Σε όλο τον κόσμο οι πόλεις μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα και μαζί τους τα ανάλογα προβλήματα, όπως η κοινωνική ανισότητα, ο αποκλεισμός, τα υπερφορτωμένα δίκτυα μαζικής μεταφοράς, η αιθαλομίχλη και οι αντίστοιχες επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία και το περιβάλλον.
Μια ιδέα για το πώς το μέλλον θα μπορούσε να γίνει πιο βιώσιμο και πιο υγιές ήρθε με την «πόλη των 15 λεπτών», όπως αναφέρει σχετικώς σε δημοσίευμά της η Deutsche Welle. Η βασική ιδέα πίσω από αυτό το πολεοδομικό εγχείρημα αφορά την καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των πόλεων και την κάλυψη όλων των βασικών αναγκών τους σε κοντινή απόσταση περίπου 15 λεπτών.
Κάτι που μοιάζει ουτοπικό σήμερα για τους ανθρώπους που μένουν σε μεγάλα αστικά κέντρα, διότι η κυκλοφοριακή συμφόρηση στον δρόμο για τη δουλειά, όπως και οι κακές συνδέσεις με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κοστίζουν πολύ χρόνο και νεύρα για τους κατοίκους. Είτε πρόκειται για τη μετακίνηση από και προς τη δουλειά, είτε προς τα καταστήματα, τα σχολεία, το ιατρείο, τα γήπεδα, τα πάρκα, τα εστιατόρια ή τα πολιτιστικά ιδρύματα, όλα έχουν να κάνουν με την «πρόσβαση για όλους οποιαδήποτε στιγμή», γράφει ο Κάρλος Μορένο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ο οποίος διατύπωσε πρώτος την ιδέα το 2016.
Πρόκειται για σύλληψη η οποία θέτει στην πρώτη γραμμή του πολεοδομικού σχεδιασμού τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους, ένα είδος «ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού».
Χώροι πρασίνου, αθλητικές εγκαταστάσεις, κινηματογράφοι και καταστήματα πρέπει να κατασκευάζονται εκεί όπου ζουν οι άνθρωποι και όχι το αντίστροφο, σύμφωνα με τον Μπένγιαμιν Μπίτνερ, ειδικό κινητικότητας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ο ίδιος αναφέρει πως δεν χρειάζεται να κατεδαφιστούν και να ξαναχτιστούν όλα, ο υπάρχων δημόσιος χώρος πρέπει απλώς να επανασχεδιαστεί. Στην πόλη των 15 λεπτών υπάρχει ξεκάθαρο πλάνο για την έννοια της κινητικότητας.
Λιγότερα αυτοκίνητα, περισσότερος χώρος για ποδηλάτες και για πεζούς, ασφαλείς διαδρομές για παιδιά, για άτομα με αναπηρία, για ηλικιωμένους και χώροι για κοινωνικές συναθροίσεις. «Τα αυτοκίνητα αποτελούν πρόβλημα, τουλάχιστον στα αστικά κέντρα. Πιάνουν απλώς πολύ χώρο και, πάνω από όλα, εμποδίζουν την ενεργό κινητικότητα», διευκρινίζει ο Μπίτνερ.
Ηδη σε όλο τον κόσμο δεκαέξι πόλεις έχουν εφαρμόσει το σχέδιο της «πόλης των 15 λεπτών», ή προτίθενται να το κάνουν με διάφορα προγράμματα, τα οποία είτε αφορούν μεμονωμένες περιοχές είτε ολόκληρο τον επανασχεδιασμό της πόλης.
Το Παρίσι προηγείται και δείχνει τον δρόμο σε όλο τον κόσμο. Οταν ο Μορένο παρουσίασε την ιδέα το 2016, η δήμαρχος της πόλης, Αν Ινταλγκό, τη συμπεριέλαβε στην εκστρατεία επανεκλογής της και άρχισε να την εφαρμόζει. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα σχολεία, που αποτελούν τις «πρωτεύουσες», θα λέγαμε, τα κέντρα, δηλαδή, των συνοικιών. Ορισμένες αυλές τους μετατρέπονται σε πάρκα, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλες δραστηριότητες. Επιπλέον, μισές από τις 140.000 θέσεις στάθμευσης πρόκειται να επανασχεδιαστούν και να μετατραπούν σε χώρους πρασίνου, παιδικές χαρές ή χώρους στάθμευσης ποδηλάτων.
Αντίστοιχα, η Σαγκάη ανακοίνωσε το 2016 πως θα εισαγάγει τους λεγόμενους «15λεπτους κύκλους κοινοτικής ζωής». Στο μέλλον, όλοι θα πρέπει να μπορούν να κάνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια.