Σε ένα περιβάλλον διαρκώς μεταβαλλόμενο, όπως το μεταπανδημικό, είναι βέβαιο πως κανείς δεν μπορεί να παραμείνει ανεπηρέαστος. Το τελευταίο διάστημα έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες τεκτονικών αλλαγών σε διάφορους κλάδους και τομείς στον χώρο εργασίας, με την πράσινη μετάβαση και τη συνεπακόλουθη ανάγκη στρατηγικού μετασχηματισμού και καλλιέργειας κουλτούρας ευημερίας των ανθρώπων να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της λίστας των εταιρικών προτεραιοτήτων.
Εφόσον τα παραπάνω υλοποιηθούν με επιτυχία, οι επιχειρήσεις όχι μόνο θα εξασφαλίσουν σημαντικά οικονομικά οφέλη για τις ίδιες, αλλά θα δουν τους εργαζομένους τους να επηρεάζονται θετικά προσφέροντας συγχρόνως στην κοινωνία συνολικά, ισχυρίζεται ο Γιόχαν Σμιτς, εταίρος στην PwC Ελβετίας με ειδικότητα στη Διαφορετικότητα, την Πολιτισμική Περιεκτικότητα και την Ισότητα και επικεφαλής των υπηρεσιών People & Sustainability για όλη την περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Ασίας.
– Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά εργασίας και πώς διαμορφώνεται το μεταπανδημικό τοπίο;
– Καθώς κυβερνήσεις και οργανισμοί μεταβαίνουν προς μια οικονομία μηδενικού αποτυπώματος, η διαδικασία αυτή μπορεί αφενός να δημιουργήσει τεράστιες ευκαιρίες και αφετέρου –αν δεν υλοποιηθεί σωστά– να επιφέρει τεράστιο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Η μετάβαση αυτή, όμως, δεν είναι αποκλειστικά περιβαλλοντική και οι οργανισμοί καλούνται να συνυπολογίσουν στις αποφάσεις τους και τη βιωσιμότητα του ανθρώπινου στοιχείου.
– Πώς συνδέεται η πράσινη μετάβαση με την αγορά εργασίας και πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η επιτυχία της;
– Είναι ξεκάθαρο ότι η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού αποτυπώματος συνοδεύεται από σημαντικές ανακατατάξεις και μετασχηματισμό σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού και κοινωνιών. Ειδικά στην αγορά εργασίας, παρακολουθούμε νέες θέσεις να δημιουργούνται και παλαιότερες να καταργούνται. Oπως συμβαίνει σε κάθε μεταβατική διαδικασία, οι εμπλεκόμενοι θα ενδιαφερθούν ουσιαστικά για αυτήν μόνο εάν κατανοήσουν τα ουσιαστικά οφέλη της προτεινόμενης λύσης. Μόνον εφόσον αναπτυχθεί μια κουλτούρα βιωσιμότητας σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας αξίας των επιχειρήσεων, θα είναι δυνατό να μιλάμε για μια επιτυχημένη διπλή μετάβαση (twin transition) στην οικονομία. Ανάμεσα στους κρίκους αυτούς περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι, οι συνεργάτες, οι προμηθευτές αλλά και οι τοπικές κοινωνίες, ενώ η υπεύθυνη στάση όλων επηρεάζει την επίτευξη των βιώσιμων στόχων.
– Πώς ορίζεται η κουλτούρα αυτή της ευημερίας των ανθρώπων;
– Είναι ο συνδυασμός των εργαζομένων, των επενδύσεων ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού αλλά και της εταιρικής ευθύνης των επιχειρήσεων, η οποία βασίζεται στις αρχές τού ότι οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίζονται με ηθική και ισοτιμία σε όλα τα στάδια του εργασιακού τους βίου, διασφαλίζοντας ότι έχουν ίση πρόσβαση σε ευκαιρίες. Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις καλούνται να συνδυάσουν τα παραπάνω με τους επιχειρηματικούς τους στόχους, ούτως ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων μερών αλλά και να διαχειρίζονται τα επιχειρηματικά ρίσκα.
Οι βασικοί πυλώνες της κουλτούρας αυτής είναι η εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων στη διαδικασία αυτή, ώστε αφενός να κατανοήσουν τον συγκεκριμένο στόχο και αφετέρου να λάβουν τα εργαλεία και τα κίνητρα προκειμένου να συνδράμουν στην επίτευξή του. Ταυτόχρονα, στην καρδιά της στρατηγικής αυτής βρίσκεται η διασφάλιση στόχων που σχετίζονται όχι απλά με τη διαφορετικότητα, αλλά κυρίως με την ισοτιμία και την ενσωμάτωση. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντικοί πυλώνες για την επιτυχία της συγκεκριμένης στρατηγικής είναι η απαρέγκλιτη συμμόρφωση με τα εργασιακά δικαιώματα, η μέριμνα για την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων, η ένταξη των ευάλωτων ομάδων στην απασχόληση αλλά και η ίση ανταμοιβή για την ίδια εργασία.
– Πώς μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος της βιωσιμότητας για τους ανθρώπους;
– Για την επίτευξη του στόχου της βιωσιμότητας και για τους ανθρώπους της, πρέπει η εταιρεία να ορίσει πρώτα τη σχετική στρατηγική εξετάζοντας αρχικά την υφιστάμενη κατάσταση και θέτοντας συγκεκριμένους, μετρήσιμους στόχους μετάβασης για τα επόμενα χρόνια. Ολα αυτά πρέπει να αποτυπώνονται και να μπορούν να επικοινωνηθούν με κατανοητό τρόπο σε όλους τους εργαζομένους, συμβάλλοντας στη διαφάνεια, η οποία μπορεί από μόνη της να αποτελέσει μοχλό επιτάχυνσης των αναγκαίων αλλαγών.
Εν συνεχεία, ο στρατηγικός μετασχηματισμός θα πρέπει να υλοποιηθεί έτσι ώστε να μην αποτελείται μόνο από περιορισμένες ή επιφανειακές λύσεις αλλά ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου του ανθρώπινου δυναμικού, τόσο εντός της εταιρείας όσο και στο εξωτερικό της περιβάλλον, εξασφαλίζοντας συγχρόνως την εμπλοκή όλων σε αυτή τη διαδικασία αλλαγής. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επικοινωνηθούν οι συγκεκριμένοι στόχοι και να συνδεθούν με την ευρύτερη στρατηγική και τις εταιρικές προτεραιότητες.
– Υπάρχει κάποια μεθοδολογία που ακολουθείτε ή προτείνετε, προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι;
– Για τη δημιουργία αξίας σε μακροπρόθεσμο επίπεδο ακολουθούμε ένα σχέδιο που ενσωματώνει τα κριτήρια ESG στο πλάνο ευημερίας των ανθρώπων μας.
Συγκεκριμένα, το πρώτο βήμα αφορά την κατανόηση της άμεσης σύνδεσης των στόχων, που σχετίζονται με το ανθρώπινο δυναμικό, με τη στρατηγική και τις προτεραιότητες της εταιρείας. Το δεύτερο, με την αλλαγή στην κουλτούρα, η οποία θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα στην κατεύθυνση της ισότιμης μεταχείρισης, του σεβασμού των δικαιωμάτων και της ουσιαστικής συμπερίληψης. Το τρίτο βήμα αφορά τη συμμόρφωση των στόχων της στρατηγικής βιωσιμότητας με όλες τις ευρωπαϊκές και εθνικές υποχρεώσεις, που σχετίζονται με την ίση αμοιβή και τη μείωση του μισθολογικού χάσματος, τα δικαιώματα και την ισοτιμία στους χώρους εργασίας.
Το τέταρτο με την εμπλοκή των ίδιων των εργαζομένων στην ανάπτυξη και υλοποίηση της στρατηγικής, ώστε να αισθανθούν μέρος των επικείμενων αλλαγών, ενώ το πέμπτο βήμα σχετίζεται με την ανάπτυξη διαδικασιών διατμηματικής συνεργασίας και την υιοθέτηση διαδικασιών εταιρικής διακυβέρνησης, για την υλοποίηση των παραπάνω. Τέλος, το έκτο βήμα αφορά την εστίαση στον τρόπο μέτρησης της υπεραξίας-στόχου και τον χρονικό ορίζοντα που τίθεται για κάθε αλλαγή, συνδυάζοντας τη μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία με τη βιωσιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού.