Η παρατεταμένη διάρκεια της πανδημίας και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκαλούν οπισθοδρόμηση στην παγκόσμια οικονομία. Αυτό επηρεάζει το εμπόριο, τις τιμές των εμπορευμάτων και τις χρηματοοικονομικές ροές, οι οποίες μεταβάλλουν τα ελλείμματα και τα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τα παγκόσμια ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών διευρύνονται για δεύτερη διαδοχική χρονιά, σύμφωνα με τελευταία έκθεση του ΔΝΤ. Επειτα από χρόνια περιστολής, τα ισοζύγια αυξήθηκαν αθροιστικά στο 3% του παγκοσμίου ΑΕΠ το 2020, στο 3,5% το 2021 και αναμένεται να διογκωθούν περαιτέρω το 2022. Η πανδημία διεύρυνε τα παγκόσμια ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και εξακολουθεί να έχει ασύμμετρο αντίκτυπο στις χώρες ανάλογα, για παράδειγμα, από το αν κάνουν εξαγωγές η εισαγωγές σε τουριστικά και ιατρικά είδη. Η πανδημία και τα συναφή περιοριστικά μέτρα έχουν, επίσης, μετατοπίσει την κατανάλωση από τις υπηρεσίες στα αγαθά, καθώς οι άνθρωποι μείωσαν τα ταξίδια και την ψυχαγωγία. Αυτό διεύρυνε επίσης τα παγκόσμια ισοζύγια, διότι οι προηγμένες οικονομίες με ελλείμματα αύξησαν τις εισαγωγές αγαθών από τις αναδυόμενες οικονομίες με πλεονάσματα. Εκτιμούμε πως το 2021 αυτή η μετατόπιση αύξησε το έλλειμμα των Ηνωμένων Πολιτειών κατά 0,4% του ΑΕΠ και συνέβαλε σε αύξηση κατά 0,3% του ΑΕΠ στο πλεόνασμα της Κίνας. Οι πλεονασματικές οικονομίες, όπως αυτή της Κίνας, εμφάνισαν επίσης αύξηση στα ισοζύγιά τους λόγω των μεγαλύτερων αποστολών ιατρικών προϊόντων, που συχνά διοχετεύονταν στις ΗΠΑ και σε άλλες ελλειμματικές οικονομίες. Το υψηλότερο κόστος μεταφοράς συνέβαλε επίσης στη διεύρυνση των παγκόσμιων ισοζυγίων 2021. Η δε εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο επιδείνωσε την άνοδο των τιμών της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων εμπορευμάτων, διευρύνοντας τα παγκόσμια ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και αυξάνοντας τα πλεονάσματα για τους εξαγωγείς εμπορευμάτων.
Κατά τις εκτιμήσεις μας για το 2023 και πέραν αυτού, θεωρούμε πως θα υπάρξει σταθερή πτώση των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών σε παγκόσμια κλίμακα, διότι ο αντίκτυπος από την πανδημία του κορωνοϊού και τον πόλεμο στην Ουκρανία θα μετριασθεί, αν και δεν παύει αυτή η προσδοκία να είναι αβέβαιη. Τα παγκόσμια ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να διευρύνονται, εάν η δημοσιονομική εξυγίανση στις χώρες με ελλείμματα διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο. Επιπλέον, το ισχυρότερο δολάριο θα μπορούσε να διογκώσει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ και να αυξήσει τα παγκόσμια ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών.
* Υψηλόβαθμος οικονομολόγος, αναπληρωτής διευθυντής στο Τμήμα Ερευνών και αναπληρώτρια διευθύντρια του Τμήματος Στρατηγικής, Πολιτικής και Ανάλυσης του ΔΝΤ. Το άρθρο δημοσιεύεται στο ιστολόγιο του ΔΝΤ.