Οι αγορές αρνούνται να «ακούσουν» την επιθετικότητα της Eυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θεωρώντας ότι στην προσπάθειά της να αποφύγει άλλη μία αστοχία πολιτικής ή ρητορικής –όπως όταν προέβλεψε ότι η έκρηξη του πληθωρισμού είναι προσωρινό φαινόμενο– δρα υπερβολικά, και επιλέγουν να αποφασίσουν μόνες τους για τις προοπτικές της οικονομίας, κινούμενες έτσι στο πλευρό των «περιστεριών» του διοικητικού συμβουλίου, έστω και αν αυτά αποτελούν πολύ μικρή μειοψηφία. Η δήλωση για πρόθεση νέας, σημαντικής αύξησης επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης και τον Μάρτιο προκάλεσε αίσθηση σε αυτούς που «παρακολουθούν» την ΕΚΤ, τους λεγόμενους «ECB watchers».
Εως τώρα η ΕΚΤ δεν είχε αναφέρει σε ανακοίνωση των αποφάσεών της το μέγεθος της επόμενης αύξησης, έστω και εάν η Κριστίν Λαγκάρντ στις συνεντεύξεις Τύπου έδινε σαφή μηνύματα ως προς το ποια θα ήταν αυτή. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι η ΕΚΤ έχει απορρίψει επισήμως την έννοια της μελλοντικής καθοδήγησης (forward guidance), έδωσε μια «υπόσχεση» και πάλι. Σύμφωνα με πηγές της «Κ», αν και δεν υπήρχε καμία διαφωνία στο Δ.Σ. για το μέγεθος της αύξησης του Φεβρουαρίου, υπήρχαν διαφωνίες για την αναφορά σε συγκεκριμένο ύψος σε ό,τι αφορά την αύξηση του Μαρτίου.
Οπως σημείωσε και ο Πίτερ Πράετ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, μιλώντας στην τηλεόραση του Bloomberg, «με εξέπληξε η πρόθεση για αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης. Πολλά νέα μπορούν να έρθουν από τώρα έως τον Μάρτιο. Ποιος ξέρει τι πρόκειται να συμβεί;».
Η εξήγηση βρίσκεται στο ότι τα «γεράκια» άσκησαν ισχυρή πίεση για να μπει αυτή η φράση στην ανακοίνωση, όπως αναφέρουν πηγές στην «Κ», για να τονιστεί ότι η επιθετικότητα διατηρείται και να μην παρερμηνευτεί από τις αγορές ότι υποχωρεί, αψηφώντας τα επιχειρήματα των λίγων περιστεριών που διαφώνησαν. Τα περιστέρια βασίζουν τη θέση τους στο ότι το τοπίο του πληθωρισμού έχει βελτιωθεί σημαντικά, κάτι που επιβεβαιώθηκε και την ώρα που συνεδρίαζε το Δ.Σ. την περασμένη Τετάρτη, όταν η Eurostat δημοσίευσε τα προκαταρκτικά στοιχεία για τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, που έδειξαν ότι υποχώρησε περαιτέρω, στο 8,5%. Αυτό δεν άρεσε στα γεράκια και κυρίως στους κεντρικούς τραπεζίτες στις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες βιώνουν πολύ υψηλό πληθωρισμό. «Ολα καταλήγουν στην ισορροπία μεταξύ γερακιών και περιστεριών αυτή τη στιγμή. Τα γεράκια θέλουν να πιέσουν για πιο γρήγορες αυξήσεις επιτοκίων και για να τις αποτρέψουν, τα περιστέρια πρέπει να συμφωνήσουν να δεσμευτούν εκ των προτέρων για μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων», σημειώνει στην «Κ» ο οικονομολόγος της HSBC, Φάμπιο Μπαλμπόνι. «Το ενδιαφέρον είναι ότι η ΕΚΤ δεν δεσμεύτηκε σε τίποτα πέρα από τον Μάρτιο, απλώς στο ότι θα επαναξιολογήσει την πολιτική της. Ετσι, παρόλο που η Λαγκάρντ είπε ότι οι αυξήσεις επιτοκίων θα συνεχιστούν, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει πιθανότητα παύσης των αυξήσεων στη συνέχεια», όπως προσθέτει.
Αν και η κεντρική τράπεζα θέλει ξεκάθαρα υψηλότερα κόστη δανεισμού, γι’ αυτό και δεν αποκλίνει από την επιθετική της ρητορική ή σπεύδει να την υπογραμμίσει όταν βλέπει ότι οι αγορές αποτιμούν ότι «χαλαρώνει», ωστόσο τα ομόλογα έχουν σημειώσει ισχυρό ράλι το τελευταίο διάστημα, με τις αποδόσεις να έχουν υποχωρήσει σημαντικά από τα υψηλά του 2022. Επίσης, η αγορά τοποθετεί το τελικό επιτόκιο της ΕΚΤ πλέον στο 3,3%, από 3,5% πριν από τη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου.
Οπως εξηγούν αναλυτές, η αγορά επιλέγει να κοιτάει τις ενδείξεις για υποχώρηση του πληθωρισμού και το τέλος των αυξήσεων των επιτοκίων, γι’ αυτό και η επιθετική ρητορική της ΕΚΤ πέφτει στο κενό. Ηδη μάλιστα θεωρεί ότι οι τελευταίες της προβλέψεις (Δεκέμβριος) για τον πληθωρισμό (6,3%) αλλά και τις τιμές της ενέργειας φέτος (στα 124 ευρώ/MWh σε μέσο όρο το φυσικό αέριο) είναι «άκυρες» και θα αναθεωρηθούν πτωτικά τον Μάρτιο.
«Η αγορά κινείται στον ρυθμό της μείωσης του πληθωρισμού και αντιδρά πολύ πιο έντονα σε τυχόν αποπληθωριστικά μηνύματα και στα σχόλια των περιστεριών της ΕΚΤ. Η αντίδρασή της κατά τη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου ήταν ένα παράδειγμα επιλεκτικής ακρόασης», σημειώνει στην «Κ» ο Γιαν Βον Γκεριχ, επικεφαλής αναλυτής της Nordea Research. Κατά τον ίδιο, η βελτίωση στα ομόλογα θα συνεχιστεί: «Η καθοδήγηση από τις κεντρικές τράπεζες και την ΕΚΤ, ειδικότερα, έχει βγει πολλές φορές λάθος στον τρέχοντα κύκλο, και σε αυτό το πλαίσιο η αγορά είναι πιο ελεύθερη να αποφασίσει. Η πτώση των αποδόσεων των ομολόγων θα μπορούσε, επομένως, να συνεχιστεί βραχυπρόθεσμα, εάν τα στοιχεία υποστηρίξουν το αφήγημα της αποδυνάμωσης του πληθωρισμού, η οποία φαίνεται πολύ πιθανή».