Σχεδόν ολική επαναφορά στην πρότερη κατάσταση, στην προ του μίνι προϋπολογισμού, ανακοίνωσε χθες ο νέος υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Τζέρεμι Χαντ, καθώς ανακάλεσε ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος από τις φοροαπαλλαγές που στοιχειοθετούσαν το άκρως φιλελεύθερο οικονομικό πρόγραμμα της Λιζ Τρας. Πρόκειται για μια ταπεινωτική ήττα της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας, που στις λίγες εβδομάδες από την ανάληψη των καθηκόντων της κατόρθωσε να προκαλέσει οικονομική και πολιτική κρίση στη χώρα της, να αναγκασθεί σε αναδίπλωση και να αντιμετωπίζει τώρα τα απροκάλυπτα σχέδια των στελεχών του κόμματός της για ανατροπή της.
Τρεις ημέρες μετά την αποπομπή του προκατόχου του, Κουάσι Κουαρτένγκ, ο Τζέρεμι Χαντ επιχείρησε –και ώς ένα βαθμό κατάφερε– να επαναφέρει την ηρεμία στις αγορές ομολόγων, την «οικονομική σταθερότητα», όπως τόνισε. Ανακοίνωσε ότι δεν θα ισχύσουν οι φοροαπαλλαγές ύψους 32 δισ. στερλινών, ποσό αντίστοιχο των 37 δισ. ευρώ, που επρόκειτο να χρηματοδοτηθούν από δανεισμό. Πρόκειται περίπου για τα 2/3 του συνολικού προγράμματος φοροαπαλλαγών που ανακοίνωσε στις 23 Σεπτεμβρίου ο προκάτοχός του, προκαλώντας θύελλα στις αγορές ομολόγων και πτώση της στερλίνας. Ανάμεσά τους και οι εκπτώσεις στους εταιρικούς φόρους που είχαν ήδη ανακληθεί, όπως και ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής για τα πολύ υψηλά εισοδήματα, που είχε κι αυτός ανακληθεί. Ανακάλεσε, όμως, παράλληλα και φοροαπαλλαγές ύψους 6 δισ. στερλινών που θα προέκυπταν με τη μείωση του συντελεστή φορολογίας του βασικού εισοδήματος από το 20% στο 19%. Τόνισε μάλιστα πως ήταν λάθος της κυβέρνησης να σχεδιάσει μια τέτοια φοροαπαλλαγή που θα χρηματοδοτείται μέσω δανεισμού.
Παράλληλα ο κ. Χαντ ανακοίνωσε ότι το πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων κατά των υψηλών τιμών της ενέργειας θα λήξει τον Απρίλιο, οπότε και θα αντικατασταθεί από κάποια, απροσδιόριστα προς το παρόν, στοχευμένα μέτρα. Το εν λόγω πακέτο μέτρων θα κοστίσει 60 δισ. στερλίνες τους πρώτους έξι μήνες και σύμφωνα με τον κ. Χαντ θα ανασχεδιασθεί ώστε να κοστίσει πολύ λιγότερο.
Η Λιζ Τρας αντιμετωπίζει τώρα σχέδια των στελεχών του κόμματός της για ανατροπή της.
Η αγορά αντέδρασε θετικά, οδηγώντας σε άνοδο τα ομόλογα του βρετανικού δημοσίου, με την απόδοση του 30ετούς ομολόγου να υποχωρεί κατά 0,42 εκατοστιαίες μονάδες στο 4,36%. Η στερλίνα σημείωσε άνοδο 1,3% έναντι του δολαρίου φθάνοντας τα 1,1315 δολ. Παράλληλα, η Τράπεζα της Αγγλίας επιβεβαίωσε χθες ότι τερματίζει το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που επιστράτευσε προ εβδομάδων για να στηρίξει το βρετανικό χρέος και ότι το αντικαθιστά με μια πιστωτική γραμμή που θα είναι στη διάθεση των συνταξιοδοτικών ταμείων της χώρας. Εκ πρώτης όψεως η άνοδος της στερλίνας καταδεικνύει ότι με την προσέγγισή του ο Χαντ έχει την εμπιστοσύνη των αγορών. Οικονομολόγοι και αναλυτές προειδοποιούν, ωστόσο, για το δημοσιονομικό κενό της Βρετανίας, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του βρετανικού Ινστιτούτου Δημοσιονομικών Μελετών αναμένεται πως τη διετία 2026-2027 θα φθάσει τα 60 δισ. στερλίνες, ποσό αντίστοιχο σχεδόν των 70 δισ. ευρώ.
Στο μεταξύ, η πολιτική κρίση που συνόδευσε την κρίση στις αγορές δεν φαίνεται να αποκλιμακώνεται. Την Κυριακή το βράδυ τρεις βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος κάλεσαν δημοσίως την πρωθυπουργό να παραιτηθεί, ενώ πολλά άλλα στελέχη των Τόρις επιδιώκουν αλλαγή του καταστατικού του κόμματος ώστε να επιτραπεί μια πρόταση μομφής εναντίον της κ. Τρας. Την κλίμακα της δυσφορίας και της αποδοκιμασίας που έχει προλάβει να προκαλέσει η Βρετανίδα πρωθυπουργός σκιαγραφεί με δήλωσή του ο Τομπάις Ελγουντ, πρόεδρος της επιτροπής άμυνας της Βουλής των Κοινοτήτων που, ίσως με μια δόση υπερβολής, χαρακτήρισε την πρόσφατη κρίση στη Βρετανία «τη χειρότερη μετά την κρίση του Σουέζ».
