«Κρίσιμη μάζα» έχει αποκτήσει το ελληνικό οικοσύστημα ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, καθώς διαδραματίζει πλέον καταλυτικό ρόλο στις αναδιαρθρώσεις και χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων, όπως και στη διαδικασία συγκέντρωσης κατακερματισμένων κλάδων. Με κεφάλαια υπό διαχείριση που αθροιστικά προσμετρούνται πλέον σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ και επαγγελματίες διαχειριστές, συχνά με πρότερη μεγάλη τραπεζική εμπειρία, όπως ο Νίκος Καραμούζης και ο Απόστολος Ταμβακάκης, έχουν αποκτήσει σημαντικά χαρτοφυλάκια συμμετοχών σε ελληνικές επιχειρήσεις. Και μάλιστα έχουν ήδη γράψει αποδόσεις που μπορούν να συγκριθούν με τις καλύτερες διεθνώς.
Και family offices
Στο οικοσύστημα αυτό, που άρχισε να αναπτύσσεται κατά το τελευταίο μισό της προηγούμενης δεκαετίας, έχουν προστεθεί πλέον και family offices, επενδυτικά σχήματα όπως της Μαριάννας Λάτση και της οικογενείας Βασίλη και Νέλλης Κάτσου.
Τα δε τελευταία λίγα χρόνια σε αυτή την αγορά εισέρχονται και επενδυτικά κεφάλαια που έχουν προκύψει από μετασχηματισμό εισηγμένων επιχειρήσεων, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων την Ideal, συμφερόντων Λάμπρου Παπακωνσταντίνου. Τον ίδιο δρόμο φέρεται να ακολουθεί και η Intracom, συμφερόντων του ομίλου Σ. Κόκκαλη, η οποία προ διμήνου ανακοίνωσε την ίδρυση της Intracom Ventures.
Πρόκειται για αμιγώς ελληνικά ιδιωτικά επενδυτικά σχήματα, όπου ως επί το πλείστον τοποθετούνται κεφάλαια από Ελληνες ιδιώτες, τα οποία ενίοτε αντλούν χρηματοδοτήσεις και από ευρωπαϊκά ταμεία και επενδύουν σε ελληνικές επιχειρήσεις αποσκοπώντας στην ανάταξη και ανάπτυξή τους και, βέβαια, την εγγραφή υπεραξιών κατά τη διαδικασία αποεπένδυσης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί βεβαίως η DECA Investments, που ξεκίνησε ως επενδυτικό σχήμα συμφερόντων του επιχειρηματία Δημήτρη Δασκαλόπουλου. αλλά μετεξελίχθηκε σε επενδυτικό οργανισμό, ο οποίος μεταξύ άλλων διαχειρίζεται και το Diorama, στο οποίο συμμετέχουν κι άλλοι ιδιώτες επενδυτές. H DECA ενέγραψε υψηλότατες υπεραξίες από την πώληση στην JP Morgan της συμμετοχής που είχε αποκτήσει στη Viva. Στο συγκεκριμένο deal συμμετείχε και το Latsco Family Office, συμφερόντων Μαριάννας Λάτση. Το Diorama, με κεφάλαια άνω των 200 εκατ., αποκτά σημαντικές μειοψηφικές ή πλειοψηφικές συμμετοχές σε μερικές από τις πιο υποσχόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω μετοχικών («equity») ή equity-like εργαλείων. Παρεμφερή στρατηγική υλοποιεί και η EOS Capital Partners, επικεφαλής της οποίας είναι ο Απόστολος Ταμβακάκης. Εχει επίσης εγγράψει υψηλότατες αποδόσεις, όπως με την Cosmos Sports.
Η διάρθρωση της αγοράς με μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δημιουργεί ευκαιρίες για υψηλές αποδόσεις.
Σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και σε τραπεζικές απαιτήσεις από distressed εταιρείες τοποθετείται το SMERemediumCap (SMERC), επικεφαλής του οποίου είναι ο Νίκος Καραμούζης. Με κεφάλαια ύψους 150 εκατ. έχει συγκροτήσει ένα χαρτοφυλάκιο που ξεκινάει από την απευθείας ιδιοκτησία ξενοδοχείων και ομίλου ολικής διαχείρισης εγκαταστάσεων, όπως και ομίλου παραγωγής και διάθεσης τροφίμων και φθάνει έως τα δάνεια 72 ξενοδοχείων που απέκτησε από την Intrum.
Ευνοϊκό περιβάλλον
Η Ελλάδα έχει τις μικρότερες μεσαίες επιχειρήσεις στην Ευρώπη, με μέσο κύκλο εργασιών τα 10 εκατ. και μέσα λειτουργικά κέρδη 1 εκατ. Το περιβάλλον αυτό δημιουργεί ευκαιρίες για τους επενδυτές, που τοποθετούν τα κεφάλαιά τους στα ελληνικά private equity και τα οποία αποδεδειγμένα μπορούν να δώσουν αποδόσεις πολύ υψηλότερες από αυτές που θα πετύχαιναν στα διεθνή χρηματιστήρια, έχει επισημάνει προ μηνών ο Νίκος Καραμούζης. Σημαντική παρουσία στην αγορά έχει όμως και η Southbridge, που έχει συγκεντρώσει κεφάλαια της τάξης των 200 εκατ. και χρηματοδοτεί συχνά εταιρείες μέσω μετατρέψιμων ομολογιών, χωρίς απαραίτητα να εμπλέκεται στο μάνατζμεντ. Η Southbridge αποτελεί σχήμα που συγκρότησαν οι Γιώργος Μαυρίδης, Εύη Αδριανού και Μίλτος Κορνάρος. Αλλο fund με σοβαρό αποτύπωμα στην ελληνική αγορά είναι το Elikonos Capital των Κατσούλα, Παπαγεωργίου και Σολωμού.
Μια ξεχωριστή δυναμική ιστορία είναι αυτή της Ideal Holdings, που με επικεφαλής τον Λάμπρο Παπακωνσταντίνου μετασχηματίστηκε από εισηγμένη με συγκεκριμένη δραστηριότητα σε ένα επενδυτικό κεφάλαιο και εταιρεία συμμετοχών με ισχυρούς μετόχους και στρατηγική επενδύσεων σε ποιοτικές εταιρείες με σημαντική προοπτική ανάπτυξης. Τον δρόμο αυτό φαίνεται πως ακολουθεί έως έναν βαθμό και η Intracom. Η ελληνική εισηγμένη ανακοίνωσε πρόσφατα τη σύσταση νέας εταιρείας 100% θυγατρικής, της Intracom Ventures, με σκοπό βραχυπρόθεσμες και μακροχρόνιες επενδύσεις σε διάφορους τομείς, με προτιμητέους εκείνους που η εταιρεία έχει εμπειρία ετών (τυχερά παιχνίδια, ενέργεια και άλλα).
Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση της VNK Capital. Πρόκειται για fund συμφερόντων της οικογενείας φαρμακοβιομηχάνων Κάτσου, το οποίο δηλώνει ότι η επενδυτική φιλοσοφία του βασίζεται στην αρχή της τοποθέτησης σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς με ελκυστική δυναμική. Από τις πιο εμφανείς θέσεις της είναι αυτή στο μετοχικό κεφάλαιο της Lamda Development, μαζί με την Grey Squirrel της Olympia Group, που αποτελεί το επενδυτικό όχημα του Πάνου Γερμανού.
Στην περίμετρο αυτού του ευρύτερου οικοσυστήματος που περιγράφεται παραπάνω λειτουργούν επίσης ισχυρά οικογενειακά επενδυτικά γραφεία, συχνά από μεγάλα ονόματα της ελληνικής πλοιοκτησίας, που τοποθετούν κεφάλαια –τα οποία κερδήθηκαν στην ποντοπόρο– στην ελληνική αγορά. Ακίνητα, πολύ συχνά ξενοδοχειακά, αποτελούν επένδυση πρώτης προτίμησης, ενώ υπάρχουν και κάποια κοινωφελή επιχειρηματικά ιδρύματα, όπως το Ωνάσειο, που αποκτούν συμμετοχές σε ελληνικές επιχειρήσεις.
Ολοι μαζί οι παραπάνω κι άλλοι ομοειδείς ιδιωτικοί οργανισμοί, πέραν του θετικού αποτυπώματος που αφήνουν στην ελληνική οικονομία χρηματοδοτώντας υποσχόμενες επιχειρήσεις, διαδραματίζουν και έναν ακόμη σημαντικό ρόλο: ως de facto γνώστες της ελληνικής επιχειρηματικότητας, εκπέμπουν σήμα στους διεθνείς επενδυτές πως υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες στη χώρα και βελτιώνουν έτσι το επενδυτικό κλίμα και την προσπάθεια προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων.