Τον κώδωνα του κινδύνου για την ποιότητα των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών και το ενδεχόμενο να χρειαστούν προληπτικά μέτρα, προκειμένου να καλύψουν τυχόν κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα προκύψουν από τα επερχόμενα stress tests, κρούει η διοίκηση της ΤτΕ στην έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Οπως διαπιστώνει η Κεντρική Τράπεζα στη σχετική έκθεση, ενώ η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών διατηρείται σε ικανοποιητικό επίπεδο, το πρόβλημα εντοπίζεται στην ποιότητα του κεφαλαίου καθώς, όπως σημειώνει, το 60% των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών, κατά μέσον όρο, αποτελείται από τον λεγόμενο αναβαλλόμενο φόρο. Η ΤτΕ προειδοποιεί ότι «τυχόν πρόσθετες εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις, λόγω της σταδιακής εφαρμογής του Διεθνούς Πρότυπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9, της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων κρίσης (stress test) του 2020, καθώς και της εφαρμογής του προληπτικού μηχανισμού ασφαλείας, θα λειτουργήσουν επιπρόσθετα επιβαρυντικά».
Η ΤτΕ υπογραμμίζει ότι επιβάλλεται μια ολιστική προσέγγιση, προκειμένου οι τράπεζες να προχωρήσουν στον αναγκαίο μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους σχεδίου, στην αύξηση της αποδοτικότητάς τους και συνακόλουθα στη διασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών για τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου. Για να ενισχυθεί επίσης η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, απαιτείται κατ’ αρχήν η αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων. Προειδοποιεί μάλιστα, ότι «εάν δεν υπάρξει μεταβολή της υφιστάμενης κατάστασης, τα μεγέθη κερδοφορίας των τραπεζών δεν θα μπορέσουν εύκολα να μεταβληθούν, δεδομένου του πεπερασμένου περιθωρίου περιστολής του λοιπού λειτουργικού κόστους».
Στην έκθεση σημειώνεται ότι τα κόκκινα δάνεια μειώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2019 και διαμορφώθηκαν στα 75,4 δισ. ευρώ, με πτώση κατά 7,9% ή 6,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2018. Εντούτοις, η μείωση οφείλεται κυρίως σε μη οργανικές ενέργειες, (δηλαδή σε διαγραφές ύψους 2,1 δισ. ευρώ και πωλήσεις ύψους 3,6 δισ. ευρώ, που σωρευτικά διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του α΄ εξαμήνου 2019), ενώ την ίδια περίοδο συνεχίστηκε η καθαρή εισροή νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 3,4 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω αθέτησης υποχρεώσεων από πιστούχους με ρύθμιση οφειλής. Ετσι, η περαιτέρω ταχεία αποκλιμάκωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθίσταται πλέον καθοριστικής σημασίας.
Να σημειωθεί ότι 11,1 δισ. ευρώ, δηλαδή 14,8% των κόκκινων δανείων, αφορούν απαιτήσεις οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας και για τις οποίες εκκρεμεί η έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης. Επισημαίνεται ότι οι τράπεζες με τη νέα επιχειρησιακή στοχοθεσία που υπέβαλαν στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) στο τέλος Μαρτίου του 2019, στοχεύουν σε επίπεδα δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων ως προς το σύνολο των δανείων κάτω του 20% το 2021.
Το σχέδιο «Ηρακλής» χαρακτηρίζεται «σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και κρίνεται σκόπιμο να πλαισιωθεί από συμπληρωματικές ενέργειες». Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει συστήσει ειδική ομάδα εργασίας, η οποία επεξεργάζεται εναλλακτικές στρατηγικές και προτάσεις επί του αρχικού σχεδίου της σχετικά με τους τρόπους ταυτόχρονης μείωσης των κόκκινων δανείων σε συνδυασμό με τον αναβαλλόμενο φόρο, ως ποσοστό των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών.