Την ερχόμενη Τρίτη 22 Νοεμβρίου αναμένεται να δημοσιευθεί η νέα αξιολόγηση των θεσμών, η πρώτη στο πλαίσιο της απλής μεταπρογραμματικής εποπτείας, η οποία θα συνοδεύεται, σύμφωνα με πληροφορίες, από μια σημαντική ελάφρυνση χρέους, ύψους 5,2 δισ. ευρώ.
Η ελάφρυνση συνίσταται στη διαγραφή του επιτοκιακού περιθωρίου 2%, το οποίο είχε επιβληθεί στο δάνειο που είχε πάρει η χώρα το 2012 από τον EFSF για επαναγορά χρέους. Συγκεκριμένα δανείστηκε 11 δισ. ευρώ και αγοράστηκαν τότε ομόλογα 31 δισ. ευρώ, σβήνοντας έτσι χρέος 20 δισ. ευρώ. Επιβαρύνθηκε όμως με αυτό το περιθώριο, το step up, το οποίο τώρα θα διαγραφεί, ως αποτέλεσμα της θετικής –όπως αναμένεται– αξιολόγησης.
Στις 22 Νοεμβρίου αναμένεται η πρώτη αξιολόγηση στο πλαίσιο της απλής μεταπρογραμματικής εποπτείας.
Η συγκράτηση του χρέους διευκολύνεται, εξάλλου, σε μεγάλο βαθμό από τον πληθωρισμό, σε συνδυασμό με την υψηλή ανάπτυξη (καθώς υπολογίζεται ως ποσοστό του πληθωρισμένου ΑΕΠ). Το γεγονός αυτό αναμένεται να αποτυπώνεται και στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, η οποία εμπεριέχεται στην αξιολόγηση. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το χρέος από 194,5% του ΑΕΠ το 2021 θα υποχωρήσει στο 171,1% του ΑΕΠ φέτος, στο 161,9% το 2023 και στο 156,9% το 2024. Συνεπώς, ακόμη κι αν επιβαρυνθεί από τη Eurostat δεν αναμένεται να εκτροχιαστεί. Διαπίστωση με την οποία συμφωνούν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, σύμφωνα με πληροφορίες.
Η επικείμενη αξιολόγηση θα συνοδεύεται επίσης από ακόμη μία –την τελευταία– επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα, τα γνωστά SMPs και ANFAs, ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ. Και τα δύο αυτά «δώρα» θα δοθούν τον Δεκέμβριο, με απόφαση του ESM.
Tόσο η επιστροφή των SMPs και ANFAs όσο και η απαλλαγή από το επιτοκιακό περιθώριο είναι μέτρα που εφαρμόζονται μετά την έξοδο από το μνημόνιο το 2018 στο πλαίσιο της ελάφρυνσης του χρέους, που είχε τότε αποφασιστεί. Κανονικά, τα μέτρα αυτά θα είχαν ολοκληρωθεί με τη λήξη της ενισχυμένης εποπτείας, τον περασμένο Αύγουστο. Επειδή, όμως, είχε παραλειφθεί μία αξιολόγηση το 2019, εν μέρει λόγω εκλογών, έμεινε σε εκκρεμότητα μία δόση. Ετσι, το περασμένο καλοκαίρι αποφασίστηκε να δοθεί η τελευταία αυτή εκκρεμής δόση στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης της απλής μεταπρογραμματικής εποπτείας, υπό την προϋπόθεση της εκπλήρωσης 22 προαπαιτουμένων, που δεν είχαν προλάβει να ολοκληρωθούν κατά την περίοδο της ενισχυμένης εποπτείας. Η αξιολόγηση έγινε στα μέσα Οκτωβρίου και η έκβαση εκτιμάται ότι θα είναι θετική.
Το ύψος του χρέους, πάντως, αναδεικνύεται σε μείζον κριτήριο, ενόψει και της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας, όπως προκύπτει και από τις σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της περασμένης εβδομάδας που προβλέπουν πιο αυστηρή αντιμετώπιση για τις υπερχρεωμένες χώρες στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (EDP). Eτσι, κάθε δυνατή συγκράτησή του είναι ευκταία, ενώ παράλληλα, ασφαλώς, συμβάλλει θετικά και στις αξιολογήσεις των οίκων, ενόψει απόκτησης επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα.