Πρόταση για την αύξηση των επενδύσεων σε κλινικές μελέτες στην Ελλάδα έχουν καταθέσει οι εκπρόσωποι των φαρμακευτικών εταιρειών (ΣΦΕΕ), θέτοντας στο επίκεντρο της συζήτησης τη μείωση του clawback, ενός μνημονιακού μέτρου που, σύμφωνα με τους ίδιους, έχει «τραυματίσει» τις πωλήσεις τους. Το clawback, το οποίο θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 2012, ως έκτακτο οικονομικό μέτρο με στόχο τον εξορθολογισμό της δαπάνης, έχει χαρακτηριστεί από τους εκπροσώπους του κλάδου έμμεση φορολόγηση. Για τον λόγο αυτό, οι προτάσεις των εταιρειών και οι συζητήσεις τους με τα αρμόδια υπουργεία περιστρέφονται γύρω από τον τρόπο μείωσης της επιβάρυνσης σε clawback, μέσα από την ταυτόχρονη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις σε κλινικές μελέτες. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα, οι κλινικές μελέτες το 2017 ανήλθαν στις 191 όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη διαμορφώνονταν στις 419. Επίσης, το πραγματικό ύψος της δαπάνης για κλινικές μελέτες στην Ελλάδα περιορίζεται ετησίως στα 42 εκατ. ευρώ, όταν στην Ευρώπη συνολικά δαπανώνται περίπου 34 δισ. ευρώ.
Η πρόταση του ΣΦΕΕ (Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος) βασίζεται κυρίως στο μοντέλο που ακολούθησε η Πορτογαλία, η οποία, κατά τα χρόνια της κρίσης, περιόρισε και αυτή τις δαπάνες στον κλάδο υγείας. Οπως αναφέρει η σχετική πρόταση, ο σύνδεσμος φαρμακευτικών επιχειρήσεων Πορτογαλίας (Apifarma) έχει συμφωνήσει με τα υπουργεία Οικονομίας, Οικονομικών και Υγείας τη θέσπιση ενός ανώτατου ορίου της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, που συνιστά μια μορφή εισφοράς, αντίστοιχης του clawback, την οποία καλούνται να αποδώσουν στο κράτος οι εταιρείες. Εάν όμως επενδύσουν ένα ποσό σε κλινικές μελέτες, αυτό το ποσό εκπίπτει από αυτήν την εισφορά. Αντιθέτως, στην Ελλάδα δεν έχει τεθεί όριο στο clawback. Για αυτό και οι εταιρείες θα κληθούν να πληρώσουν γύρω στα 600 εκατ. clawback για το 2018 λόγω υπέρβασης της δαπάνης στο εξωνοσοκομειακό φάρμακο (δαπάνη ΕΟΠΥΥ) έναντι 478 εκατ. το 2017. Εάν προστεθεί και το clawback στο νοσοκομειακό φάρμακο, το συνολικό ποσό φθάνει κοντά στα 900 εκατ.
Η πρόταση του ΣΦΕΕ περιλαμβάνει και φορολογικά κίνητρα. Για παράδειγμα, γίνεται αναφορά στην ενίσχυση των φορολογικών κινήτρων για έρευνα μέσα από την αύξηση του ποσοστού υπερέκπτωσης για δαπάνες σε Ε&Α. Αντίστοιχη μείωση στα φορολογικά βάρη των εταιρειών με παράλληλη αύξηση των επενδύσεων θα μπορούσε να επιφέρει και η ελαστικοποίηση της νομοθεσίας για τη μεταφορά της φορολογικής ζημίας. Ως προς αυτό, ο ΣΦΕΕ προτείνει να γίνει συμψηφισμός των φορολογικών ζημιών με λιγότερο αυστηρούς όρους κατά τα πρότυπα της Πορτογαλίας, δίνοντας τη δυνατότητα συμψηφισμού τους σε 12 έτη έναντι του 70% των κερδών αντί για τον κανόνα των 5 ετών, που ισχύει σήμερα. Οπως εκτιμούν εκπρόσωποι του κλάδου, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει σωρευτικά επενδύσεις σε κλινικές μελέτες ύψους 450 εκατ. ευρώ σε βάθος εξαετίας σε περίπτωση που υλοποιηθούν προτάσεις αντίστοιχες με το πορτογαλικό μοντέλο. Κατά τους ίδιους, οι κλινικές μελέτες συμβάλλουν στην αναστροφή του brain drain, σε αύξηση των επενδύσεων από τις επιχειρήσεις άρα και σε αύξηση του ΑΕΠ, σε ενίσχυση των φορολογικών εσόδων, αλλά και στη δωρεάν διάθεση θεραπειών στους ασθενείς στο πλαίσιο της διεξαγωγής της κλινικής έρευνας.