Αναλυτές και οικονομολόγοι αναμένουν ότι οι τιμές του πετρελαίου θα παραμείνουν υψηλές κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, με σημαντικούς περιορισμούς στην προσφορά. Η παρατεταμένη πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησαν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου σε έντονη μεταβλητότητα αυτό το έτος, με τις τιμές του αργού πετρελαίου Brent να εκτινάσσονται σε υψηλό 14 ετών πάνω από τα 130 δολάρια το βαρέλι στις αρχές Μαρτίου, καθώς τέθηκαν σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις που στόχευαν τη ρωσική ενέργεια, ενώ στη συνέχεια και έως τον Απρίλιο οι τιμές σταθεροποιήθηκαν.
Η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο έχει ασκήσει εκ νέου ανοδικές πιέσεις και μεταβλητότητα, με το Brent να σκαρφαλώνει αρκετά πάνω από τα 120 δολάρια την περασμένη εβδομάδα, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι οι εξελίξεις στην αγορά πετρελαίου αναμένεται να χτυπήσουν την ανάπτυξη.
Ο οίκος Moody’s προέβλεψε την περασμένη εβδομάδα ότι ο γεωπολιτικός κίνδυνος και η συμφωνία της Ε.Ε. θα κρατήσουν τις τιμές του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι σε όλη τη διάρκεια του 2022, ενώ το 2023 θα υποχωρήσουν στα 95 δολάρια. Ωστόσο, η Moody’s αναγνωρίζει πως υπάρχει μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας γύρω από αυτές τις εκτιμήσεις, καθώς οι υψηλές τιμές θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη της ζήτησης, ενώ οι πιέσεις από την πλευρά της προσφοράς σε συνδυασμό με τις νομισματικές και χρηματοοικονομικές συνθήκες θα επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα.
Η Goldman Sachs προβλέπει νέα ιστορικά υψηλά για το πετρέλαιο στο γ΄ τρίμηνο του 2022 και στα 140 δολ. το βαρέλι, καθώς τα παγκόσμια αποθέματα θα πρέπει να ανακατανεμηθούν με φόντο την ανάκαμψη της ζήτησης στην Κίνα και την υποχώρηση της ρωσικής παραγωγής, ενώ στα επόμενα δύο τρίμηνα οι τιμές θα υποχωρήσουν στα 130 δολάρια. Κατά την Barclays, οι τιμές του Brent θα διαμορφωθούν στα 111 δολ./βαρέλι φέτος και η Citi εκτιμά πως στο β΄ τρίμηνο θα κινηθούν στα 113 δολ./βαρέλι, ενώ στο γ΄ και το δ΄ τρίμηνο στα 99 και 85 δολ./βαρέλι και το 2023 στα 75 δολ./βαρέλι.
Ποιος θα απορροφήσει τη «χαμένη» προσφορά της Ρωσίας;
Τι εκτιμούν οι διεθνείς οίκοι – Η συμφωνία της Ε.Ε. για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο ασκεί νέες ανοδικές πιέσεις.
Κατά την ING, οι προοπτικές για την αγορά πετρελαίου παραμένουν εποικοδομητικές, σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα των κυρώσεων που βλέπουμε στη Ρωσία. Οπως επισημαίνει στην «Κ» ο Γουόρεν Πάτερσον, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων της ολλανδικής τράπεζας, η απαγόρευση της Ε.Ε. για το ρωσικό πετρέλαιο είναι σημαντική, καθώς οι ροές ρωσικού πετρελαίου προς την Ε.Ε. θα μειωθούν κατά περίπου 90% μέχρι το τέλος του έτους. «Το θέμα είναι ότι η παγκόσμια αγορά πετρελαίου είναι ήδη σφιχτή, και επομένως δεν θα είναι εύκολο για τους αγοραστές της Ε.Ε. να την αντικαταστήσουν. Ο ΟΠΕΚ έχει περιορισμένη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, την οποία διστάζει να χρησιμοποιήσει επιθετικά, ενώ η αύξηση της προσφοράς από τις ΗΠΑ δεν θα είναι αρκετή για να αντισταθμίσει τις ρωσικές απώλειες εφοδιασμού», συμπληρώνει ο αναλυτής. Ως εκ τούτου εκτιμά ότι θα χρειαστεί μια μετατόπιση στις εμπορικές ροές, όπου βασικοί αγοραστές εκτός Ε.Ε. θα αυξήσουν το μερίδιό τους στις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία, κίνηση που θα απελευθέρωνε άλλη προσφορά για την Ευρώπη. «Η Ινδία και η Κίνα ξεχωρίζουν ως πιθανές χώρες που θα αυξήσουν το μερίδιό τους στις αγορές από τη Ρωσία, και αυτό το βλέπουμε ήδη από την Ινδία. Υπάρχει ξεκάθαρο κίνητρο για κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται με σημαντικά χαμηλότερες τιμές από το Brent», επισημαίνει. Ωστόσο, κατά την ING, αυτές οι χώρες είναι απίθανο να είναι σε θέση να απορροφήσουν όλη τη ρωσική προσφορά που πηγαίνει στην Ε.Ε., επομένως πιθανότατα θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τη ρωσική παραγωγή να μειώνεται. Αυτό θα κρατήσει την αγορά πετρελαίου σε έλλειμμα για το υπόλοιπο του έτους.
«Εκτιμούμε ότι το Brent θα κινηθεί κατά μέσον όρο στα 122 δολάρια ΗΠΑ/βαρέλι το β΄ εξάμηνο του 2022, αλλά λόγω του ότι η αγορά είναι σφιχτή οι τιμές θα είναι ασταθείς, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο, όταν συνήθως βλέπουμε μεγαλύτερη ζήτηση. Για το 2023 προβλέπουμε ότι το Brent θα κινηθεί κατά μέσον όρο στα 99 δολάρια/βαρέλι», σημειώνει ο κ. Πάτερσον. Ωστόσο, η μεγάλη υπόθεση πίσω από αυτή την εκτίμηση της ING είναι μια ιρανική πυρηνική συμφωνία, η οποία θα οδηγούσε στην αύξηση της προσφοράς πετρελαίου του Ιράν το 2023. Εάν υπάρξει συμφωνία, οι τιμές θα παραμείνουν πιθανότατα πολύ πάνω από τα 100 δολ./βαρέλι.
Από την πλευρά της η Capital Economics εκτιμά πως η αγορά πετρελαίου θα «γυρίσει» σε πλεόνασμα φέτος, καθώς η παγκόσμια προσφορά θα επιταχυνθεί, ωστόσο και αυτή προβλέπει ότι οι τιμές θα διατηρηθούν πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι. «Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από την παγκόσμια αγορά πετρελαίου αυτή τη στιγμή. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αβεβαιότητας επικεντρώνεται στις εξαγωγές από τη Ρωσία, δεδομένης της θέσης της πριν από τον πόλεμο ως ο δεύτερος μεγαλύτερος καθαρός εξαγωγέας στον κόσμο», σημειώνει στην «Κ» ο Εντουαρντ Γκάρντνερ, οικονομολόγος της αγοράς εμπορευμάτων της Capital Economics.
Οι εξαγωγές αργού της Ρωσίας διατηρούνται σε καλά επίπεδα από την έναρξη του πολέμου και παραμένουν περίπου στα 5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, αλλά o οίκος πιστεύει ότι θα μειωθούν στα 3,5-4 εκατομμύρια βαρέλια μέχρι το τέλος του έτους, καθώς η Ε.Ε. μειώνει τις εισαγωγές της. Το επόμενο έτος ο κ. Γκάρντνερ βλέπει περαιτέρω πτώση κατά 0,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα στις εξαγωγές ρωσικού αργού, επειδή στις αρχές του έτους η Ε.Ε. θα απαγορεύσει στις ασφαλιστικές εταιρείες και στις τράπεζες να συναλλάσσονται με πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο. Εάν υιοθετηθεί παρόμοια απαγόρευση σε όλο το G7, όπως έχει αναφερθεί, τότε οι ρωσικές εξαγωγές θα μπορούσαν να μειωθούν ακόμη περισσότερο.
«Με βάση τα παραπάνω, οι τιμές του αργού θα μειωθούν σταδιακά σε περίπου 100 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του 2022 και στα 80 δολάρια το βαρέλι έως το τέλος του 2023. Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα επιβραδυνθεί από 6,3% το 2021 σε 2,6% το 2022 και 1,6% το 2023, καθώς η οικονομία επιβραδύνεται λόγω της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής και των παρατεταμένων ανησυχιών για την COVID-19. Από την άλλη πλευρά, ακόμη και με χαμηλότερη ρωσική προσφορά, η παγκόσμια αύξηση της προσφοράς θα επιταχυνθεί, λόγω της υψηλότερης παραγωγής του ΟΠΕΚ. Ετσι, μετά από έλλειμμα περίπου 1 εκατ. βαρελιών την ημέρα το 2021, η παγκόσμια αγορά αργού θα κινηθεί προς πλεονάσματα – 1 εκατ. και 3 εκατ. βαρέλια το 2022 και το 2023, αντίστοιχα», τονίζει ο οικονομολόγος.