Επειτα από μήνες σχοινοτενών διαπραγματεύσεων αλλά και εν μέσω επικρίσεων και αμφισβητήσεων, η συμφωνία για το πλαφόν στα 60 δολάρια το βαρέλι στην τιμή του ρωσικού αργού τέθηκε χθες σε ισχύ. Προηγήθηκε την Παρασκευή, ουσιαστικά την τελευταία στιγμή, η υποχώρηση της Πολωνίας που ήρε τις ενστάσεις της και η Ε.Ε. κατόρθωσε επιτέλους να κλείσει τη σχετική συμφωνία με στόχο να μειώσει τα έσοδα της Μόσχας, να την τιμωρήσει για την εισβολή στην Ουκρανία και να περιορίσει τη δυνατότητά της να χρηματοδοτεί τον αιματηρό πόλεμο.
Χθες υιοθέτησαν, άλλωστε, το ίδιο πλαφόν οι χώρες του G7 και η Αυστραλία, ενώ η συμφωνία προβλέπει μία μόνον εξαίρεση και αφορά τη Βουλγαρία που θα έχει τη δυνατότητα να εισάγει ρωσικό αργό διά θαλάσσης μέχρι το τέλος του 2024 καθώς έχει συνάψει σχετικές συμβάσεις πριν από τον Ιούνιο του 2022.
Εν ολίγοις, από χθες η θαλάσσια μεταφορά φορτίου ρωσικού πετρελαίου με δεξαμενόπλοια χωρών του G7 ή της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν στην Ελλάδα ή στην Κύπρο, η μεσιτεία και η ασφάλισή του θα επιτρέπεται μόνον αν αυτό πωλείται στα 60 δολάρια το βαρέλι ή λιγότερο.
Η αποτελεσματικότητα της συμφωνίας, πάντως, αμφισβητείται από πολλές πλευρές, με παράγοντες της βιομηχανίας και Αμερικανούς αξιωματούχους να επισημαίνουν πως η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει πρόσβαση σε αρκετά δεξαμενόπλοια ώστε να φορτώσει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της παρακάμπτοντας το πλαφόν και υπονομεύοντας το σχέδιο της Δύσης να μειώσει τα έσοδά της.
Δριμεία κριτική από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η τιμή των 60 δολ. το βαρέλι είναι υπερβολικά υψηλή.
Πιο επιθετική είναι η κριτική που ασκεί ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καθώς χαρακτηρίζει «υπερβολικά υψηλή» την τιμή των 60 δολαρίων το βαρέλι και προβλέπει πως δεν θα μπορέσει να επηρεάσει τη στάση της Ρωσίας στον πόλεμο εναντίον της χώρας του.
Οπως τόνισε χαρακτηριστικά, «δεν μπορεί να θεωρηθεί σοβαρή απόφαση να οριστεί τέτοιο πλαφόν για τις τιμές του ρωσικού πετρελαίου όταν αυτές εξυπηρετούν πλήρως τον προϋπολογισμό ενός κράτους-τρομοκράτη». Η Ουκρανία και ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης είχαν ζητήσει να επιβληθεί σαφώς χαμηλότερο πλαφόν, έως και στα 35 δολάρια το βαρέλι, με την πρόταση να προκαλεί αντιδράσεις σε άλλες χώρες που υποστήριξαν ότι θα απειλήσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Το επίπεδο των 60 δολαρίων το βαρέλι είναι περίπου 10 δολάρια πάνω από την τιμή στην οποία εμπορεύεται η Ρωσία το αργό Ουραλίων και το οποίο φορτώνεται από τα δυτικά λιμάνια της χώρας. Είναι, ωστόσο, χαμηλότερη από το αργό ESPO που φορτώνεται σε δεξαμενόπλοια στην Ασία και πωλείται πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι.
Σχολιάζοντας σχετικά, η Ρωσία δήλωσε κατηγορηματικά διά στόματος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών Αλεξάντερ Νόβακ, πως δεν πρόκειται να εμπορευθεί το πετρέλαιό της σύμφωνα με το πλαφόν και χαρακτήρισε τη συμφωνία χονδροειδέστατη παρέμβαση που αντιβαίνει στους κανόνες του εμπορίου και θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την αγορά. «Θα πουλάμε το πετρέλαιό μας και τα πετρελαιοειδή μας μόνον σε όσες χώρες θα συνεργάζονται μαζί μας με τους όρους της αγοράς, ακόμη κι αν χρειαστεί να μειώσουμε την παραγωγή», τόνισε την Κυριακή ο πανίσχυρος αξιωματούχος της ρωσικής κυβέρνησης.
Σημειωτέον ότι την περασμένη εβδομάδα ο κ. Λαβρόφ είχε τονίσει ότι η Ρωσία θα εξακολουθήσει να διαπραγματεύεται απευθείας με τους εμπορικούς της εταίρους σχετικά με την τιμολόγηση του πετρελαίου της.