Τρεις πολυεθνικές εταιρείες βρίσκονται σε συζητήσεις με τους αρμόδιους φορείς του ελληνικού Δημοσίου προκειμένου να αναπτύξουν και αυτές data center στην Ελλάδα, καθώς η χώρα αναδύεται σε πρωταγωνίστρια των διεθνών διαδρομών ψηφιακών δεδομένων, προσελκύοντας ένα οικοσύστημα εταιρειών τεχνολογίας πληροφορικής. Οι τρεις αυτές εταιρείες έχουν επιχειρηματικά σχέδια, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων ξεπερνάει το 1,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει στην «Καθημερινή» ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας και πρόεδρος του Enterprise Greece, Γιάννης Σμυρλής.
Οι συζητήσεις έχουν ξεπεράσει το αρχικό στάδιο και αναμένεται η υποβολή αιτήσεων για ένταξη των επιχειρηματικών σχεδίων στο καθεστώς στρατηγικών επενδύσεων το προσεχές διάστημα. Αν και ο επικεφαλής του Enterprise Greece δηλώνει δεσμευμένος να μην αποκαλύψει στην παρούσα φάση την ταυτότητα των εν λόγω εταιρειών, πηγές της αγοράς εκτιμούν πως ενδεχομένως είναι όμιλοι όπως οι Equinix, CyrusOne, Expedient ή Iron Mountain. Οι επενδύσεις αυτές, εφόσον οριστικοποιηθούν και προχωρήσουν, έρχονται να προστεθούν στα data centers που αναπτύσσουν η Microsoft, η Google και η Amazon Web Services και στις νέες υποδομές που δρομολογεί η Digital Realty στην Ελλάδα μέσω της προ διετίας εξαγοράς της ελληνικής Lamda Hellix.
Κόμβος
Η επιλογή της Ελλάδας για την εγκατάσταση τόσο πολλών υποδομών αποδίδεται αφενός στην προσωπική προσπάθεια που έχει καταβάλει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να προσεγγίσει και να πείσει τέτοιες εταιρείες να έρθουν και αφετέρου στο σχετικό νομικό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση, και ειδικότερα ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης. Αποδίδεται ακόμη στην υστέρηση που είχε η χώρα μέχρι πρότινος στην ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας (είναι χαρακτηριστικό πως μέχρι το 2019 βρισκόταν στη σχετική «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ), αλλά και στο εξαιρετικά καταρτισμένο και ικανό στελεχιακό, επιστημονικό και εργατικό δυναμικό. Οπως βέβαια και τη διέλευση από τη χώρα των μεγάλων διαδρομών της πληροφορίας, καλωδίων δεδομένων δηλαδή που συνδέουν την Ασία και τη Μέση Ανατολή με την Ευρώπη κι άλλες περιφέρειες του πλανήτη. Και μαζί με τα καλώδια δεδομένων και τα data centers συρρέουν στη χώρα και τα κέντρα καινοτομίας, όπου συμβουλευτικοί οίκοι αλλά και εταιρείες τεχνολογίας συγκεντρώνουν επιστημονικό δυναμικό που αναπτύσσει νέες εφαρμογές και υπηρεσίες, αλλά και εταιρείες παροχής υπηρεσιών σε επιχειρήσεις και Δημόσιο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ελληνικών κρατικών φορέων, αλλά και η μετανάστευση των δεδομένων και εφαρμογών των ελληνικών τραπεζών και άλλων μεγάλων ομίλων δημιουργούν μεγάλη προσοδοφόρα αγορά για τους ξένους ομίλους τεχνολογίας πληροφορικής, που αποκτούν ή διευρύνουν την παρουσία τους στη χώρα.
Η συμφωνία Ριάντ – Αθήνας
Κέντρα δεδομένων αναπτύσσουν ήδη Microsoft, Google, Amazon Web Services, ενώ νέες υποδομές δρομολογεί και η Digital Realty.
Η ανάπτυξη και νέων data centers στην Ελλάδα, πέραν αυτών των Microsoft, Amazon και Google, κρίνεται, όπως προκύπτει από τις εξελίξεις, απαραίτητη μετά και τη συμφωνία νωρίτερα φέτος μεταξύ Αθήνας και Ριάντ για τον «East to Med data Corridor», ένα νέο υποθαλάσσιο και επίγειο καλωδιακό σύστημα μεταφοράς δεδομένων που θα διασυνδέσει την Ευρώπη με την Ασία μέσω Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας. Το έργο θα καταστήσει την Ελλάδα ανατολική πύλη της Ε.Ε. για τη μεταφορά δεδομένων, και το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας περιφερειακό ψηφιακό κόμβο. Του έργου ηγούνται από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας το MENA Hub και από την ελληνική πλευρά η TTSA. Μέτοχοι θα είναι επίσης η ΔΕΗ και η Cyta Κύπρου. Η υλοποίησή του αναμένεται να ξεκινήσει τους επόμενους μήνες και η ολοκλήρωσή του υπολογίζεται για το τέταρτο τρίμηνο του 2025. Το έργο αξιοποιεί τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας και της Σαουδικής Αραβίας για να δημιουργήσει έναν απαραίτητο για την παγκόσμια οικονομία διάδρομο μεταφοράς δεδομένων, τοποθετώντας ταυτόχρονα τις δύο χώρες στο επίκεντρο μεταφοράς, αποθήκευσης και δημιουργίας δεδομένων στην Ευρασία.
Είναι σε αυτή τη συγκυρία που εκδηλώνεται ενδιαφέρον στην κυβέρνηση για την ένταξη στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων data centers από τρεις ακόμη πολυεθνικούς ομίλους. Προηγήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες η Google και πριν από αυτή η Microsoft και η Amazon. Η Google προχωράει στην ανάπτυξη υποδομών και περιφερειακού κόμβου παροχής υπηρεσιών cloud στην Ελλάδα. Επένδυση η οποία, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, μπορεί να συνεισφέρει πάνω από 2 δισ. ευρώ στο ελληνικό ΑΕΠ έως το 2030 και να δημιουργήσει 20.000 νέες θέσεις εργασίας.
Σε προστιθέμενη αξία ενός ακόμη δισεκατομμυρίου έχει αποτιμηθεί η επένδυση της Microsoft, που ήταν και η πρώτη που ανακοινώθηκε στον κλάδο. Εως το 2025 η επένδυση στα 3 data centers της Microsoft θα έχει ολοκληρωθεί καθώς προχωράει η αδειοδότηση, ενώ έχουν ήδη αποκτηθεί οι εκτάσεις που απαιτούνται, ανέφερε στην «Κ» ο Θεοδόσης Μιχαλόπουλος, CEO της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας. Tο σύμπλεγμα των data centers στην Ελλάδα είναι το πρώτο που θα κατασκευάσει η Microsoft στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και η εγγύτητά της σε σημαντικές αναδυόμενες αγορές, αλλά και μια σειρά από άλλα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως το ανθρώπινο δυναμικό της, κατέστησαν τη χώρα προορισμό για αυτήν την επένδυση, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Microsoft Ελλάδας. Στα τέλη του 2021 αποφάσισε να επενδύσει σοβαρά στην Ελλάδα και η Amazon Web Services. Αποφάσισε να προχωρήσει στην εγκατάσταση τοπικής ζώνης, μίας εκ των συνολικά 11 που σχεδιάζει να δημιουργήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η αξία της επένδυσης της Amazon Web Services στην Ελλάδα αναμένεται να αγγίξει τα 200 εκατομμύρια, αναφέρουν πηγές σε άμεση επαφή με τη διαδικασία. Οι τοπικές ζώνες μειώνουν τον χρόνο απόκρισης (latency) εφαρμογών. Προσφέρουν υπολογιστική ισχύ, ψηφιακό αποθηκευτικό χώρο, βάσεις δεδομένων και άλλες επιλεγμένες υπηρεσίες μέσω υποδομών που εγκαθίστανται πολύ κοντά σε μεγάλα αστικά, βιομηχανικά και τεχνολογικά κέντρα.
Είναι χαρακτηριστικό πως η Ελλάδα πλέον είναι μία από τις λιγοστές χώρες παγκοσμίως, εκτός της Βορείου Αμερικής, στην οποία θα έχουν τοπική παρουσία με υποδομές οι τρεις μεγαλύτερες πολυεθνικές παροχής υπηρεσιών cloud.
Συνεκτιμώντας και την παρουσία στην Ελλάδα εκτεταμένων υποδομών cloud και άλλων ομίλων, όπως της Lamda Hellix που εξαγοράστηκε από την Digital Realty, αλλά και των νέων επενδύσεων που δρομολογούνται τώρα από τρεις επιπλέον ομίλους, καθίσταται σαφές πως η χώρα πλέον αποκτά την τεχνολογική υποδομή, τις υπηρεσίες και κυρίως τις ταχύτητες και την υποστήριξη που χρειάζεται, όχι μόνο για να επιταχύνει ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας της τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, αλλά και για να υποστηρίξει ολόκληρη την περιφέρεια της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Επενδύσεις 5,5 δισ. για δίκτυα
Στη μακρά λίστα με την επενδυτική δραστηριότητα σε υποδομές και υπηρεσίες τεχνολογίας των ξένων ομίλων πρέπει βέβαια να προστεθούν και οι επενδύσεις που έχουν δρομολογηθεί σε βαριές υποδομές στο εγχώριο δίκτυο της Ελλάδας και ειδικότερα στα δίκτυα οπτικών ινών και κινητής τηλεφωνίας. Οι συγχωνευμένες πλέον Nova – Wind ανακοίνωσαν προ ολίγων εβδομάδων επενδύσεις 2 δισ. ευρώ έως το 2027 για την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών ταχύτητας 10 Gbps και ειδικότερα δικτύου οπτικών ινών μήκους 22.000 χλμ. αλλά και επέκταση του δικτύου 5G. Η Vodafone επίσης υλοποιεί επενδύσεις, ύψους 600 εκατ., που αφορούν τόσο την ανάπτυξη οπτικών ινών όσο και την επέκταση του δικτύου 5G. Ωστόσο, ο ελέφαντας στο δωμάτιο των επενδυτών είναι μακράν ο ΟΤΕ: υλοποιεί επενδυτικό πρόγραμμα οπτικών ινών ύψους 3 δισ. ευρώ με χρονικό ορίζοντα έως το 2027. Αθροιστικά δηλαδή επενδύσεις άνω των 5,5 δισεκατομμυρίων.
Εν τω μεταξύ, μαζί με τις μεγάλες «βαριές» υποδομές της πληροφορικής, όπως τα καλώδια και τα κέντρα δεδομένων, και άλλες πολυεθνικές που παρέχουν ή και σχεδιάζουν υπηρεσίες και εφαρμογές που χρησιμοποιούν τις παραπάνω υποδομές αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα. Και μάλιστα με αποκεντρωμένο τρόπο, όπως δείχνει η ανάδειξη της Θεσσαλονίκης αλλά και της Πάτρας, των Ιωαννίνων και του Ηρακλείου Κρήτης σε κέντρα έρευνας αλλά και έδρας καινοτόμων ελληνικών επιχειρήσεων.
Η Salesforce, για παράδειγμα, μια αμερικανική πολυεθνική λογισμικού, που βασίζεται στο cloud, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, με ενεργητικό 66,3 δισ. δολαρίων, έχει εντατικοποίηση και μεγεθύνει τη δραστηριοποίησή της στην Ελλάδα. «Αναγνωρίζω τη σημασία της Ελλάδας ως έναν αναπτυσσόμενο τεχνολογικό κόμβο για επιχειρηματίες και τη δυνατότητά της για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών ταλέντων», δηλώνει μιλώντας στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Salesforce για την αγορά της Νότιας Ευρώπης, Ντένις Τεριέν. Επίσης, ήδη εδώ και δύο χρόνια η αμερικανική Cisco λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων. Στα Ιωάννινα, η γερμανική TeamViewer, η οποία δραστηριοποιείται στις εφαρμογές απομακρυσμένης σύνδεσης και εργασίας, εγκατέστησε το δικό της κέντρο Ερευνας και Τεχνολογίας. Στο Ηράκλειο Κρήτης η Lamda Hellix της Digital Realty αποφάσισε να εγκαταστήσει το πέμπτο data center της στην Ελλάδα, ενώ και η ελληνική Lancom σχεδιάζει data center στην Κρήτη με ορίζοντα ενεργοποίησής του το 2024. Η PwC από την πλευρά της έχει επεκταθεί και στην Πάτρα με το PwC Technology & Innovation Hub. Στη Θεσσαλονίκη με οδηγό και την παρουσία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου έχει ήδη δημιουργηθεί ένα ευρύτατο οικοσύστημα έρευνας και ανάπτυξης του κλάδου: η Accenture έχει αναπτύξει hub στην Πυλαία, όπως και η Deloitte, η οποία λειτουργεί το Deloitte Alexander Competence Center που απασχολεί περί τους 800 Ελληνες επιστήμονες. Πρόκειται για ενδεικτικές και μόνο αναφορές ενός πολυάριθμου δικτύου κέντρων έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογιών, εφαρμογών και υπηρεσιών αλλά και ενός μεγάλου αριθμού νεοφυών επιχειρήσεων.