Εκτεθειμένη στις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς βρίσκεται η ενεργοβόρος βιομηχανία της χώρας, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμη η φόρμουλα που θα διασφαλίσει ένα ανταγωνιστικό κόστος ρεύματος χωρίς να απειλεί το σύστημα του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών, που «μαζεύει» λεφτά για τις επιδοτήσεις των οικιακών τιμολογίων. Από την 1η Ιανουαρίου εννέα εργοστάσια της χώρας, και συγκεκριμένα έξι του ομίλου Βιοχάλκο, δύο της ΑΓΕΤ και το εργοστάσιο της χαρτοβιομηχανίας ΜΕΛ, των οποίων οι συμβάσεις με τη ΔΕΗ έληξαν, προμηθεύονται ρεύμα σε τιμή χονδρεμπορικής αγοράς, η οποία συγκυριακά λόγω χαμηλής ζήτησης και υψηλής παραγωγής ΑΠΕ βρίσκεται σε πορεία αποκλιμάκωσης και διαμορφώνεται σήμερα στα 151,49 ευρώ/MWh. Τον Ιούνιο λήγει η σύμβαση της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν και στο τέλος του έτους της Αλουμίνιον. Oι διαπραγματεύσεις της βιομηχανίας με τη ΔΕΗ για την υπογραφή νέων συμβάσεων που είχαν ξεκινήσει από την περασμένη άνοιξη σταμάτησαν τον Ιούλιο, όταν τέθηκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός επιβολής ανώτατης τιμής στις αποζημιώσεις των μονάδων παραγωγής (ανεξαρτήτως τεχνολογίας) για την άντληση στην «πηγή» των υπερεσόδων που παράγονται στη χονδρεμπορική αγορά, λόγω της υψηλής τιμής του φυσικού αερίου.
Η βιομηχανία μέσω της ΕΒΙΚΕΝ αρχικά και στη συνέχεια μέσω του ΣΕΒ έθεσε στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας αίτημα κατάργησης του πλαφόν στην παραγωγή των ΑΠΕ που προορίζεται για διμερή συμβόλαια, προκειμένου να υπάρξει μια εναλλακτική δυνατότητα ηλεκτροδότησης σε τιμές που δεν υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητά της στη διεθνή αγορά, αφού η ΔΕΗ πρότεινε τιμολόγηση βάσει της χονδρεμπορικής τιμής. Ο τρόπος που εφαρμόζεται το πλαφόν στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη βιομηχανία, καταστρατηγεί τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2022/1854 που προβλέπει αφενός ότι η επιβολή του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών δεν πρέπει να ακυρώνει στην πράξη τη σύναψη διμερών συμβάσεων, αφετέρου ότι η επιβολή του πλαφόν στις διμερείς συμβάσεις πρέπει να εφαρμόζεται επί των πραγματικών εσόδων των παραγωγών και όχι των εικονικών. Το ζήτημα έχει απασχολήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, και τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε., έναντι της οποίας το ΥΠΕΝ έχει δεσμευθεί ότι θα προχωρήσει στις αναγκαίες τροποποιήσεις.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας είχε δεσμευθεί νωρίτερα και στο Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ για την εξαίρεση από το πλαφόν της παραγωγής νέων έργων ΑΠΕ που θα υπογράψουν διμερή συμβόλαια με τη βιομηχανία. Η ρύθμιση ωστόσο που προωθείται με βάση τα όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι σήμερα είναι ότι η εξαίρεση θα αφορά μόνο συμβόλαια φυσικής παράδοσης και όχι και virtual συμβόλαια, εξέλιξη που για τη βιομηχανία δεν λύνει το πρόβλημα. «Δεν υπάρχει καμία αιτιολόγηση για τη μη κατάργηση του πλαφόν και στα virtual συμβόλαια. Δεν αίρει τα εμπόδια η κατάργηση μόνο στα συμβόλαια φυσικής παράδοσης. Η πολιτεία θα πρέπει να ανοίξει τον δρόμο και για τα δύο και να επιλέξουν οι επιχειρήσεις τι θα κάνουν. Φυσική παράδοση σημαίνει να καταναλώνεις την ενέργεια όταν την παράγεις. Αυτός είναι ένας στόχος που η Google τον έχει βάλει για το 2030. Πώς ακριβώς θα τον πετύχουμε εμείς;», τονίζει στην «Κ» εκπρόσωπος μεγάλης βιομηχανίας.
Αίτημα κατάργησης του πλαφόν στην παραγωγή των ΑΠΕ που προορίζεται για διμερή συμβόλαια έχουν καταθέσει οι ενεργοβόροι όμιλοι.
Οι απόψεις στον κλάδο συγκλίνουν στο ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε μια ρύθμιση απεμπλοκής από τα νομικά ζητήματα που απορρέουν από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό κι αυτό γιατί πραγματική κατάργηση του πλαφόν στην παραγωγή των ΑΠΕ για διμερή συμβόλαια θα στερήσει έσοδα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται οι επιδοτήσεις των οικιακών τιμολογίων. Ταυτόχρονα όμως η μετάπτωση των ενεργοβόρων βιομηχανιών σε καθεστώς τιμολόγησης βάσει της χονδρεμπορικής τιμής διογκώνει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για επιδοτήσεις. Τον Ιανουάριο, για παράδειγμα, η επιδότηση για τη βιομηχανία μέσης τάσης έχει οριστεί στα 130 ευρώ, ποσό που θα λάβουν πλέον και τα εννέα εργοστάσια υψηλής τάσης, με συνολική κατανάλωση περί τις 150.000 μεγαβατώρες, που προμηθεύονται ενέργεια σε τιμή αγοράς, ανεβάζοντας το κόστος των επιδοτήσεων κατά 20 εκατ. ευρώ.
Η ΔΕΗ πάντως από την πλευρά της δηλώνει διατεθειμένη για πράσινα διμερή συμβόλαια δεκαετούς διάρκειας, υπό την προϋπόθεση πάντα της κατάργησης του πλαφόν και σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με μεγάλες βιομηχανίες.