Την άμεση απελευθέρωση των δύο ελληνικών δεξαμενόπλοιων από το Ιράν ζητεί για μία ακόμα φορά ο γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, Γκάι Πλατέν, ο οποίος μιλώντας αποκλειστικά στην «Καθημερινή» τονίζει πως τα πλοία και οι ναυτικοί δεν πρέπει να γίνονται πιόνια σε πολιτικά παιχνίδια. Εξηγεί επίσης πως η μετάβαση σε μια ναυτιλία χωρίς εκπομπές άνθρακα θα χρειαστεί μεγάλες επενδύσεις, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα και μεγάλες ευκαιρίες, όπως αυτές ακριβώς που εκμεταλλεύτηκαν οι Ελληνες πλοιοκτήτες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να κάνουν την Ελλάδα παγκόσμια ναυτική δύναμη.
– Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσχεση των δύο ελληνικών τάνκερ από την Τεχεράνη;
– Η πρόσφατη κατάσχεση των υπό ελληνική σημαία πετρελαιοφόρων στο Ιράν αποτελεί βασικό παράδειγμα της σημασίας της ασφαλούς διέλευσης των εμπορικών πλοίων σύμφωνα με την ελευθερία ναυσιπλοΐας που προστατεύεται από το άρθρο 87 παράγραφος 1α και το δικαίωμα αθώας διέλευσης που ορίζεται στο άρθρο 19 του 1982 στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Εκδώσαμε κοινή δήλωση με την Ενωση Εφοπλιστών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ECSA) ζητώντας μια γρήγορη και διπλωματική επίλυση προκειμένου να απελευθερωθούν τα σκάφη και το πλήρωμα. Η εμπορική ναυτιλία είναι ένας σημαντικός παράγοντας διευκόλυνσης του διεθνούς εμπορίου και είναι ζωτικής σημασίας οι ναυτικοί μας να μην είναι πιόνια σε πολιτικά παιχνίδια. Επί του παρόντος, υπάρχουν σχεδόν 50 ναυτικοί στο «Delta Poseidon» και το «Prudent Warrior» και η εμπορική ναυτιλία δεν θα πρέπει να γίνεται πεδίο τακτικών εκδικητικότητας.
– Η όλη προσπάθεια για τον μετασχηματισμό της ναυτιλίας σε μια βιομηχανία χωρίς άνθρακα είναι πολύ ανησυχητική και πολλοί άνθρωποι βλέπουν την όλη υπόθεση ως μια αδύνατη αποστολή. Τι πρέπει να γίνει και από ποιον προκειμένου να επιβεβαιωθεί με τις τρέχουσες προθεσμίες;
Μεγάλες επενδύσεις αλλά και μεγάλες ευκαιρίες στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας.
– Δεν είναι αδύνατος στόχος και θα τον επιτύχουμε, αλλά θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις και συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση από το 3% των παγκόσμιων εκπομπών στο 0%. Η ναυτιλία είναι ένας παραδοσιακά δύσκολος τομέας, αλλά μετακινεί το 90% του παγκόσμιου εμπορίου. Σίγουρα υπάρχουν προκλήσεις μπροστά, αλλά η καινοτομία και οι ευκαιρίες θα πάνε μαζί, κάτι το οποίο γνωρίζει καλά η ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ελληνες πλοιοκτήτες έκαναν την Ελλάδα ένα από τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά έθνη στον κόσμο, χάρη στις καινοτόμες ιδέες τους και στην αξιοποίηση των κατάλληλων ευκαιριών. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), το συνολικό ποσό των επενδύσεων έρευνας και ανάπτυξης στη ναυτιλία μειώθηκε από 2,7 δισ. δολάρια το 2017 σε 1,6 δισ. δολάρια το 2019. Στον ICS πιστεύουμε ότι μια τεράστια κλιμάκωση της χρηματοδότησης για έρευνα και ανάπτυξη είναι ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050. Στην έκθεση που δημοσιεύσαμε τον Νοέμβριο του 2021 με την ονομασία «Σχέδιο μηδενικών εκπομπών για τη ναυτιλία», περιγράφουμε τα επείγοντα βήματα που θα απαιτείται για τον πλήρη μετασχηματισμό της τρέχουσας κυρίαρχης τεχνολογίας πρόωσης και καυσίμων της ναυτιλίας και παρέχει ένα σχέδιο για τις κυβερνήσεις και τη βιομηχανία να στοχεύσουν τις επενδύσεις τους στην καινοτομία. Η μελέτη προσδιόρισε μια λίστα με περισσότερα από 260 έργα έρευνας και ανάπτυξης που απαιτούνται για να ξεπεραστούν οι βασικές τεχνικές και συστημικές προκλήσεις και να επιταχυνθεί η μετάβαση στις εκπομπές μηδενικού άνθρακα στη ναυτιλία. Εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 4,4 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση αυτών των έργων.
– Εχετε ποσοτικοποιήσει τις ανάγκες της ποντοπόρου σε καθαρά καύσιμα;
– Στο ICS δημοσιεύσαμε πρόσφατα μια έκθεση με τίτλο «Fuelling the Fourth Propulsion Revolution» και δείχνει γιατί η ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να συμπεριληφθεί στα διεθνή σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και να έχει πρόσβαση στα ίδια (καθαρά) καύσιμα μηδενικού άνθρακα που θα μεταφέρουν για την απαλλαγή από τον άνθρακα. Η απαλλαγή από τον άνθρακα και η δημιουργία καυσίμων (καθαρών) μηδενικών εκπομπών αποτελεί σημαντική οικονομική ευκαιρία για πλοιοκτήτες, εταιρείες και χώρες, ως παραγωγούς, εισαγωγείς και εξαγωγείς καυσίμων. Η ναυτιλία θα διαδραματίσει θεμελιώδη ρόλο στην παροχή αυτών των καυσίμων παγκοσμίως και θα λειτουργήσει ως βοηθητικός παράγοντας για τις κυβερνήσεις και τις βιομηχανίες να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους τους. Η έκθεσή μας δείχνει ότι για να επιτευχθεί ο καθαρός μηδενικός στόχος του κλάδου για το 2050, οι ανάγκες της ναυτιλίας σε καύσιμα θα απαιτούσαν η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές να αυξηθεί έως και κατά 3.000 τεραβατώρες. Αυτό είναι το ισοδύναμο της τρέχουσας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κόσμος θα χρειαστεί 18 φορές αύξηση της υπάρχουσας ικανότητας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για όλα τα καύσιμα μηδενικών εκπομπών και το 50% αυτών των νέων καυσίμων θα μεταφέρεται με πλοία. Η έκθεση έδειξε επίσης ότι η ναυτιλία θα έχει ένα μέλλον πολλαπλών καυσίμων. Η υψηλή ζήτηση για καύσιμα μηδενικού άνθρακα παρουσιάζει ευκαιρίες. Η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα (καθαρά) καύσιμα μηδενικού άνθρακα παρέχουν ευκαιρίες σε όλους και ότι οι επενδύσεις σε υποδομές και έρευνα, ανάπτυξη πρέπει να γίνουν τώρα.
– Το ρυθμιστικό περιβάλλον της ναυτιλίας παραμένει κατακερματισμένο. Υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω κατακερματισμού από νέους κανόνες σχετικά με τις εκπομπές άνθρακα;
– Είμαστε μια παγκόσμια βιομηχανία και στο ICS πιστεύουμε στη συνεργασία με τη βιομηχανία και τις κυβερνήσεις για την εύρεση απτών και πρακτικών λύσεων που θα βοηθήσουν να ανταποκριθούμε στις διάφορες προκλήσεις που τίθενται μπροστά μας και σε αυτές περιλαμβάνονται οι φιλόδοξοι στόχοι εκπομπών άνθρακα. Πρέπει να εξετάσουμε τις ευκαιρίες και να υιοθετήσουμε μια «μισογεμάτη στάση» για να βοηθήσουμε να προχωρήσουμε προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Για να γίνει αυτό, πρέπει να το δούμε σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και σε τοπικό επίπεδο για να βεβαιωθούμε ότι λαμβάνουμε υπόψη τις τοπικές απαιτήσεις και ανάγκες. Στις 21 Ιουνίου διοργανώνουμε μια σύνοδο κορυφής «κλειστών θυρών» με τους «τιτάνες» της ναυτιλίας, της ενέργειας και του χρηματοπιστωτικού τομέα όπου θα αντιμετωπίσουμε τις πιεστικές προκλήσεις για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα και θα δημιουργήσουμε πρακτικές λύσεις για να διασφαλίσουμε την επίτευξη των στόχων μηδενικών εκπομπών άνθρακα.