Ασφυκτικές είναι οι πιέσεις που ασκούν στη ρευστότητα των παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος οι καθυστερήσεις στην καταβολή των επιδοτήσεων και οι ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις στον αναλογούντα ΦΠΑ, αλλά και οι παρενέργειες του νέου μηχανισμού τιμολόγησης που εφαρμόστηκε σε αντικατάσταση της ρήτρας αναπροσαρμογής, στο σκέλος που αφορά την ελεύθερη μετακίνηση καταναλωτών χωρίς κάποιο «φίλτρο» για όσους δεν έχουν εξοφλήσει χρέη προς τον προηγούμενο πάροχο. Για το τελευταίο αυτό ζήτημα η ανησυχία στην πλευρά των παρόχων είναι μεγάλη, καθώς τα στοιχεία των τελευταίων μηνών δείχνουν ότι 50% των καταναλωτών που αλλάζουν πάροχο αποτελούν στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Πρόκειται για το φαινόμενο του «ενεργειακού τουρισμού» όπως το αποκαλεί η αγορά, της μετακίνησης δηλαδή καταναλωτών από τον έναν προμηθευτή στον άλλον αφήνοντας πίσω διαδοχικά χρέη από απλήρωτους λογαριασμούς. Οι εταιρείες προμήθειας διά του Συνδέσμου τους (ΕΣΠΕΝ) έχουν προτείνει στο ΥΠΕΝ την επαναφορά της δυνατότητας διακοπής της ηλεκτροδότησης από τον προηγούμενο πάροχο στην περίπτωση που ο καταναλωτής δεν έχει εξοφλήσει δύο διαδοχικούς λογαριασμούς, ενώ παράλληλα προωθείται η λειτουργία «ενεργειακού Τειρεσία» που θα επισημαίνει τις περιπτώσεις των στρατηγικών κακοπληρωτών από τους καταναλωτές που δυσκολεύονται να πληρώσουν τον λογαριασμό τους και προχωρούν σε ρύθμιση των οφειλών τους. Οι ανησυχίες εντείνονται ενόψει της χειμερινής περιόδου και των υψηλών καταναλώσεων, με τους παρόχους να εκτιμούν ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές θα εκτιναχθούν στην περίπτωση που δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που είχε σταθεροποιηθεί τους τελευταίους μήνες λόγω των υψηλών επιδοτήσεων, τον Οκτώβριο άρχισε να αυξάνεται, εξέλιξη που η αγορά συνδέει με τις πιέσεις στο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών από το γενικότερο κύμα ακρίβειας.
Τα στοιχεία των τελευταίων μηνών δείχνουν ότι το 50% των καταναλωτών που αλλάζουν πάροχο αποτελούν στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Τη δυστοκία των καταναλωτών δείχνουν και τα στοιχεία για τις διακοπές ηλεκτροδότησης, οι οποίες έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι. Οι εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ για αποκοπές ρεύματος από την αρχή του έτους έως και τα τέλη Οκτωβρίου έφθασαν τις 360.000, όταν πέρυσι για το σύνολο του έτους ήταν 168.000. Ποσοστό 30%-35% από αυτές υλοποιείται τελικά, αφού οι περισσότεροι καταναλωτές σπεύδουν να αποπληρώσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους για να αποφύγουν τη διακοπή της ηλεκτροδότησης.
Με χθεσινή επιστολή τους προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ οι πάροχοι θέτουν και το ζήτημα των καθυστερήσεων στην καταβολή των επιδοτήσεων, επισημαίνοντας τις πιέσεις που ασκεί στη ρευστότητά τους. Μόλις τις προηγούμενες ημέρες, σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, καταβλήθηκαν οι επιδοτήσεις του Σεπτεμβρίου, που σημαίνει ότι οι προμηθευτές «κλήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να καλύψουν εξ ολοκλήρου μέσω ιδίων κεφαλαίων εξαιρετικά υψηλές χρηματοοικονομικές απαιτήσεις –σε όρους ρευστότητας– για τη χορήγηση των κρατικών επιδοτήσεων κατά τον εν λόγω μήνα». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι συνολικές επιδοτήσεις τον Σεπτέμβριο έφθασαν στο 1,9 δισ. ευρώ. Οι απαιτήσεις χρηματοοικονομικής ρευστότητας αυξάνονται περαιτέρω, σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, λόγω και των καθυστερήσεων στην καταβολή του ΦΠΑ επί των κονδυλίων των επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα συχνά οι προμηθευτές να υποχρεώνονται να αποδώσουν στις φορολογικές αρχές ιδιαιτέρως υψηλά ποσά ΦΠΑ, δίχως αυτά να τους έχουν καταβληθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ. Ο ΕΣΠΕΝ αποκαλύπτει επίσης ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν καταβληθεί οι πρόσθετες αναδρομικές επιδοτήσεις μη οικιακών καταναλωτών με αγροτικές παροχές, παροχές μικρής ισχύος (έως και 35 kVA) και αρτοποιεία, που ανακοινώθηκαν από τον Απρίλιο.
Δεδομένης της περιορισμένης δυνατότητας άντλησης των απαιτούμενων κεφαλαίων κίνησης μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού, «είναι κρίσιμο κατά τους επόμενους μήνες να διασφαλιστεί η πλήρης και έγκαιρη καταβολή των κονδυλίων της επιδότησης στους προμηθευτές», τονίζει ο ΕΣΠΕΝ, επισημαίνοντας επίσης την ανάγκη υλοποίησης της προβλεπόμενης με νόμο προκαταβολής ενός μέρους των επιδοτήσεων αλλά και την ανάγκη στελέχωσης του ΔΑΠΕΕΠ ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις αυξημένες αρμοδιότητές του.