Οι ψείρες κατατάσσονται στην κατηγορία των παρασιτικών ζωυφίων και τις θεωρούμε τουλάχιστον κάτι ενοχλητικό. Ενίοτε, όμως, αποτελούν και την αφορμή για τη γέννηση μιας επιχείρησης που ξεκίνησε ως απλή εμπορική εταιρεία και ύστερα από 84 χρόνια ζωής έχει εξελιχθεί στον κορυφαίο όμιλο στην Ελλάδα στον τομέα της αγροτεχνολογίας, παρέχοντας ολοκληρωμένες λύσεις από το χωράφι στο ράφι. Οι ψείρες, λοιπόν, που έπιασαν τα τριαντάφυλλα του Ευθύμη Ευθυμιάδη ήταν η αφορμή για να εισέλθει στον κλάδο της φυτοπροστασίας και να ιδρύσει το 1935 την εταιρεία Κ & Α Ευθυμιάδης στη Θεσσαλονίκη.
Το «μικρόβιο» του επιχειρηματία, πάντως, υπήρχε από πριν, όπως ίσχυε στην περίπτωση πολλών προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα το 1922. Φθάνοντας στη Θεσσαλονίκη από τη Ραιδεστό (εξ ου και ο διακριτικός τίτλος «Redestos», που φέρει σήμερα ο Ομιλος Αγροτεχνολογίας Ευθυμιάδη) ή Τεκιρντάγ, όπως είναι η τουρκική ονομασία της πόλης που βρίσκεται χτισμένη στις όχθες της Θάλασσας του Μαρμαρά και με εφόδιο τη μόρφωση από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή ξεκινά να δουλεύει στην ελεύθερη ζώνη στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης –βοηθούν άλλωστε οι ξένες γλώσσες που γνωρίζει– και ταυτόχρονα ιδρύει εταιρεία στο όνομα της συζύγου του, η οποία εισάγει καλλωπιστικά φυτά, βολβούς και σπόρους, κυρίως δηλαδή τριαντάφυλλα και τουλίπες. Η επιχείρηση μεγαλώνει όταν οι… ψείρες οδηγούν στη δραστηριοποίησή του και στην εισαγωγή φυτοπροστατευτικών προϊόντων και λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος αποφασίζει να παραιτηθεί από τη θέση του στο λιμάνι και να αφοσιωθεί στη δική του επιχείρηση.
Το 1970 εισέρχεται στην εταιρεία ο γιος του Νίκος Ευθυμιάδης, πρόεδρος σήμερα του ομίλου. Εχοντας κάνει σπουδές στη Γεωπονική και με την ορμή της νιότης, έχει άλλα σχέδια για την εταιρεία. «Μέχρι τότε η εταιρεία ήταν καθαρά εμπορική. Εγώ, όμως, ήθελα να ξεκινήσουμε δική μας παραγωγή. Ηταν ο πρώτος μου μεγάλος καβγάς με τον πατέρα μου», εξομολογείται ο κ.Ευθυμιάδης. Ετσι, το 1970 δημιουργείται η πρώτη μονάδα παραγωγής αγροχημικών της εταιρείας στο Κορδελιό, η οποία πέντε χρόνια αργότερα μετεγκαθίσταται στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’90 η εταιρεία μετεξελίσσεται σε όμιλο παροχής ολοκληρωμένων λύσεων για τη γεωργία.
Συγκεκριμένα, στο διάστημα 1989-1992 ιδρύονται οι εταιρείες Bios Agrosystems, με αντικείμενο την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού σπόρων και την επεξεργασία σπόρων σποράς, Vitro, με αντικείμενο την παραγωγή φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού (έτοιμα φυτά, δηλαδή, για αμπέλια, οπωροφόρα κ.ά.), έχοντας ήδη από το 1985 αναπτύξει τη μέθοδο της ιστοκαλλιέργειας, και Agrolab, η οποία παρέχει εργαστηριακές και συμβουλευτικές υπηρεσίες με κύριο αντικείμενο τον έλεγχο ποιότητας τροφίμων και χορηγεί πιστοποιητικά ποιότητας. Παράλληλα, ιδρύονται θυγατρικές στα Βαλκάνια, και δη σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία και Αλβανία, με αντικείμενο κυρίως την εμπορία φυτοπροστατευτικών προϊόντων και πολλαπλασιαστικού υλικού.
Κοινοπραξία με Mitsui
Στην αυγή του 21ου αιώνα ξεκινά η συνεργασία με την ιαπωνική Mitsui Chemicals, μέλος του γνωστού ομίλου Mitsui. Συνεργασία που θα ανοίξει ακόμη περισσότερο τις πύλες των ξένων αγορών για τον όμιλο Ευθυμιάδη. Η συνεργασία αυτή πλέον αποτυπώνεται στην κοινοπραξία, την KNE Certis, στην οποία συμμετέχει ο όμιλος Ευθυμιάδη με 70% και η Mitsui με 30%. Η κοινοπραξία έχει έδρα στην Ολλανδία και σε αυτή έχουν περάσει και οι μετοχές που είχε ο όμιλος Ευθυμιάδη στις θυγατρικές του στα Βαλκάνια. Με την εταιρεία αυτή να έχει τον έλεγχο για τις εξαγωγές του ομίλου σε ό,τι αφορά τα φυτοπροστατευτικά του προϊόντα στην Ανατολική Ευρώπη, ο κ. Ευθυμιάδης δεν κρύβει ότι μπορεί να αποτελέσει τον προθάλαμο, το όχημα για τις εξαγωγές και των λοιπών προϊόντων. Σε ανάλογη συνεργασία έχει προχωρήσει και η Vitro με τη ρωσική Demerus, με στόχο σημαντικές επενδύσεις σε νέους οπωρώνες στη Ρωσία. Σήμερα, ο όμιλος αριθμεί 20 συνδεδεμένες εταιρείες, εκ των οποίων οι 13 είναι στο εξωτερικό, πραγματοποιεί κύκλο εργασιών 63 εκατ. ευρώ και απασχολεί 275 εργαζομένους.
Συνεργασία με Ιδρυμα Τεχνολογίας & Ερευνας
Πριν από μερικές εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης ημερίδα συνεργασίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ) με τον όμιλο Ευθυμιάδη. Η συνεργασία αυτή με το ΙΤΕ δεν είναι ούτε συγκυριακή ούτε περιορίζεται σε μερικά ωραία λόγια και παρουσιάσεις.
Συνολικά ο όμιλος προωθεί τη συνεργασία με ερευνητικά κέντρα της χώρας, προκειμένου τα αποτελέσματα της έρευνας να περνούν στην πράξη.
Επιστήμονες, λοιπόν, που έχουν ήδη ιδρύσει μια νεοφυή επιχείρηση και έχουν φτάσει σε ένα σημείο που το προϊόν ή η υπηρεσία τους είναι εμπορεύσιμη, πάντα στον κλάδο της γεωργίας, αποτελούν δυνητικό στόχο για τον όμιλο: θα προβαίνει σε σύμβαση μαζί τους, το προϊόν θα μπαίνει στην αγορά και θα καταβάλλονται στη startup πνευματικά δικαιώματα.
Ο όμιλος βρίσκεται, μάλιστα, πολύ κοντά σε μία τέτοια συνεργασία που αφορά τη διάγνωση ασθενειών στο χωράφι με τη χρήση drones.
«Ευτυχώς, υπάρχουν στην Ελλάδα ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες που ασχολούνται με την τεχνολογία. Κι επειδή οι δημόσιοι πόροι δεν επαρκούν είναι κατά κάποιο τρόπο “αναγκασμένοι” να συνεργάζονται με τον ιδιωτικό τομέα», λέει με νόημα ο κ. Νίκος Ευθυμιάδης.
Η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 50% έως το 2050 λόγω της αύξησης του πληθυσμού.
Διευρύνοντας την εγχώρια αγροτική παραγωγή
«Εχουμε πολύ παρελθόν, αλλά έχουμε και πολύ μέλλον. Κάτι που δυστυχώς δεν είναι και πολύ συχνό στην ελληνική επιχειρηματικότητα», υποστηρίζει ο κ. Νίκος Ευθυμιάδης. Τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν, και πολύ περισσότερο στο μέλλον, ανήκει η δραστηριότητα της Hellenic Farming, εταιρεία που ιδρύθηκε το 2008 και αναπτύσσει το μοντέλο της συμβολαιοποιημένης γεωργίας για την παραγωγή, τυποποίηση και διάθεση αγροτικών προϊόντων στοχευμένης ποιότητας και αξίας.
«Η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες να εκμεταλλευθεί τις μοναδικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και τη βιοποικιλότητα των φυτών που μπορούν να καλλιεργηθούν στη xώρα. Υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ανάπτυξης μιας μεγάλης σειράς αγροδιατροφικών προϊόντων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών για τρόφιμα υψηλής θρεπτικής αξίας και πιστοποιήσιμης υγείας, σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο», επισημαίνει ο κ. Θύμης Ευθυμιάδης, εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς της οικογένειας, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος του ομίλου και διευθύνων σύμβουλος των κλάδων πολλαπλασιαστικού υλικού, ελέγχου ποιότητας τροφίμων και συμβολαιοποιημένης γεωργίας.
Τι ακριβώς κάνει η Hellenic Farming; Βρίσκει τους παραγωγούς εκείνους που μπορούν να παραγάγουν ένα συγκεκριμένο προϊόν για λογαριασμό μιας βιομηχανίας ή μιας λιανεμπορικής αλυσίδας, τους δίνει τις τεχνικές οδηγίες, και προαιρετικά και τα αγροτικά εφόδια, και παρακολουθεί την τήρηση των προδιαγραφών. Επίσης, έχει αναπτύξει το δικό της κατοχυρωμένο σήμα σε Ελλάδα και εξωτερικό, το «Lucia’s Farm». Υπό αυτό το σήμα έχουν ήδη τοποθετηθεί στην αγορά τομάτα σε τσαμπί, τομάτα baby, τοματίνια και πατάτα, ενώ όπως αποκαλύπτει ο κ. Θ. Ευθυμιάδης, δρομολογείται τοποθέτηση νέων προϊόντων συμβολαιοποιημένης παραγωγής, όπως η πατάτα baby (ραγού) που για την ώρα είναι 100% εισαγόμενη, τα παντζάρια στον ατμό (τεχνολογία sous vide) που κρατούν όλα τα θρεπτικά συστατικά τους αναλλοίωτα και το άσπερμο μίνι καρπούζι σε μια εύχρηστη για τον καταναλωτή συσκευασία.
Μόνο με νέες τεχνολογίες θα αυξηθεί η παραγωγή
Τα σχέδια και οι κατευθύνσεις για το μέλλον του ομίλου κουβαλούν αν μη τι άλλο τον στόχο της λεγόμενης «αειφόρου εντατικοποίησης». «Οσοι ασχολούνται με την αγροτεχνολογία διακρίνουν συνήθως πιο έγκαιρα όσα το κοινό θα αντιληφθεί αργότερα. Ετσι συμβαίνει και με την επερχόμενη έλλειψη επαρκούς ποσότητας τροφίμων για τις ανάγκες του αυξανόμενου πληθυσμού. Οι αριθμοί είναι δυστυχώς αμείλικτοι. Μέχρι το 2050, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει αυξηθεί στα 10 δισ., από 7,5 δισ. που είναι σήμερα. Ταυτόχρονα, η καλλιεργήσιμη επιφάνεια της γης θα παραμείνει, στην καλύτερή περίπτωση, σταθερή στα περίπου 50 δισ. στρέμματα. Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις σταδιακές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες των αναπτυσσόμενων χωρών, δηλαδή την αύξηση στην κατανάλωση κρέατος και επεξεργασμένων τροφών, που διογκώνουν όχι μόνο τις ανάγκες για παραγωγή πρωτογενούς τροφής, αλλά και το ποσοστό φύρας», επισημαίνει ο έτερος εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς, ο Βάσος Ευθυμιάδης, αντιπρόεδρος του ομίλου και διευθύνων σύμβουλος του κλάδου Φυτοπροστασίας και Θρέψης. Και προσθέτει: «Ολα αυτά σημαίνουν ότι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί ώς το 2050 κατά τουλάχιστον 50%. Είναι ένας στόχος, η επίτευξη του οποίου φαντάζει σχεδόν αδύνατη, αν λάβει κανείς υπόψη του τις σημερινές διαθέσιμες τεχνολογίες, αλλά και την πολιτική απροθυμία πολλών κυβερνήσεων να αναγνωρίσουν το πρόβλημα. Να σημειωθεί ότι η αύξηση αυτή θα πρέπει να συνοδευθεί, όσο κι αν αυτό ακούγεται αντιφατικό, από μια ταυτόχρονη, σημαντική στρεμματική μείωση όλων των φυσικών πόρων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία (νερό, ενέργεια, λιπάσματα, ανθρωποώρες κ.λπ.), αφού ο αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός θα ανταγωνίζεται ευθέως τη γεωργία στην κατανάλωσή τους». Ο ίδιος θεωρεί ότι η απάντηση βρίσκεται στην αγροτεχνολογία, μέσα από την ανάπτυξη πιο παραγωγικού πολλαπλασιαστικού υλικού με στοχευμένες διατροφικές ιδιότητες, στη δραστική μείωση της κατανάλωσης νερού, αλλά χρειάζονται ακόμη η μεταφορά τεχνογνωσίας, οι επενδύσεις στην έρευνα, η ανάπτυξη καινοτομικών τεχνολογιών και οι διεθνείς συνεργασίες.