Αγορές ακινήτων αξίας τουλάχιστον 1,57 δισ. ευρώ έχουν πραγματοποιήσει κατά τη διάρκεια του τελευταίου 12μήνου, και συγκεκριμένα το διάστημα Μαρτίου 2022 – Μαρτίου 2023, οι επενδυτές από τρίτες χώρες που ενδιαφέρονται να λάβουν επενδυτική άδεια παραμονής στην Ελλάδα μέσω του προγράμματος «χρυσή βίζα». Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών έχουν υποβληθεί συνολικά 6.064 αιτήματα χορήγησης νέων αδειών. Από αυτά τα αιτήματα, έχουν ήδη εκδοθεί 2.072 άδειες και εκκρεμούν άλλες 3.976.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ελάχιστο όριο επένδυσης είναι 250.000 ευρώ, τα συνολικά κεφάλαια που έχουν εισρεύσει στη χώρα ανέρχονται σε 1,57 δισ. ευρώ. Ωστόσο, στην πράξη υπολογίζεται ότι το νούμερο αυτό είναι ακόμη υψηλότερο, ίσως και πέριξ των 2 δισ. ευρώ, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν την απόκτηση ακριβότερων ή και περισσότερων του ενός ακινήτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο εκδόθηκαν συνολικά 1.052 νέες άδειες, μια αύξηση της τάξεως του 141% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Αν διατηρηθεί ο ρυθμός αυτός, είναι πιθανό το 2023 να ολοκληρωθεί με πάνω από 4.000 νέες χορηγήσεις αδειών, χωρίς να αποκλείεται το νούμερο αυτό να είναι ακόμη υψηλότερο. Παράλληλα, κατά τους πρώτους τρεις μήνες του 2023 τα αιτήματα χορήγησης μόνιμης άδειας διαμονής επενδυτή αυξήθηκαν κατά 156% και ανήλθαν σε 2.367.
Το διάστημα Μαρτίου 2022 – Μαρτίου 2023 υποβλήθηκαν 6.064 αιτήματα χορήγησης νέων αδειών παραμονής.
Σύμφωνα με φορείς της αγοράς ακινήτων, αυτήν την περίοδο καταγράφεται η «τέλεια καταιγίδα» με την καλή έννοια, ευνοώντας την κατακόρυφη αύξηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος από επενδυτές τρίτων χωρών. Οπως τονίζει σε σχετική ανάλυσή της η Astons, βρετανική εταιρεία που ειδικεύεται στην επενδυτική μετανάστευση, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα είναι οι χώρες που επωφελούνται περισσότερο από την πρόσφατη κατάργηση του αντίστοιχου προγράμματος της Πορτογαλίας και, όπως φαίνεται, σύντομα και της Ισπανίας.
Η Ελλάδα μάλιστα αναμένεται να αποτελέσει βασικό προορισμό των επενδυτών, αποτελώντας ένα από τα τελευταία «προπύργια» με πρόγραμμα επενδυτικής μετανάστευσης σε ισχύ και μια αγορά ακινήτων που έχει καταγράψει συνεχές ράλι τιμών τα τελευταία χρόνια.
Το πρόγραμμα της Ισπανίας είναι ένα από τα πλέον επιτυχημένα και δημοφιλή μεταξύ των επενδυτών, καταγράφοντας μέση ετήσια αύξηση των αιτημάτων χορήγησης άδειας κατά 16,7% τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την Astons, είναι το τρίτο δημοφιλέστερο παγκοσμίως, με 2.507 αιτήσεις ετησίως, κατακτώντας μερίδιο 13,6% μεταξύ των δέκα δημοφιλέστερων προγραμμάτων για το 2021. Το ελληνικό πρόγραμμα βρέθηκε στην έκτη θέση της σχετικής λίστας, με μερίδιο 5,6%.
Μια ακόμη ένδειξη του «κύματος» των επενδυτών που αναμένεται στην Ελλάδα, λόγω της διακοπής του προγράμματος στην Πορτογαλία και πιθανώς και στην Ισπανία, αποτυπώνεται και στις αναζητήσεις που γίνονται μέσω του Διαδικτύου. Μόνο κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, όταν δηλαδή ακυρώθηκε το πρόγραμμα της Πορτογαλίας, καταγράφηκε μείωση κατά 21,7% για τη συγκεκριμένη χώρα, αλλά αύξηση κατά 67,7% για την Ισπανία και 34,1% για την Ελλάδα.
Η Μάλτα σημείωσε αύξηση των αναζητήσεων κατά 34,1%, ενώ για το πρόγραμμα της Κύπρου η αύξηση δεν ξεπέρασε το 3,7%. Αν λοιπόν ακυρωθεί και το αντίστοιχο πρόγραμμα της Ισπανίας, είναι σχεδόν δεδομένο ότι η ελληνική αγορά ακινήτων θα αποτελέσει τον επόμενο δημοφιλέστερο προορισμό για τους επενδυτές τρίτων χωρών.
Τρέχουν να προλάβουν πριν διπλασιασθεί το όριο επένδυσης
Ενας ακόμη λόγος για τον οποίο παρατηρείται «φρενίτιδα» νέων αγορών ακινήτων στην Ελλάδα είναι ασφαλώς ο επικείμενος διπλασιασμός του ελάχιστου ύψους επένδυσης από 250.000 σε 500.000 ευρώ. Η αλλαγή αυτή θα επηρεάσει τις δημοφιλέστερες περιοχές για τους ξένους αγοραστές και συγκεκριμένα το κέντρο της Αθήνας και τα νότια προάστια, ενώ θα επεκταθεί και στα βόρεια προάστια, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη και στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Μέχρι τις 31 Ιουλίου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να υπογράφουν προσύμφωνα αγοράς ακινήτων με το υφιστάμενο όριο των 250.000 ευρώ.
Από την 1η Αυγούστου το ελάχιστο ύψος αγοράς ακινήτου σε δημοφιλείς περιοχές διπλασιάζεται στις 500.000 ευρώ.
Ωστόσο, από την 1η Αυγούστου και μετά, όλες οι αγοραπωλησίες (και τυχόν προσύμφωνα) ακινήτων στις παραπάνω περιοχές θα πρέπει να αφορούν ακίνητα αξίας άνω των 500.000 ευρώ προκειμένου να εξασφαλίζουν και την πολυπόθητη άδεια παραμονής.
Αυτό έχει πυροδοτήσει την εκτόξευση του αγοραστικού ενδιαφέροντος και ασφαλώς έχει δημιουργήσει και κερδοσκοπικά φαινόμενα στην αγορά οικιστικών ακινήτων στις εν λόγω περιοχές, ιδίως όμως στο κέντρο της Αθήνας, που αποτελεί και βασικό προορισμό των περισσότερων ξένων επενδυτών. Αιτία είναι το γεγονός ότι τα ακίνητα που βρίσκονται εντός ή πλησίον του ιστορικού κέντρου της πόλης (π.χ. Μοναστηράκι, Μεταξουργείο, Ψυρρή, Ακρόπολη, Πλάκα και ασφαλώς Κουκάκι, Μετς και Παγκράτι) έχουν καταγράψει αυξήσεις που συχνά δεν αντιπροσωπεύουν την εύλογη αξία τους με βάση τα χαρακτηριστικά τους (π.χ. ηλικία, κατάσταση, τοποθεσία κτλ.).
Το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει και το πρόγραμμα «Σπίτι μου», για την αγορά κατοικίας από νέους ηλικίας 25-39 ετών, έχει προσθέσει μια πολύ σημαντική ζήτηση για αρκετές χιλιάδες ακίνητα (10.000 δικαιούχοι, αρκετοί εκ των οποίων αναζητούν ακίνητο στην Αττική). Με δεδομένο ότι οι τιμές στο κέντρο της Αθήνας είναι χαμηλότερες σε σχέση με τα βόρεια και τα νότια προάστια, τα ακίνητα της περιοχής θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο αγοράς, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται πως οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να περιμένουν τουλάχιστον μέχρι την 1η Αυγούστου (και εφόσον δεν δοθεί κι άλλη παράταση), ώστε να μην μπορούν πλέον να αποκτήσουν ακίνητο οι ξένοι επενδυτές τρίτων χωρών.
Τότε κάποιοι ιδιοκτήτες που δεν θα έχουν βρει ξένο αγοραστή ίσως να μειώσουν τις σημερινές απαιτήσεις τους, ώστε να μπορέσουν και οι δικαιούχοι του προγράμματος να εντοπίσουν το ακίνητο της αρεσκείας τους.