Την αργή πρόοδο της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση επισημαίνει το συμβούλιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη του ΣΕΒ. Οπως υποδεικνύει, τομείς που είναι κρίσιμοι για την κυκλική οικονομία, όπως η διαχείριση αποβλήτων και η ανακύκλωση, η κυκλική χρήση υλικών και η οικολογική καινοτομία εξακολουθούν να υστερούν σημαντικά των στόχων και του μέσου όρου της Ε.Ε. Παράλληλα το πλαίσιο διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών παραμένει ασαφές, ενώ σημειώνονται καθυστερήσεις στην περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Η τελευταία έκθεση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) για την πρόοδο και τις προκλήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας εστιάζει στην υστέρηση της χώρας στην εφαρμογή κρίσιμων ευρωπαϊκών πολιτικών. Πιο συγκεκριμένα:
• Κυκλική οικονομία. Η χώρα ενέκρινε πέρυσι ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, το οποίο παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστο. «Σε πρακτικό επίπεδο εφαρμογής, η κυκλική οικονομία στην Ελλάδα υστερεί σημαντικά, με μια από τις βασικές αδυναμίες να παραμένει το υψηλό ποσοστό ταφής των αποβλήτων», αναφέρει η έκθεση. Οπως επισημαίνει, η κυκλική χρήση υλικών (δηλαδή η επανεισαγωγή δευτερογενών υλικών στην οικονομία) ανήλθε σε 5,4% το 2020 έναντι 12,8% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Παράλληλα η παραγωγικότητα των πόρων, ένας δείκτης που εκφράζει πόσο αποτελεσματικά χρησιμοποιεί η οικονομία τους υλικούς πόρους για την παραγωγή πλούτου, αν και βελτιώνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία, εξακολουθεί να υπολείπεται (1,77 ευρώ ανά κιλό έναντι 2,09 ευρώ ανά κιλό κατά μέσον όρο στην Ε.Ε.). Απογοητευτικές είναι οι επιδόσεις της χώρας στην οικολογική καινοτομία (ανάπτυξη καινοτόμων υλικών και υπηρεσιών), με την Ελλάδα να καταλαμβάνει τη 17η θέση στην Ε.Ε. «Είναι κρίσιμο να δοθεί προτεραιότητα στον σχεδιασμό δράσεων εθνικού χαρακτήρα, όπως το εθνικό σχέδιο για τη βιομηχανική συμβίωση και το αντίστοιχο για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου καταγραφής των μεγεθών της κυκλικής οικονομίας (σύσταση Παρατηρητηρίου) για την παρακολούθηση της πορείας μετάβασης και τον έγκαιρο εντοπισμό αδυναμιών και καθυστερήσεων», αναφέρει η έκθεση.
Η χώρα εξακολουθεί να θάβει περίπου το 80% των αστικών αποβλήτων, καταλαμβάνοντας την 3η χειρότερη θέση στην Ε.Ε.
• Διαχείριση αποβλήτων. Η χώρα εξακολουθεί να θάβει περίπου το 80% των αστικών αποβλήτων, καταλαμβάνοντας την τρίτη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. Παράλληλα ο ΣΕΒ χαρακτηρίζει «αμελητέα» την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην ανακύκλωση, καθώς το ποσοστό έχει κολλήσει εδώ και χρόνια στο 21% (με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο στο 48% και τον στόχο για το 2025 στο 55%). Παράλληλα μηδενική είναι η πρόοδος στον διαχωρισμό των οργανικών αποβλήτων, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει την 4η χειρότερη θέση στην Ε.Ε. ως προς την απόρριψη τροφίμων ανά κάτοικο. «Οι προτεραιότητες του σχεδιασμού πρέπει να περιλαμβάνουν την υλοποίηση εκτεταμένων προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και την ενίσχυση της δέσμευσης σε κρίσιμα μέτρα διαχείρισης αποβλήτων», αναφέρει ο ΣΕΒ.
• Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών. Παρά τον τεράστιο φυσικό πλούτο της χώρας, «παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις ως προς τα σχέδια διαχείρισης και τον ορισμό επιτρεπόμενων και απαγορευμένων δραστηριοτήτων», παρατηρεί η έκθεση, υποδεικνύοντας τις σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών.
• Περιβαλλοντική αδειοδότηση. Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στην περιβαλλοντική αδειοδότηση νέων και υφισταμένων έργων, καθώς ο όγκος των αρχών αδειοδότησης έχει αυξηθεί. Ο ΣΕΒ υποστηρίζει την ενεργοποίηση του θεσμού των ιδιωτών επιθεωρητών περιβάλλοντος για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (δεν αναφέρει ωστόσο τίποτα για την ανάγκη ενίσχυσης των υφιστάμενων κρατικών μηχανισμών).
• Κλιματική ουδετερότητα. Τέλος, ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι οι πολιτικές για το κλίμα επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και εκτιμά ότι «είναι αναγκαίο οι πολιτικές να συνοδεύονται από αναλυτική αξιολόγηση κόστους – οφέλους και επιπτώσεων στην οικονομία, στις επιχειρήσεις και την κοινωνία».