμάκωση των κυρώσεων στη Ρωσία, ξεκινώντας από το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Το βασικό συμπέρασμα της Wood είναι ότι σε περίπτωση ελλείψεων ενέργειας είναι πιθανό η παγκόσμια οικονομία να βυθιστεί σε ύφεση μέχρι το τέλος του έτους και το 2023, με την Ευρώπη να δέχεται το μεγαλύτερο χτύπημα. Και στα δύο σενάρια ο κίνδυνος, κατά την άποψή της, είναι για υψηλότερα επιτόκια πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, με το επιτόκιο της ΕΚΤ να κινείται το 2023 από το 2% («θετικό» σενάριο) έως και το 3,5% (δυσμενές σενάριο).
Ακόμα και στο «καλό» σενάριο κατάπαυσης του πυρός, ο οίκος δεν θεωρεί ότι οι πιθανότητες ύφεσης είναι μηδενικές.
Οπως τονίζει, ακόμα και στο πρώτο σενάριο, αν και είναι το πιο ευνοϊκό, οι κίνδυνοι παραμένουν. Συγκεκριμένα: 1) ο υψηλός πληθωρισμός και το υψηλό κόστος ενέργειας, 2) ο άμεσος και έμμεσος αντίκτυπος των περιορισμών στην Κίνα και 3) η απότομη σύσφιγξη των οικονομικών συνθηκών παγκοσμίως, τη στιγμή που ήδη έχουν επιδεινωθεί σημαντικά στις ΗΠΑ και η ΕΚΤ ξεκινάει τις αυξήσεις επιτοκίων τον Ιούλιο.
Στο δεύτερο σενάριο, το οποίο περιλαμβάνει ενίσχυση των κυρώσεων και ενεργειακό εμπάργκο, προστίθενται στους παραπάνω κινδύνους η πιθανότητα έλλειψης εμπορευμάτων και διαταραχών στις αλυσίδες εφοδιασμού, οδηγώντας πιθανότατα σε ακόμη πιο αυστηρούς όρους χρηματοδότησης παγκοσμίως. «Αυτό το σενάριο θα οδηγούσε σίγουρα σε ακόμη υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων και σε κάποια μορφή ελλείψεων στην Ευρώπη», τονίζει η Wood. Στην Ε.Ε., η σχεδόν αυτόματη ύφεση –της τάξης τουλάχιστον του 2%-3%– θα παρασύρει μαζί της και τον υπόλοιπο κόσμο, όπως προσθέτει. Παράλληλα, η νομισματική χαλάρωση, λόγω του υψηλού πληθωρισμού, δεν θα είναι εφικτή μέχρι το 2024 και η δημοσιονομική τόνωση θα παραμείνει το κύριο διαθέσιμο εργαλείο για να αμβλύνει το πλήγμα.
Ετσι, στο πρώτο και πιο ευνοϊκό σενάριο, η ανάπτυξη στην Ελλάδα φέτος θα κινηθεί στο 3,1% –έναντι 2% για την Ευρωζώνη– ακολουθούμενη από αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 2,5% το 2023 και 2% το 2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Wood.
Ο πληθωρισμός, από μόλις 0,6% το 2021, το 2022 θα κινηθεί στο 14,7% (έναντι 11,7% για το σύνολο της Ευρωζώνης) προτού υποχωρήσει στο 6,2% το 2023 και στο 3,1% το 2024.
Εκτίναξη πληθωρισμού
Σε ό,τι αφορά το δυσμενές σενάριο, η Ελλάδα θα καταφέρει να αποφύγει την ύφεση στο σύνολο του 2022, καθώς για τις περισσότερες χώρες εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει προς το τέλος του έτους. Το 2023 η ύφεση θα χτυπήσει την πόρτα όλων των ευρωπαϊκών οικονομιών, με την Ευρωζώνη να βλέπει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται κατά 3,2% έναντι 1% ανάπτυξη που αναμένεται στις ΗΠΑ. Η ύφεση στην Ελλάδα το επόμενο έτος θα διαμορφωθεί, κατά τη Wood, στο 2,6% προτού η χώρα επιστρέψει σε οριακή ανάπτυξη 0,1% το 2024. Ο πληθωρισμός σε αυτό το σενάριο θα εκτοξευθεί στο 14,3% στην Ευρωζώνη το 2023 και στο 18,8% στην Ελλάδα, ενώ διψήφια θα είναι τα επίπεδα του πληθωρισμού και το 2024, στο 10,8% για τη ζώνη του ευρώ και στο 13,3% στην ελληνική οικονομία, προτού υποχωρήσει στο 2% το 2024.