Ρομπότ που κάνει… σκοπιά, επιτηρεί ακούραστα 24 ώρες το 24ωρο σύνορα, ακτογραμμές αλλά και κρίσιμες υποδομές της χώρας και αναγνωρίζει σε πραγματικό χρόνο φωτιές και τυχόν απειλές αναπτύσσει στην Ελλάδα η startup Lambda Automata, προσπαθώντας να εισβάλει στον άκρως ανταγωνιστικό κλάδο της αμυντικής βιομηχανίας. Το «κλειδί» για αυτό;
Οι αυτόνομοι πύργοι επιτήρησης της startup, οι οποίοι τοποθετούνται σε απομακρυσμένες περιοχές και μέσω αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζουν συμβάντα (στήλες καπνού, άνθρωποι), βγάζουν συντεταγμένες της περιοχής που καταγράφεται το συμβάν και προειδοποιούν με ένα ηλεκτρονικό μήνυμα την αρμόδια υπηρεσία για αυτό που έχει εντοπιστεί. «Οι κακόβουλες απειλές αναπτύσσονται ταχύτερα από υπάρχοντα μέτρα προστασίας σε κρίσιμες υποδομές, όπως data centers, αεροδρόμια, διυλιστήρια, αγωγοί, αλλά ακόμη και ο σιδηρόδρομος. Υπάρχει ένα κενό προστασίας που καλούμαστε να καλύψουμε», αναφέρει ο ιδρυτής της Lambda Automata, Δημήτρης Κώττας, πρώην μηχανικός στην Αpple στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου εργαζόταν πάνω σε αλγορίθμους μηχανικής μάθησης για αυτόνομα συστήματα.
Η στροφή σε αυτοματοποιημένα συστήματα προστασίας με σκοπό την επιτήρηση αυτών των υποδομών και την αποφυγή ακόμη και μοιραίων ανθρώπινων λαθών είναι σήμερα σχεδόν μονόδρομος. Το έργο αυτό θα μπορούσαν να κάνουν έξυπνα ρομπότ, καταγράφοντας παράλληλα και αναλύοντας απειλές, όπως trafficking, πυρκαγιές, κλοπές υλικού κρίσιμων υποδομών, εντοπισμός και κατάρριψη drone κ.λπ.
Το σύστημα της startup μπορεί να παραχθεί μαζικά και κοστίζει 5-10 φορές λιγότερο από αντίστοιχα των ΗΠΑ.
«Αυτό που κάνουν οι φαντάροι σε επιτηρητικά φυλάκια ή σε σκοπιές και είναι κουραστικό, επικίνδυνο και βαρετό, εμείς το κάνουμε πιο αποτελεσματικά, τελείως αυτοματοποιημένα, με καταγραφή και επεξεργασία των δεδομένων από τις έξυπνες κάμερες που είναι τοποθετημένες στους πύργους επιτήρησης», εξηγεί ο κ. Κώττας μιλώντας για την τεχνολογία της Lambda Automata. Ο ίδιος τονίζει πως οι πύργοι επιτήρησης εγκαθίστανται γρήγορα και εύκολα, ενώ είναι κατασκευασμένοι από υλικά χαμηλού κόστους, με αποτέλεσμα να μπορούν να παραχθούν μαζικά. Μάλιστα δεν απαιτούν παροχή ρεύματος, αφού είναι συνδεδεμένοι με φωτοβολταϊκά. «Ετσι, εάν χρειαστεί να εγκαταστήσουμε πολλούς πύργους επιτήρησης στα σύνορα, μπορούμε να το κάνουμε μέσα σε λίγους μήνες.
Τη διαφορά κάνει ο υπολογιστής, δηλαδή το λογισμικό, που ενσωματώνεται στην κάμερα και μέσα από την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζει στήλες καπνού, ανθρώπους και οχήματα, φτιάχνει μια περίληψη και μπορεί να ειδοποιήσει το αντίστοιχο κέντρο επιχειρήσεων. Εξάλλου οι έξυπνες κάμερες αντιλαμβάνονται με ακρίβεια πότε υπάρχει πρόβλημα προκειμένου να μην είναι άσκοπη η ειδοποίηση», επισημαίνει, συμπληρώνοντας πως η τεχνολογία της θα μπορούσε να εντοπίζει, για παράδειγμα, μέρη όπου γίνεται trafficking στο Αιγαίο ή σε χερσαία σύνορα. Το σύστημα διατίθεται σε δύο εκδόσεις.
Η πρώτη κοστίζει περίπου 30.000 ευρώ τον πρώτο χρόνο και μπορεί να εντοπίζει καπνό σε απόσταση μέχρι 5 χλμ. από εκεί που είναι εγκατεστημένο. Η άλλη έκδοση, εμπλουτισμένη με περισσότερες δυνατότητες, ανεβαίνει στις 100.000 ευρώ. «Αντίστοιχα συστήματα στις ΗΠΑ κοστίζουν 5-10 φορές περισσότερο κατά την αρχική τους εγκατάσταση», σημειώνει.
«Υπάρχουν τεχνολογίες, drones, ραντάρ, που απαιτούν επάνδρωση, αφού χρειάζεται κάποιος να χειρίζεται την κάμερα, να ενημερώνει τις αρμόδιες υπηρεσίες (π.χ. Πολιτική Προστασία, Πυροσβεστική, υπουργείο Αμυνας), να βγάζει συντεταγμένες κ.λπ. Εμείς το κάνουμε αυτοματοποιημένα και κανείς δεν μπορεί να αλλοιώσει την καταγραφή ενός συμβάντος», εξηγεί στην «Κ».
Η εταιρεία ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 από μια ομάδα Ελλήνων που επαναπατρίστηκαν. Εκτός από τον κ. Κώττα, την ιδρυτική ομάδα συμπληρώνει ο Γιώργος Κοντογιάννης, πρώην προγραμματιστής στην Palantir Technologies και στο Bloomberg στο Λονδίνο, αλλά και ο Ιωάννης Σουριαδάκης. «Εχουμε αντλήσει 1,1 εκατ. ευρώ από το ελληνικό fund Marathon Venture Capital και αγγέλους επενδυτές, δηλαδή στελέχη της Uber και της Facebook», λέει, προσθέτοντας πως το σύστημα είναι εγκατεστημένο πιλοτικά στην Ηπειρο για εφαρμογές πυρανίχνευσης και πυροπροστασίας. «Το σύστημα αναπτύσσεται στην έδρα μας στην Παιανία και έχει εγκατασταθεί στο Μέτσοβο, στα Ιωάννινα, στο φαράγγι του Αώου και στο χιονοδρομικό κέντρο Ανηλίου».
Η ομάδα θέλει να ενσωματώσει το λογισμικό σε οποιαδήποτε κινούμενη πλατφόρμα έχει κάμερα, «είτε πρόκειται για drone είτε για κάμερα στο κράνος ενός στρατιώτη κ.λπ.», σε μια περίοδο που βρίσκεται σε συζητήσεις με venture capitals του εξωτερικού για να αντλήσει επιπλέον κεφάλαια. «Υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον», σχολιάζει ο κ. Κώττας, που εκφράζει την επιθυμία να συμμετάσχει η εταιρεία στην Diana, θερμοκοιτίδα του ΝΑΤΟ την οποία θα «τρέξει» στην Ελλάδα το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», αποκτώντας ενδεχομένως πρόσβαση σε κεφάλαια 1 δισ. δολ. που έχει ενεργοποιήσει το ΝΑΤΟ μέσω του Innovation Fund.
«Είναι απαραίτητη μια αναγέννηση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και η λύση σε αυτό είναι η χρήση νέων τεχνολογιών. Για αυτό πρέπει να δοθούν ευκαιρίες άνθησης μικρών startups σαν τη δική μας», αναφέρει. «Η αμυντική βιομηχανία εξάλλου ξεχώρισε όταν καινοτομούσε», λέει, υπενθυμίζοντας πως μια σειρά από τεχνολογίες, όπως το GPS και το Ιντερνετ, είχαν τις ρίζες τους στην αμυντική βιομηχανία.