Στα όριά τους βρίσκονται οι φαρμακοβιομηχανίες μετά τις πρώτες ενδείξεις για την πορεία της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης το πρώτο τετράμηνο του 2019 και τον βαρύ λογαριασμό που θα πρέπει να πληρώσουν στο ελληνικό Δημόσιο σε clawback και rebate. Σε επίσημη επιστολή που απέστειλαν χθες προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και την ηγεσία των υπουργείων Υγείας, Οικονομικών και Εργασίας, οι τρεις φορείς, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, Pharma Innovation Forum, εκτιμούν ότι οι υποχρεωτικές επιστροφές που θα κληθούν να πληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες για το 2019 θα ξεπεράσουν τα 1,8 δισ. ευρώ, έναντι 1,4 δισ. ευρώ το 2018, οδηγώντας σε νέες, πρόσθετες επιβαρύνσεις τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ. Οι ίδιοι χαρακτηρίζουν το ποσό αυτό «εκτός οικονομικής λογικής» και «πάνω από πέντε φορές υψηλότερο σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Στην επιστολή αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα από τα ποσά που θα πληρώσουν οι εταιρείες. Ετσι, εκτιμούν ότι το νέο μοντέλο ασφαλιστικής αποζημίωσης των φαρμάκων που προωθεί το υπουργείο Υγείας θα οδηγήσει σε επιβαρύνσεις ύψους 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση για τις εταιρείες. Την ίδια στιγμή, οι έως τώρα αυξήσεις στη δαπάνη κατά 15% για την αποζημίωση φαρμάκων από τον ΕΟΠΥΥ εκτιμάται ότι θα διαμορφώσουν το clawback του ΕΟΠΥΥ στα 650 εκατ. ευρώ το 2019. Επίσης, το πρώτο τετράμηνο η δαπάνη φαρμάκου για τους ανασφάλιστους διαμορφώθηκε σε 93 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα οδηγήσει το ύψος της δαπάνης για όλο το έτος στα 300 εκατ. ευρώ, έναντι 240 εκατ. το 2018.
Εν τω μεταξύ, «αγκάθι» παραμένουν οι οφειλές σε rebate που διεκδικεί η κυβέρνηση για τα έτη 2006-2010, τις οποίες είχε υπολογίσει στα 241 εκατ. ευρώ. Η σχετική τροπολογία, η οποία περιλαμβάνει τελικά και οφειλές έως τα τέλη του 2011, κατατέθηκε προχθές το βράδυ στο πλαίσιο της ρύθμισης των 120 δόσεων, δίνοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα στις εταιρείες να πληρώσουν τα ποσά σε έως και 120 δόσεις. Στην επιστολή τους οι εταιρείες επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν εκκρεμή rebate ύψους 200 εκατ. ευρώ για τα έτη 2006-2008, διότι αυτά τα ποσά επιστροφών υπέρ του ΟΠΑΔ και άλλων ασφαλιστικών ταμείων ακυρώθηκαν με σειρά 24 αποφάσεων του ΣτΕ. Επίσης, τονίζουν ότι ο νόμος εν συνεχεία καταργήθηκε, αντικαταστάθηκε με νέο νόμο το 2008, ο οποίος και πάλι καταργήθηκε οριστικά το 2011. Στο σημείο αυτό οι φορείς του κλάδου υπογραμμίζουν ότι «δεν είναι δυνατόν σε μία ευνομούμενη, δημοκρατική ευρωπαϊκή χώρα να ανακαλύπτονται δήθεν οφειλές των επιχειρήσεων και να επιβάλλονται αναδρομικά 13 χρόνια μετά».
Στην επιστολή τους αναφέρουν ότι τα ποσά ύψους 200 εκατ. ευρώ έχουν ήδη πληρωθεί από τη φαρμακοβιομηχανία μέσω του κουρέματος των κρατικών ομολόγων (PSI), με τα οποία πληρώθηκαν υποχρεωτικά οι εταιρείες για χρέη των νοσοκομείων από την αγορά φαρμάκων, μέσω των rebate και clawback προηγούμενων ετών αλλά και μέσω των μειώσεων στις τιμές κυρίως των παλιότερων φαρμάκων.
Σημειώνεται ότι ένα μέρος αυτών των επιβαρύνσεων οφείλεται στη μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης κατά τουλάχιστον 62% από τότε που η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια. Δηλαδή, αν και η δαπάνη είχε κινηθεί κατά το 2009 σε ανεξέλεγκτα επίπεδα, η μετέπειτα οριζόντια μείωσή της και η επιβολή κλειστού προϋπολογισμού προκάλεσαν ορισμένες στρεβλώσεις στην αγορά φαρμάκου. Διότι κάθε φορά που καταγράφεται υπέρβαση στο όριο του προϋπολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης, αυτό το ποσό της υπέρβασης θα πρέπει να «επιστραφεί» στο ελληνικό Δημόσιο από τις εταιρείες με τη μορφή clawback και rebate. Το υπουργείο Υγείας από την πλευρά του έχει αναγνωρίσει ότι ο προϋπολογισμός είναι χαμηλός, ωστόσο παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι «αφού βρήκε η κυβέρνηση δημοσιονομικό χώρο για να εξαγγείλει ορισμένα θετικά μέτρα, έτσι οφείλει να βρει πόρους για να χρηματοδοτήσει τη δαπάνη για το φάρμακο».