Χωρίς να τους έχει αποδοθεί συγκεκριμένη θέση στη λαϊκή αγορά δραστηριοποιούνται επί σειράν ετών 3.500 παραγωγοί και 500 πωλητές. Αν και διαθέτουν άδεια για να ασκούν τη δραστηριότητά τους, αυτοί οι 4.000 παραγωγοί και πωλητές λαϊκών αγορών είναι «προσωρινά» τοποθετημένοι σε ό,τι αφορά τη θέση του πάγκου τους. Πόσο διαρκεί αυτή η… προσωρινή τοποθέτηση; Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή φτάνει σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τα 15 χρόνια, καθώς για κάποιο λόγο δεν έχουν εκδοθεί από τις Περιφέρειες οι σχετικές διοικητικές πράξεις.
Η κατάσταση αυτή αποτελεί αν μη τι άλλο μία από τις αρκετές εστίες διαφθοράς στον χώρο των λαϊκών αγορών, διαφθορά που ήρθε στο προσκήνιο μετά τις συλλήψεις, πριν από λίγες ημέρες, κυκλώματος εκβιαστών που δρούσε εις βάρος των παραγωγών και των πωλητών. Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες ημέρες συνελήφθησαν 20 άτομα που κατηγορούνται ότι εκβίαζαν πωλητές στις λαϊκές αγορές, κυρίως της Αττικής, απαιτώντας χρήματα για την τοποθέτηση των πωλητών σε θέσεις, για τη διάθεση θέσεων πωλητών που είχαν αποβιώσει, για παρεμβάσεις στη διαδικασία έκδοσης αδειών κ.ά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο χαρακτηρισμός που χρησιμοποιούν αρμόδιοι υπηρεσιακοί και κυβερνητικοί παράγοντες για να περιγράψουν την κατάσταση που επικρατεί στις λαϊκές αγορές είναι «χαοτική».
Ο νόμος 4497/2017 προέβλεπε τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, ηλεκτρoνικού πληροφοριακού συστήματος όπου θα καταχωρίζονται οι άδειες υπαίθριου εμπορίου, οι αλλαγές που επέρχονται σε αυτές, τα επιβαλλόμενα πρόστιμα, καθώς και η πορεία είσπραξης αυτών. Το πληροφοριακό σύστημα όχι μόνο δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη, αλλά ούτε καν έχει γίνει ο σχετικός διαγωνισμός. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί εντός ολίγων ημερών. Σε μια προσπάθεια να έχει πάντως μια σχετικά λεπτομερή εικόνα του τι συμβαίνει στις λαϊκές αγορές, ειδικά σε ό,τι αφορά τις θέσεις, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου προχωρεί στη συγκρότηση μικρών επιτροπών που θα καταγράψουν τις κενές θέσεις σε κάθε λαϊκή. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι θέσεις των προσωρινά τοποθετημένων θεωρούνται κενές. Με βάση αυτή την καταγραφή, θα προχωρήσει η απόδοση των θέσεων σύμφωνα με το σύστημα μοριοδότησης που έχει θεσπιστεί, θα αναρτηθούν στη συνέχεια οι σχετικές καταστάσεις και οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν το δικαίωμα να προβούν σε ένσταση. Πέραν της υπόθεσης της μη απόδοσης θέσεων, εστία χρόνιας διαφθοράς αποτελεί το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο για τις λαϊκές αγορές το οποίο ήταν επί σειράν ετών κατακερματισμένο σε πολλά διαφορετικά νομοθετήματα.
Οταν το 2014, ο τότε υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε το νομοσχέδιο για το υπαίθριο εμπόριο, είχε επισημάνει ότι σε αυτό συγκεντρωνόταν όλη η σχετική νομοθεσία, η οποία μέχρι τότε βρισκόταν σε 12 διαφορετικά νομοθετήματα. Από το 1995 έως το 2014 είχαν ψηφιστεί τρεις νόμοι και είχαν εκδοθεί έξι προεδρικά διατάγματα και τρεις υπουργικές αποφάσεις. Δεν είναι τυχαίο, δε, ότι ενώ το αρχικό νομοσχέδιο του κ. Χατζηδάκη προέβλεπε απόδοση των θέσεων στους πωλητές των λαϊκών αγορών μέσα από κλήρωση που θα γινόταν κάθε χρόνο, έτσι ώστε να εναλλάσσονται σε αυτές, τελικά ύστερα από έντονες αντιδράσεις κυρίως της συμπολίτευσης, απέσυρε την εν λόγω διάταξη από το τελικό νομοσχέδιο.
Οταν είχε παρουσιάσει το αρχικό νομοσχέδιο και αναφερόμενος στην επίμαχη ρύθμιση της ετήσιας κλήρωσης είχε χαρακτηριστικά επισημάνει: «Το μέρος όπου στήνεται ο πάγκος ενός πωλητή σε μια λαϊκή παίζει σημαντικό ρόλο και μέχρι σήμερα υπήρχαν ορισμένα περιθώρια παρερμηνειών ή και υπόνοιες για συναλλαγές».
Βεβαίως, ούτε ο νόμος που ψηφίστηκε την άνοιξη του 2014, ο 4264/2014 παρέμεινε ως είχε. Με διάφορες υπουργικές αποφάσεις που ακολούθησαν παρατεινόταν το προηγούμενο καθεστώς, ενώ το 2017 τροποποιήθηκε εκ νέου με τον νόμο 4497/2017, στον οποίο επίσης πριν από λίγες ημέρες επήλθαν αλλαγές με τον νόμο 4605/2019.