Εν μέσω εντεινόμενης ανησυχίας για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας και παρά τη συνεχιζόμενη τραπεζική κρίση, η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ προχώρησε χθες στη 10η αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός έτους. Αφησε, ωστόσο, ανοικτό το ενδεχόμενο να θέσει σύντομα τέλος σε αυτόν τον γύρο αύξησης του κόστους δανεισμού.
Με μια ομόφωνη απόφαση, που οι αγορές είχαν ουσιαστικά προεξοφλήσει, η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. Το κόστος δανεισμού στις ΗΠΑ ανέρχεται, έτσι, στο 5% έως 5,25%, που είναι το υψηλότερο επίπεδο μετά τον Αύγουστο του 2007. Προπαντός, όμως, πρόκειται για την πλέον ραγδαία στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική που έχει αποφασίσει η Fed από τη δεκαετία του 1980, καθώς επικεντρώνεται στην επιτακτική ανάγκη να επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης και να ανακόψει τις πληθωριστικές πιέσεις. Στη σχετική ανακοίνωσή της, όμως, η ομοσπονδιακή τράπεζα τόνισε πως θα παρακολουθήσει προσεκτικά κατά πόσον θα χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων στο μέλλον, αφήνοντας να εννοηθεί πως αυτό δεν είναι πλέον δεδομένο, όπως τόνιζε έως τώρα.
Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, η προσεκτική αυτή διατύπωση αφήνει μεν ανοικτό το ενδεχόμενο να διακόψει η Fed τις αυξήσεις των επιτοκίων, αλλά προπαντός της δίνει τη δυνατότητα να έχει επιλογές και αν χρειαστεί να προχωρήσει σε περαιτέρω αύξηση του κόστους δανεισμού. Ζητούμενο στην περίπτωση αυτή θα ήταν να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, που παρά την τόσο επιθετική στροφή σε περιοριστική πολιτική παραμένει στο επίπεδο του 4,6% και είναι σαφώς υψηλότερος από τον στόχο του 2%. Στη σχετική ανακοίνωσή της υπογραμμίζει πως για να αποφασίσει «σε ποιο βαθμό χρειάζεται περαιτέρω περιοριστική πολιτική για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο 2%, θα λάβει υπόψη το αθροιστικό αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής, την καθυστέρηση με την οποία επηρεάζει η νομισματική πολιτική την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό, αλλά και τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές εξελίξεις».
Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ τόνισε πως θα παρακολουθήσει προσεκτικά κατά πόσον θα χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων.
Μέχρι στιγμής η αμερικανική οικονομία έχει επιδείξει σημάδια αντοχής, παρά τις επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων που έχουν αρχίσει εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο. Την ίδια στιγμή η πρόσφατη τραπεζική κρίση τείνει ήδη να επιβραδύνει τον δανεισμό και να αυξήσει τις πιθανότητες ύφεσης.
Η κίνηση της Fed είχε σε μεγάλο βαθμό προεξοφληθεί από την αγορά, που προέβλεπε μια ακόμη αύξηση επιτοκίων προτού αποφασίσει η ομοσπονδιακή τράπεζα να τερματίσει αυτόν τον γύρο αυξήσεων. Σύμφωνα, πάντως, με πολλούς οικονομολόγους, οι επιπτώσεις στην οικονομία της υπερδύναμης θα είναι άμεσες και ίσως εντυπωσιακές. Ως μέτρο σύγκρισης αναφέρεται συχνά το γεγονός ότι η απόφαση του Πολ Φόλκερ να αυξήσει επιθετικά τα επιτόκια του δολαρίου στις αρχές της δεκαετίας του 1980 φθάνοντάς τα σχεδόν στο 20%, είχε ως αποτέλεσμα να εκτοξευθεί η ανεργία στις ΗΠΑ σε επίπεδα άνω του 10%. Στην παρούσα συγκυρία δεν αναμένεται, πάντως, να κινηθεί η Fed τόσο επιθετικά, αντιθέτως,0 οι αρμόδιες αρχές ευελπιστούν πως θα επιτύχει μια «ομαλή προσγείωση», μια ήπια επιβράδυνση δηλαδή, που δίνει τη δυνατότητα να αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός και να επιστρέψει στα κανονικά επίπεδα, αλλά χωρίς να αποδυναμωθεί τόσο η οικονομία ώστε να χάσουν πολλοί Αμερικανοί τις θέσεις εργασίας τους. Τη δυσκολία του εγχειρήματος αυξάνει η πρόσφατη τραπεζική κρίση με την πτώχευση τριών μεγάλων αμερικανικών τραπεζών και την παρέμβαση των ρυθμιστικών αρχών, που πήραν υπό τον έλεγχό τους τη First Republic και τη μεταβίβασαν στην JPMorgan Chase.