Είναι πια κάτι συνηθισμένο για όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ουάσιγκτον. Κάθε λίγα χρόνια οι ΗΠΑ βρίσκονται να «φλερτάρουν» με τη στάση πληρωμών, διότι οι πολιτικοί τους διαφωνούν μέχρι το παρά πέντε για την αύξηση του ορίου χρέους. Αυτή τη φορά, όμως, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch προειδοποιεί ότι τα αλλεπάλληλα επεισόδια αυτού του είδους της πολιτικής αναμέτρησης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ, ακόμη κι αν η στάση πληρωμών αποφευχθεί αυτή τη φορά. «Ανησυχούμε περισσότερο αυτή τη φορά», είπε στο αμερικανικό ενημερωτικό δίκτυο CNN ο Τζέιμς Μακόρμακ, διευθυντής του τμήματος κρατικών αξιολογήσεων της Fitch. Οι Fitch και Moody’s δίνουν αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ άριστη πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ, όμως αυτό δεν οφείλεται στα θεμελιώδη μεγέθη της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη. Το γεγονός ότι αυτά δεν βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση είναι γνωστό από το 2011, όταν η S&P Global Ratings πήρε την πρωτοφανή απόφαση να υποβαθμίσει το αξιόχρεο των ΗΠΑ, όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το moneyreview.gr. Εκτοτε, το χρέος των ΗΠΑ αλλά και το επιτοκιακό κόστος του έχουν διογκωθεί. Μόνο τον τελευταίο χρόνο οι ΗΠΑ έδωσαν 500 δισ. δολάρια σε πληρωμές τόκων. Ετσι, ο λόγος για τον οποίο η χώρα διατηρεί το ΑΑΑ από Fitch και Moody’s δεν είναι άλλος από τον κυρίαρχο ρόλο που έχουν οι ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό οικοδόμημα. Το δολάριο είναι το βασικό νόμισμα αποθεματικών στον κόσμο και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα αντιμετωπίζονται από τους επενδυτές ως τοποθέτηση μηδενικού ρίσκου. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που δίνουν στις ΗΠΑ μια ασύγκριτη οικονομική δύναμη.
Προειδοποιεί ότι η υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ μπορεί να συμβεί ακόμη και αν η στάση πληρωμών αποφευχθεί.
Τώρα, ο Μακόρμακ προειδοποιεί ότι τα «επαναλαμβανόμενα επεισόδια», όπως η συνεχιζόμενη διαμάχη για την αύξηση του ορίου χρέους των 31,4 τρισ. δολαρίων, υπονομεύουν το στάτους του δολαρίου ως νομίσματος αποθεματικών, αλλά και την ασφάλεια των αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Οσο πιο κοντά πλησιάζουν οι ΗΠΑ στην εκάστοτε ημερομηνία κατά την οποία το κράτος απειλείται να ξεμείνει από χρήματα, τόσο πιο πολύ αναγκάζονται οι επενδυτές να σκεφθούν το αδιανόητο: μια καταστροφική αμερικανική στάση πληρωμών. «Οταν οι επενδυτές πρέπει να σκεφθούν κάτι τέτοιο, δεν είναι αυτό που περιμένεις από μια επένδυση μηδενικού ρίσκου, σωστά;», εξηγεί ο Μακόρμακ, προσθέτοντας ότι ο κόσμος ίσως να πρέπει να επανεξετάσει το εάν τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ είναι πραγματικά μια επένδυση μηδενικού ρίσκου. Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσίευσε τον περασμένο μήνα το Κέντρο Δικομματικής Πολιτικής, οι ΗΠΑ θα αρχίσουν να αθετούν υποχρεώσεις τους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου, εάν το Κογκρέσο δεν έχει αντιμετωπίσει το ζήτημα του ορίου χρέους έως τότε. Και ο Τζέιμς Μακόρμακ προειδοποίησε ότι η Fitch θα μπορούσε να υποβαθμίσει τις ΗΠΑ, ακόμη κι αν η στάση πληρωμών αποφευχθεί αυτή τη φορά, αναλόγως των αντιδράσεων των αγορών. «Εάν η αντίδραση της αγοράς είναι να αμφισβητήσει στο μέλλον τον ρόλο του δολαρίου ως νομίσματος αποθεματικών και των αμερικανικών ομολόγων ως τίτλων μηδενικού ρίσκου, τότε σίγουρα θα μπορούσαμε (να υποβαθμίσουμε την αξιοληπτική ικανότητα της χώρας)», είπε. Αυτό που θα παρακολουθεί ο διεθνής οίκος είναι εάν οι ξένες κεντρικές τράπεζες περιορίζουν τις θέσεις τους στο δολάριο ή στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
Εάν οι ΗΠΑ περιέλθουν σε κατάσταση τέτοια, αυτό θα φέρει χάος στη Γουόλ Στριτ και την πραγματική οικονομία, διότι θα οδηγήσει ενδεχομένως σε καθυστερημένες καταβολές σε δικαιούχους κοινωνικών επιδομάτων, στο στρατιωτικό προσωπικό και τους βετεράνους. Πάντως, η Fitch και άλλοι αναλυτές πιστεύουν ότι η Ουάσιγκτον θα επιτύχει, για άλλη μια φορά, μια συμφωνία της τελευταίας στιγμής. «Εχουμε την άποψη ότι αυτή η φορά δεν θα είναι διαφορετική και αυτό θα επιλυθεί πριν από την κρίσιμη ημερομηνία», σημειώνει ο Μακόρμακ. Γι’ αυτό και η Fitch δεν έχει θέσει την αξιολόγηση των ΗΠΑ υπό παρακολούθηση προς υποβάθμιση, ακόμη. Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι η πολιτική διαμάχη ενδέχεται να είναι πιο επικίνδυνη αυτή τη φορά, λόγω της πολιτικής πόλωσης στις ΗΠA.