Οι έξι πυλώνες της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση την Τέταρτη, ένα έργο το οποίο χαρακτηρίζεται από το υπουργείο Οικονομικών ζωτικής σημασίας για την εθνική οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οπως σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, οι επενδυτές εμπιστεύονται ξανά την Ελλάδα, κάτι το οποίο αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το Χρηματιστήριο Αθηνών καταγράφει από τις αρχές του 2023 τις υψηλότερες αποδόσεις διεθνώς, ενώ τα spreads των ελληνικών ομολόγων έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση στην Ευρωζώνη από τον Ιούλιο του 2022, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων. Σε αυτό το θετικό κλίμα για την ελληνική αγορά προστίθεται ο σχεδιασμός μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, κάτι το οποίο «μπορεί να αναδείξει την Ελλάδα σε χρηματοπιστωτικό κέντρο περιφερειακής εμβέλειας στη νοτιοανατολική Ευρώπη», τόνισε ο κ. Σταϊκούρας,
Στο πλαίσιο των δράσεων που έχουν ήδη γίνει από την ελληνική κυβέρνηση προς την κατεύθυνση αυτή, και με την τεχνική βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προχωράει η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής. Στην εκπόνηση της στρατηγικής συμμετείχαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο όμιλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης – EBRD, η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ).
Τους έξι πυλώνες αυτού του έργου ανέλυσε ο κ. Μιχάλης Αργυρού, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων στο υπουργείο Οικονομικών, οι οποίοι είναι οι εξής:
1. Συνέχεια στην ενίσχυση του ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου της κεφαλαιαγοράς. Αυτό θα γίνει με σειρά δράσεων όπως η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των εποπτικών αρχών, η συνεχής αξιολόγηση και, όταν κρίνεται απαραίτητο, βελτίωση στις διαδικασίες καταγγελιών/παραπόνων, η επέκταση των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ώστε να διαδραματίσει ακόμη πιο ενεργό ρόλο, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ρυθμιστικών διαδικασιών και η βελτίωση του δικαστικού πλαισίου.
2. Επέκταση επενδυτικών ευκαιριών και ανάπτυξη των οικοσυστημάτων FinTech και ESG, με τη δημιουργία επιτροπής εμπειρογνώμων για την ψηφιακή χρηματοδότηση. Σε αυτόν τον πυλώνα συμπεριλαμβάνεται το σχέδιο δράσης του Χρηματιστηρίου Αθηνών για επανένταξή του στο καθεστώς ανεπτυγμένης αγοράς.
Μεταξύ άλλων, επιδιώκεται η εφαρμογή του νόμου περί εταιρικής διακυβέρνησης και στις μεγάλες μη εισηγμένες.
3. Δίκαιο και διαφανές φορολογικό πλαίσιο. Οπως έχει ήδη ανακοινώσει το υπουργείο Οικονομικών, προχωράει από την 1 Ιανουαρίου 2024 σε δύο μειώσεις φόρων: α) Του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου – από 0,2% σε 0,5% με δημοσιονομικό κόστος 21,6 εκατ. ευρώ, και β) του φόρου χρηματοοικονομικών συναλλαγών – στο 0,1% από 0,2% με δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ. Επίσης, προωθούνται η εναρμόνιση της φορολογίας των εταιρικών ομολόγων για όλους τους επενδυτές με κόστος 7 εκατ. ευρώ και η παροχή κινήτρων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις για είσοδο στο χρηματιστήριο με έκπτωση των δαπανών εισαγωγής κατά 100% από το φόρο, με κόστος 1,6 εκατ. ευρώ.
4. Βελτίωση του πλαισίου λειτουργίας. Αυτό προωθείται μέσω της απλοποίησης και ψηφιοποίησης διαδικασιών, της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του νόμου περί εταιρικής διακυβέρνησης στις μεγάλες μη εισηγμένες εταιρείες, καθώς και του σχεδιασμού –από το Χ.Α.– ανταγωνιστικής διάρθρωσης για την εναλλακτική αγορά με σκοπό τη διευκόλυνση της εισόδου μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως και τη διευκόλυνση/μείωση του κόστους εισόδου εταιρειών γενικότερα.
5. Ενθάρρυνση της ζήτησης για επενδύσεις. Θα συσταθεί επιτροπή για τις κεφαλαιαγορές (CMC), ενώ παράλληλα στόχος είναι η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που δημιουργούνται από το πλαίσιο κοινωνικής ασφάλισης στην πλευρά της ζήτησης. Σε αυτόν τον πυλώνα, το Χρηματιστήριο θα συνεισφέρει από την πλευρά του, με την επέκταση του επενδυτικού πεδίου των business angels (ιδιώτες επενδυτές που διαθέτουν ίδια κεφάλαια σε startups επιχειρήσεις).
6. Επιτάχυνση και εμβάθυνση των προσπαθειών για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, μέσω εξειδικευμένων σεμιναρίων, καθώς και την αναβάθμιση της γνώσης των επενδυτών και της νεότερης γενιάς, αρχίζοντας από τα πανεπιστήμια.
• Εντός του 2023 οι ανακοινώσεις για την αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου.
Στο «φλέγον» θέμα για την ελληνική αγορά, την επιστροφή του Χρηματιστηρίου Αθηνών στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών από τις αναδυόμενες (μέρος του πυλώνα 2), ο κ. Νικόλαος Πορφύρης, επιτελικός διευθυντής Μετασυναλλακτικών Υπηρεσιών & Διεθνών Δραστηριοτήτων του ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, τόνισε πως απαιτείται να πληρούται μια σειρά ποιοτικών και ποσοτικών κριτηρίων. Προϋπόθεση είναι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας, καθώς και να υπάρχει επαρκής κεφαλαιοποίηση των μετοχών σε ελεύθερη διασπορά (free float).
Τον Απρίλιο θα γίνει η αξιολόγηση από τη MSCI για το κατά πόσον η Ελλάδα πληροί τα κριτήρια (τα οποία εκτιμάται πως θα ικανοποιούνται), ενώ τον Ιούνιο θα ακολουθήσουν οι σχετικές ανακοινώσεις και εάν το Χ.Α. μπορεί να αναβαθμιστεί. Εως τον Σεπτέμβριο θα γίνει η αξιολόγηση από τον FTSE, με τις ανακοινώσεις να ακολουθούν (Σεπτέμβριος). Οπως πάντως σημείωσε ο κ. Πορφύρης, από τον Δεκέμβριο του 2021 η Ελλάδα ήδη πληροί όλα τα ποιοτικά κριτήρια αγοράς για αναβάθμιση από τον FTSE.