Λίγο μετά την κατάρρευση των τραπεζών της Wall Street το 2008, κυκλοφόρησε ένα έγγραφο εννέα σελίδων σε μια λίστα ηλεκτρονικών διευθύνσεων και πρότεινε ένα νέο είδος χρηματοπιστωτικού συστήματος που δεν θα βασίζεται σε καμία «έμπιστη τρίτη πλευρά». Ηταν η βάση για την εξέλιξη της βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων. Χρησιμοποιούσε διατυπώσεις γεμάτες ιδεαλισμό και υποσχόταν να λειτουργήσει με διαφάνεια και ισοτιμία, ενώ καταδίκαζε τις πρακτικές υψηλού ρίσκου που είχαν υιοθετήσει λίγες πανίσχυρες εταιρείες με αποτέλεσμα να προκαλέσουν τη Μεγάλη Υφεση.
Τον περασμένο μήνα, όμως, οι κινήσεις μιας και μόνον εταιρείας κρυπτονομισμάτων, του FTX αξίας 32 δισ. δολαρίων, οδήγησαν όλον τον κλάδο σε μια κρίση ανάλογη εκείνης του 2008. Ενώ είχε θεωρηθεί ασφαλές για όσους ενδιαφέρονταν για συναλλαγές κρυπτονομισμάτων, το FTX πτώχευσε έπειτα από ένα κύμα μαζικών αναλήψεων και ανάγκασε επιχειρηματίες, επενδυτές και οπαδούς να προσπαθούν να καταλάβουν πως η τεχνολογία που σχεδιάστηκε για να διορθώσει τις ατέλειες του παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος κατέληξε να τις μιμείται. Στελέχη που μόλις πριν από ένα χρόνο κόμπαζαν για την αδιάκοπη ανάπτυξη του κλάδου, σήμερα προσπαθούν να πείσουν πως θα διδαχθούν από τα λάθη και θα επιστρέψουν στις αρχικές αξίες του. Το μεγαλύτερο στον κόσμο χρηματιστήριο κρυπτονομισμάτων, το Binance, ανακοίνωσε ότι θα δημοσιεύει εφεξής περισσότερες πληροφορίες για τα οικονομικά του και θα προσλάβει ανεξάρτητους λογιστές για να εξετάζουν τις ανακοινώσεις του. Και το Coinbase, το μεγαλύτερο του είδους στις ΗΠΑ, παραδέχθηκε πως είχε εμπλακεί σε ένα «αποκεντρωμένο σύστημα που δεν προϋπέθετε εμπιστοσύνη». Πολλοί από τους υποστηρικτές του κλάδου ζητούν πιο δραστικές μεταρρυθμίσεις και καλούν τους επενδυτές να μην τοποθετήσουν τις ψηφιακές αξίες τους σε μεγάλες εταιρείες αλλά να στραφούν σε μικρότερες πειραματικές πλατφόρμες που χρησιμοποιούν μόνον έναν κωδικό.
Στελέχη που μόλις πριν από ένα χρόνο κόμπαζαν για την αδιάκοπη ανάπτυξη του κλάδου, σήμερα προσπαθούν να πείσουν πως θα διδαχθούν από τα λάθη και θα επιστρέψουν στις αρχικές αξίες του.
Εκείνο που κατέστη σαφές με την κατάρρευση του FTX είναι πόσο πολύ απέχει η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων από τους αρχικούς της στόχους και από την κοινή αποδοχή. Φέτος αυξήθηκε η καχυποψία του κόσμου αφού πολλοί έχασαν πολλά, ενώ είναι σε εξέλιξη ανακρίσεις και δικαστικές έρευνες καθώς και ένα αρνητικό κλίμα μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών στην Ουάσιγκτον.
Στην αρχή οι οπαδοί των κρυπτονομισμάτων πίστεψαν πως το bitcoin θα αποτελούσε το θεμέλιο ενός πιο διαφανούς χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα προσέφερε ισοτιμία. Πολλοί από τους υποστηρικτές του ήταν φιλελεύθερων ιδεών που είχαν απογοητευτεί από το παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό σύστημα και ιδιαίτερα από τη συσσώρευση ισχύος στα χέρια λίγων εταιρειών. Αρχικά τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιήθηκαν από το κοινό έγκλημα. Ληστές και έμποροι ναρκωτικών το χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν μεγάλα ποσά χωρίς να χρειάζονται τη μεσολάβηση τράπεζας ή άλλου φορέα για τη διεκπεραίωση της συναλλαγής. Προϊόντος του χρόνου ο νόμος άρχισε να εντοπίζει ευκολότερα το έγκλημα στα κρυπτονομίσματα και η τεχνολογία τους εξελίχθηκε έτσι ώστε να είναι εφικτές οι πιο περίπλοκες εφαρμογές όπως ο δανεισμός. Ανθρωποι που είχαν αρχίσει τη σταδιοδρομία τους στη Wall Street, συμπεριλαμβανομένου του ιδρυτή του FTX, Σαμ Μπάνκμαν Φράιντ, μπήκαν στη νέα βιομηχανία αναζητώντας το κέρδος από την τεχνολογία της. Και καθώς αναπτυσσόταν ο κλάδος, άρχισε να προσλαμβάνει όσα χαρακτηριστικά είχαν τα ιδρύματα της Wall Street. Οι συναλλαγές των κρυπτονομισμάτων άρχισαν να συγκεντρώνονται σε έναν μικρό αριθμό μεγάλων χρηματιστηρίων κρύπτο όπως το Binance, το FTX και το Coinbase. Τους τελευταίους μήνες πριν από την κατάρρευση του FTX, ο όγκος των συναλλαγών στο Binance υπερέβαινε το άθροισμα των επτά στενότερων ανταγωνιστών του. Οπως σχολιάζει ο Τσάρλι Κούπερ, γενικός διευθυντής της R3, εταιρείας τεχνολογίας blockchain, «καταλήξαμε σε μια ακόμη πιο συγκεντρωτική βιομηχανία από αυτή των τραπεζών».
Τον περασμένο μήνα, ένα κύμα μαζικών αναλήψεων έφερε στο φως μια «τρύπα» 8 δισ. δολαρίων στα οικονομικά του FTX. Μέσα σε μία εβδομάδα η εταιρεία πτώχευσε και η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς από κοινού με το υπουργείο Δικαιοσύνης διεξάγουν έρευνες και ανακρίσεις για να εξακριβώσουν κατά πόσον το FTX δάνεισε τα χρήματα των χρηστών του στη θυγατρική του Alameda Research για να στοιχηματίζει με μεγάλο ρίσκο. Πολλοί μίλησαν για τη Lehman Brothers της βιομηχανίας των κρύπτο και λίγες ημέρες μετά, εταιρείες του κλάδου που διατηρούσαν δεσμούς με το FTX άρχισαν να παραπαίουν. Προ ημερών πτώχευσε η τράπεζα κρύπτο BlockFi.