Το χάσμα μεταξύ των συχνά διαφημιζόμενων υποσχέσεων για καθολική συνδεσιμότητα και της προσπάθειας των εταιρειών τηλεπικοινωνιών για τη χρηματοδότηση των δικτύων, που θα την κάνουν πραγματικότητα, ήταν ένα θέμα του παγκoσμίου συνεδρίου κινητής τηλεφωνίας. Το ετήσιο τεχνολογικό φεστιβάλ της Βαρκελώνης την περασμένη εβδομάδα ακολουθούσε την παράδοση με τις διαμαρτυρίες των στελεχών των ομίλων, αλλά υπήρχαν και διαφορές. Τα καλά νέα γι’ αυτούς είναι ότι οι ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού φαίνεται να έχουν επηρεαστεί από τις συνεχείς εκκλήσεις και ενδεχομένως να τείνουν να υιοθετήσουν μια πιο ήπια προσέγγιση για την ενοποίηση του κλάδου.
Οι 80.000 και πλέον συμμετέχοντες θα μπορούσαν να περιδιαβαίνουν τις γιγάντιες αίθουσες και να συλλογίζονται τις θαυμάσιες προοπτικές που προσφέρουν τα σκυλιά ρομπότ που μιλούν, τα πτυσσόμενα έξυπνα κινητά τηλέφωνα ή, για παράδειγμα, το σχέδιο της Nokia να αναπτύξει ένα δίκτυο 4ης γενιάς στη Σελήνη.
Τα στελέχη των ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών ομίλων επικεντρώθηκαν σε αυτό που πολλοί περιέγραψαν ως οικονομικό περίβλημα, παγιδευμένα μεταξύ αυστηρών ρυθμιστικών αρχών, απαιτητικών μετόχων και της ανάγκης να συνεχίσουν να επενδύουν μαζικά μόνο και μόνο προκειμένου να ενημερώνονται για τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις απαιτήσεις των καταναλωτών.
Η «δίκαιη συμμετοχή» ήταν μία από τις βασικές έννοιες που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνάθροισης, δηλαδή η προσπάθεια των ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών ομίλων να καταστήσουν τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας υπεύθυνες για μεγάλο μέρος της κίνησης δεδομένων στα δίκτυά τους, συμμετέχοντας στη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων τους.
Οι Κρίστελ Χάιντεμαν και Τιμόθεους Χέτγκες, οι αντίστοιχοι διευθύνοντες σύμβουλοι της γαλλικής Orange, αξίας 30 δισ. δολαρίων, και της γερμανικής Deutsche Telekom, αξίας 112 δισ. δολαρίων, ανέφεραν αμφότεροι ως «μη βιώσιμη» την κατάσταση όπου οι πέντε μεγαλύτερες επιχειρήσεις που δημιουργούν κυκλοφορία δεδομένων, δηλαδή οι Alphabet, Apple, Amazon, Netflix και Meta Platforms, αθροιστικά αντιπροσωπεύουν το 55% της κίνησης δεδομένων. Ο Χέτγκες συνέκρινε τα 55 δισ. ευρώ που επένδυσαν οι ευρωπαϊκές εταιρείες τηλεπικοινωνίας σε υποδομές πέρυσι με το 1 δισ. ευρώ που επένδυσαν στη συνδεσιμότητα εκείνοι, οι κολοσσιαίοι όμιλοι.
Πάντως, η περίπλοκη συζήτηση μόλις ξεκινάει. Η διαμάχη φέρνει αντιμέτωπους τον Δαυίδ με τον Γολιάθ. Οι πέντε αμερικανικές εταιρείες, στις οποίες οι ευρωπαϊκοί όμιλοι στοχεύουν για να τις παροτρύνουν να συνεισφέρουν, έχουν συνολική κεφαλαιοποίηση άνω των 5 τρισ. δολαρίων.
Αυτό τις κάνει 21 φορές μεγαλύτερες με το συγκεκριμένο κριτήριο από τους πέντε μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς ομίλους του κλάδου μαζί. Οι ρυθμιστικές αρχές αντιτίθενται στην ιδέα της δίκαιης κατανομής βαρών, όπως και ορισμένες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων η ολλανδική. Επίσης δεν υπάρχει συναίνεση για τη μορφή που θα έπαιρνε αυτή η κατανομή.
Ενας φόρος ο οποίος δεν θα ήταν ούτε πρακτικός ούτε δημοφιλής, αλλά η εναλλακτική λύση, όπως οι εμπορικές συμφωνίες χονδρικής, κινδυνεύει να δημιουργήσει προβλήματα στο καθεστώς της ουδετερότητας στο Διαδίκτυο.
Σε κάθε περίπτωση θα χρειαστούν χρόνια έως ότου οι Ευρωπαίοι πάροχοι δουν τις υποθετικές πληρωμές των τεχνολογικών κολοσσών των ΗΠΑ να συμβάλλουν οικονομικά, όπως κατ’ ιδίαν παραδέχθηκε διευθύνων σύμβουλος τηλεπικοινωνιακού ομίλου.
Η ελπίδα που διαφαίνεται είναι ότι, λαμβανομένης υπόψη της χαμηλής απόδοσης επενδύσεων των ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών ομίλων, οι ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού θα επανεξετάσουν την αυστηρή στάση τους για τη συσπείρωση στον κλάδο.
Σύμφωνα με τη New Street Research, η απόδοση του απασχολούμενου κεφαλαίου του κλάδου την τελευταία δεκαετία μειώθηκε στο 8% φέτος, επίπεδο που παρατηρήθηκε τελευταία φορά το 2001.