Τι κοινό έχουν τα ξενοδοχεία του Πόρτο Καρράς με το κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα; Είναι και τα δύο δημιουργίες του Γερμανού αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους, ιδρυτή της σχολής σχεδιασμού Μπάουχαους, που τόσο επηρέασε τη νεότερη αρχιτεκτονική παγκοσμίως. Αν και ο Γκρόπιους δεν πρόλαβε να τελειώσει το Πόρτο Καρράς, αφού πέθανε το 1969, οι αρχικοί σχεδιασμοί του αποτέλεσαν τη βάση πάνω στην οποία έχτισαν οι διάδοχοί του.
Η λεπτομέρεια αυτή είναι ίσως ενδεικτική του οράματος του εφοπλιστή Ιωάννη Κ. Καρρά για την ανάπτυξη του επιβλητικού, για την εποχή του, ξενοδοχειακού συγκροτήματος στη Σιθωνία της Χαλκιδικής. Η ιδέα του Καρρά γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να ξεκινήσει η κυρίως κατασκευή. Σήμερα, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, το γηραιό συγκρότημα τελεί υπο πώληση, ευελπιστώντας να βρει έναν καινούργιο ιδιοκτήτη που θα έχει τη δυνατότητα να το αποκαταστήσει στην πρότερή του δόξα.
Οι μεγάλες στιγμές του Πόρτο Καρράς είναι πολλές. Tον Ιούνιο του 2003 φιλοξένησε την κομβική Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στην οποία παρουσιάστηκε το προσχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, περίσταση που αποτέλεσε τον κολοφώνα της διεθνούς προβολής του. Ομως, χρόνια πριν, ήταν ήδη γνωστό στην ευρωπαϊκή και διεθνή elite.
Η βασίλισσα της Ολλανδίας, ο Σαλβαντόρ Νταλί, ο Αγά Χαν, ο Σταύρος Νιάρχος, ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, ο Φρανσουά Μιτεράν, η Μαργκότ Φοντέιν, η Τζόαν Μπαέζ, μέλη της οικογενείας Ροκφέλερ, ο Αλβέρτος του Μονακό, ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν είναι μερικές μόνον από τις προσωπικότητες που φιλοξενήθηκαν στο Πόρτο Καρράς.
Ανεπτυγμένο σε 17,5 χιλιάδες στρέμματα που αγόρασε ο Καρράς από τη Μονή Γρηγορίου του Αγίου Ορους στις αρχές της δεκαετίας του ’60, χρειάστηκαν σχεδόν οκτώ χρόνια για να ολοκληρωθεί η αποστράγγιση του έλους που κυριαρχούσε και η διαμόρφωση οδικής πρόσβασης και στοιχειωδών υποδομών για να ξεκινήσει το εργοτάξιο. Σήμερα, περπατώντας κάποιος ανάμεσα στα, εμφανώς ηλικιωμένα είναι η αλήθεια, ξενοδοχεία πέντε αστέρων, στο καζίνο, στο γήπεδο γκολφ, στη μαρίνα και στους αμπελώνες, στα κέντρα θαλασσοθεραπείας, στις τεχνητές λίμνες και στις πισίνες, στον ελαιώνα και στον αμπελώνα, σε ένα σπάνιο συνδυασμό φυσικής ομορφιάς και αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, δυσκολεύεται να πιστέψει πως πριν από μισό αιώνα όλα αυτά ήταν βάλτοι.
Ομως το συγκρότημα χρειάζεται λεφτά. Λεφτά για να ανακαινιστεί και να ξαναγίνει ανταγωνιστικό, αλλά και για να αναπτυχθούν οι περίπου 500 παραθεριστικές κατοικίες που οραματίστηκε ο Γιάννης Καρράς και ωρίμασε ο όμιλος Στέγγου που από το 1999 έχει αποκτήσει το Πόρτο Καρράς. Το επενδυτικό πρόγραμμα που απαιτείται εκτιμάται πως υπερβαίνει τα 300 εκατ. και σε τέτοια ποσά η Τεχνική Ολυμπιακή, η εισηγμένη της οικογενείας Στέγγου, δεν έχει πρόσβαση. Απέχοντας de facto και από την κατασκευαστική δραστηριότητα, η διοίκηση της Τεχνικής Ολυμπιακής, μέλη όλοι της οικογενείας Στέγγου, αποφάσισε να πουλήσει το ξενοδοχείο.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Και το 2014 ξεκίνησε διαδικασία η οποία όμως τελικά ναυάγησε εν μέσω φημών για υπαναχώρηση της πλευράς Στέγγου, που απαίτησε υψηλότατα τιμήματα και συμμετοχή στο management. Τότε, λέγεται, «είχαν δοθεί χέρια» με την Hines, που έκτοτε απέκτησε το Grand Hyatt στη Συγγρού και αγοράζει τώρα άλλα δύο ξενοδοχεία στην Κρήτη. Εκτιμάται ότι η Hines θα εκδηλώσει ενδιαφέρον και τούτη τη φορά, αλλά στον αγώνα της διεκδίκησης θα συμμετάσχουν κι άλλοι. Για το συγκρότημα, που έχει προικοδοτηθεί με τη δυνατότητα ανάπτυξης 526 παραθεριστικών βιλών και ενός ακόμα, τέταρτου ξενοδοχείου, φέρονται να ενδιαφέρονται τόσο η Hines σε συνεργασία με τους εταίρους της Henderson Park και το σχήμα Γιάννη και Τίνας Δασκαλαντωνάκη όσο και η TΕΜΕΣ σε κοινοπραξία με τον στρατηγικό της εταίρο όμιλο Olayan, ένα αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο και, ίσως, ένα σχήμα ρωσικών συμφερόντων. Αντιθέτως, δεν φέρεται να ενδιαφέρεται ο όμιλος SANI/IKOS, που διαθέτει άλλωστε ήδη μεγάλη παρουσία στη Χαλκιδική.
Η αγορά, πάντως, είναι επιφυλακτική: θα προχωρήσει τελικά η οικογένεια Στέγγου στην πώληση ή θα αξιώσει αποτίμηση κοντά σε αυτήν που έκανε πρόπερσι για λογαριασμό της η «Δανός/BNP Paribas Real Estate», δηλαδή 467,37 εκατ. ευρώ; Διότι αυτά τα λεφτά δεν φαίνεται κανείς διατεθειμένος να τα καταβάλει, εξηγούν κύκλοι της τραπεζικής και ξενοδοχειακής αγοράς, που μιλούν για ποσά υποδιπλάσια. Κανείς ασφαλώς δεν μπορεί να προεξοφλήσει τις εξελίξεις στη σχετική διαδικασία ανεύρεσης επενδυτή που «τρέχουν» οι Cushman & Wakefield και Profin Management για την Τεχνική Ολυμπιακή. Αυτό που όμως προδικάζουν κάποιοι είναι πως εάν το συγκρότημα δεν περάσει σε όμιλο με σημαντική οικονομική ευρωστία και γνώση της σύγχρονης ξενοδοχίας και αγοράς παραθεριστικών κατοικιών, θα απαξιωθεί.
Σύμφωνα με αναλυτές, τα δυνητικά κέρδη του Πόρτο Καρράς από την ανάπτυξη των πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών εκτιμώνται σε 80 εκατ. ευρώ. ΑΡΧΕΙΟ
Η… προίκα της άδειας ανέγερσης 526 κατοικιών
Το συγκρότημα εξαγοράζεται το ίδιο έτος από τον όμιλο Τεχνικής Ολυμπιακής, συμφερόντων του επιχειρηματία Κων. Στέγγου, που βλέπει ευκαιρία στην ανάπτυξη παραθεριστικών κατοικιών. Η νέα ιδιοκτησία υποβάλλει σχέδιο για την κατασκευή 469 κατοικιών, αλλά επί δύο χρόνια δεν παίρνει απάντηση. Κάπου τότε προκύπτει μία γνωμοδότηση του νομικού συμβούλου του υπουργείου Γεωργίας, που υποστηρίζει ότι η ισχύς του αποχαρακτηρισμού της έκτασης ως δασικής έληξε. Το εκλογικό 2004, μήνες πριν από τις κάλπες, κατατίθεται η περιβόητη τροπολογία Πάχτα στην κατεύθυνση του νόμου 69/68, αλλά προσκρούει σε πολιτικο-κοινωνικές αντιδράσεις και προσλαμβάνει διαστάσεις σκανδάλου. Πέρασαν έξι χρόνια χωρίς πρόοδο, αλλά τελικά το 2010, χωρίς νέα νομοθετική πρωτοβουλία και με βάση το πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί από το 1968, η Πολεοδομία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χαλκιδικής εκδίδει οικοδομική άδεια για την κατασκευή 526 κατοικιών, η οποία είναι σήμερα σε ισχύ. Το 2013 το θέμα βαλτώνει εκ νέου και με απόφαση του προϊσταμένου ΤΟΑΕΚ της Υπηρεσίας Δόμησης της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας του Δήμου Πολυγύρου Χαλκιδικής ανακλείται η υπ’ αριθμόν 199/2010 οικοδομική άδεια. Δύο χρόνια μετά, το Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων Χαλκιδικής κάνει δεκτή προσφυγή της «Πόρτο Καρράς» κατά της προηγούμενης ανάκλησης. Αμεσα ο γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης ασκεί αίτηση ακύρωσης, αλλά τελικά τον Απρίλιο του 2018 εκδόθηκε απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση ακύρωσης.