• Προβλέπεται πλέον η δυνατότητα υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό οφειλετών με μοναδικό πιστωτή χρηματοδοτικό φορέα.
Υπό το προϊσχύον καθεστώς, δεν επιτρεπόταν να υποβάλει αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών οφειλέτης του οποίου το 90% τουλάχιστον των συνολικών οφειλών αφορούσε έναν μόνο χρηματοδοτικό φορέα. Μόνο οφειλέτες με μοναδικό πιστωτή το Δημόσιο ή φορέα κοινωνικής ασφάλισης είχαν τη δυνατότητα υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό και ρύθμισης των οφειλών τους μέσω της κατάρτισης διμερούς σύμβασης αναδιάρθρωσης.
Πλέον, με τον νέο νόμο 5024/2023 καταργήθηκε η ανωτέρω εξαίρεση, με αποτέλεσμα να υπάγονται στη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών και οφειλέτες με μία ή και περισσότερες οφειλές προς έναν μοναδικό πιστωτή χρηματοδοτικό φορέα (τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων).
Ωστόσο, και μετά την έναρξη ισχύος της νέας ρύθμισης, αποκλεισμένοι από την εν λόγω διαδικασία παραμένουν οι οφειλέτες με σύνολο οφειλών κατώτερο των 10.000 ευρώ, οι οποίοι παροτρύνονται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους απευθείας με τους πιστωτές τους.
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός, ως μια πρώτη ευκαιρία αποτροπής της οικονομικής αδυναμίας και υπερχρέωσης, συνιστά το πλαίσιο εκτός δικαστικού ελέγχου για πολυμερή ή διμερή διαπραγμάτευση μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών του, με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για την αποτελεσματική ρύθμιση των οφειλών του οφειλέτη.
• Το νέο νομοθετικό πλαίσιο ενισχύει την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού με την πρόβλεψη δυνατότητας εξαίρεσης από τη διαδικασία των ενήμερων ή ήδη ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών.
Το προϋφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο προέβλεπε υποχρεωτικά τη ρύθμιση του συνόλου των οφειλών του οφειλέτη που αιτούνταν την υπαγωγή του στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ανεξαρτήτως του εάν μέσα στο σύνολο αυτό υπήρχαν και ενήμερες ή ήδη ρυθμισμένες και ενήμερες οφειλές (εξυπηρετούμενα δάνεια).
Κατά συνέπεια, οι ενήμερες ή οι ήδη ρυθμισμένες και ενήμερες οφειλές θεωρούνταν ως μη εξυπηρετούμενες και ρυθμίζονταν ή επαναρυθμίζονταν αντιστοίχως, μαζί με τις υπόλοιπες, γεγονός που οδηγούσε στην πλειονότητα των περιπτώσεων τους πιστωτές, και ιδιαίτερα τους χρηματοδοτικούς φορείς, να απορρίπτουν τις προτάσεις αναδιάρθρωσης, με αποτέλεσμα τη ματαίωση ολόκληρης της διαδικασίας.
Ο νέος νόμος 5024/2023 προβλέπει πλέον τη δυνατότητα στον οφειλέτη, κατά το στάδιο της αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία, να αιτηθεί οι ενήμερες ή οι ήδη ρυθμισμένες και ενήμερες οφειλές του να εξαιρεθούν από την εξωδικαστική ρύθμιση, και έτσι οι οφειλέτες να μπορούν να υπάγονται στη διαδικασία, προς ρύθμιση μόνο των ληξιπρόθεσμων και μη εξυπηρετούμενων οφειλών τους.
Μόνος περιορισμός στη δυνατότητα υπαγωγής μεμονωμένων οφειλών είναι οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% από τη δόση που προκύπτει για αυτές, με βάση τη μέθοδο υπολογισμού των δόσεων κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης των μερών.
• Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπιστώνει ότι η δημοσίευση της λίστας μεγάλων φοροφυγάδων στην Ουγγαρία παραβιάζει τα δικαιώματα των φορολογουμένων στην ιδιωτική ζωή.
Η υπόθεση αφορούσε την ουγγρική νομοθετική πολιτική για τη δημοσίευση των προσωπικών δεδομένων φορολογουμένων που είχαν χρέη. Ο αιτών παραπονέθηκε ότι το όνομα και η διεύθυνση κατοικίας του είχαν δημοσιευθεί ως μέρος μιας λίστας «μεγάλων φορολογικών οφειλετών» στον ιστότοπο των φορολογικών αρχών.
Η απόφαση του Τμήματος Μείζονος Συνθέσεως του ΕΔΔΑ είναι αντίθετη με προηγούμενη απόφαση, σύμφωνα με την οποία δεν υπήρξε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη δημοσίευση των στοιχείων ταυτότητας του φορολογουμένου. Τότε το δικαστήριο θεωρούσε δικαιολογημένη τη δημοσίευση προσωπικών δεδομένων μεγάλων φοροφυγάδων στην Ουγγαρία. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η ουγγρική πολιτική για τη δημοσίευση των δεδομένων των κακοπληρωτών δεν εξισορρόπησε σωστά το δημόσιο συμφέρον για τη διασφάλιση της φορολογικής πειθαρχίας και τα δικαιώματα του ατόμου στην ιδιωτική ζωή (L.B. v. Hungary).
• Με πρόσφατο πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή προτείνεται η ρύθμιση οφειλών προς τους δήμους σε 36 ή 72 δόσεις. Σκοπός της ρύθμισης είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και του αυξημένου πληθωρισμού κατά το έτος 2022 και εκ του λόγου αυτού καταλαμβάνει το σύνολο των οφειλών που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες από την 1η Νοεμβρίου 2021 και έως την 1η Φεβρουαρίου 2023.
Απαραίτητες προϋποθέσεις αποτελούν η υποβολή όλων των δηλώσεων εισοδήματος κατά την τελευταία πενταετία, η μη ύπαρξη αρρύθμιστων ληξιπρόθεσμων οφειλών στις ταμειακές υπηρεσίες των δήμων κατά την 1η Νοεμβρίου 2021 και η μη ύπαρξη αμετάκλητης καταδίκης για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία.
Επιπλέον, ο οφειλέτης υποχρεούται, εντός μηνός, από την επικύρωση της ένταξής του να προβεί στη ρύθμιση άλλων τυχόν αρρύθμιστων ληξιπρόθεσμων οφειλών του.
Μετά την υπαγωγή στη ρύθμιση είναι δυνατή τόσο η χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας όσο και η αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης επί των ρυθμιζόμενων οφειλών.
Τέλος, με τις προτεινόμενες διατάξεις παρέχεται η δυνατότητα στον οφειλέτη να αναβιώσει προηγούμενες ρυθμίσεις που απολέσθηκαν ή κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες έως την 1.2.2023 με την πληρωμή δύο δόσεων έως την 31.7.2023, ήτοι την πληρωμή της τρέχουσας δόσης και μιας επιπλέον που αποσβένει παλαιές υποχρεώσεις του.
Grant Thornton