Ενα βήμα παραπέρα προχωράει ο ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) τον σχεδιασμό του για τη δημιουργία υποδομών φυσικού αερίου στην Κρήτη, με στόχο τη στήριξη της επάρκειας του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια στο μεταβατικό διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων Πελοποννήσου και Αττικής, αλλά και την κάλυψη εκτάκτων αναγκών μετά τη διασύνδεση του νησιού.
Εν αναμονή της ολοκλήρωσης της διαβούλευσης του προγράμματος ανάπτυξης εθνικού συστήματος μεταφοράς για την περίοδο 2020-2029, στο οποίο περιλαμβάνεται και το σχέδιο για την Κρήτη, ο ΔΕΣΦΑ προχωράει σε διερεύνηση της αγοράς ώστε να στηρίξει περαιτέρω την πρότασή του για την επάρκεια της Κρήτης σε ηλεκτρισμό προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό έχει ζητήσει αιτήσεις παροχής πληροφοριών (RFI) για ναύλωση ή αγορά τριών πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και καλεί τους ενδιαφερόμενους να απαντήσουν μέχρι τις 20 Ιανουαρίου.
Πώς θα λειτουργήσουν
Το πρώτο πλοίο ελάχιστης χωρητικότητας 120.000 κυβικών μέτρων θα λειτουργήσει ως πλωτός σταθμός αποθήκευσης και επαναεροποίησης LNG και θα εγκατασταθεί κοντά στον ατμοηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ στον Αθερινόλακκο.
Το δεύτερο πλοίο χωρητικότητας 20.000 κ.μ. θα λειτουργήσει επίσης ως πλωτή μονάδα αποθήκευσης LNG σε υπάρχουσα αποβάθρα, ενώ για το τρίτο, ελάχιστης χωρητικότητας 10.000 κ.μ., ζητούνται προδιαγραφές που θα διασφαλίζουν 75 φορτία ετησίως και ταξίδια τουλάχιστον 21 ωρών, καθώς και ισοδύναμο συντελεστή μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου με μια φόρτωση περίπου 10 ωρών. Και το τρίτο αυτό πλοίο θα εξυπηρετεί τον σχεδιασμό για την τροφοδοσία της Κρήτης με φυσικό αέριο. Το πλοίο που θα λειτουργήσει ως πλωτός σταθμός στον Αθερινόλακκο, όπως και ο μικρός μεταφορέας θα πρέπει να είναι διαθέσιμοι στον ΔΕΣΦΑ από το τέλος του 2021. «Εξερευνούμε την αγορά για να τεκμηριώσουμε τις προτάσεις μας και να πείσουμε ότι οι λύσεις που μπορούμε να προσφέρουμε είναι σοβαρές και ρεαλιστικές», τονίζουν στην «Κ» κύκλοι της διοίκησης του ΔΕΣΦΑ.
Με τον σχεδιασμό αυτό ο ΔΕΣΦΑ μπαίνει δυναμικά στη συζήτηση που παραμένει ανοιχτή για τη ΡΑΕ και το υπουργείο Ενέργειας, τα οποία καλούνται να πάρουν και τις οριστικές αποφάσεις για το πώς θα καλυφθεί η επάρκεια της Κρήτης σε ηλεκτρισμό με την απόσυρση των ντιζελοκίνητων μονάδων της ΔΕΗ μετά το 2020, αλλά και το πώς θα διασφαλίζεται η ομαλή ηλεκτροδότηση του μεγαλύτερου νησιού της χώρας σε περιόδους εκτάκτων αναγκών μετά την ηλεκτρική διασύνδεσή του με το ηπειρωτικό σύστημα.
Η υποκατάσταση της λειτουργίας του ΑΗΣ Αθερινόλακκου ισχύος 100 MW για το διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και η εγκατάσταση μιας νέας μονάδας φυσικού αερίου ισχύος 400 MW που θα καλύπτει έκτακτες ανάγκες μετά τη διασύνδεση, είναι το σενάριο που προτείνει ο ΔΕΣΦΑ και το οποίο φαίνεται να προκρίνει και η ΡΑΕ, ωστόσο οι τελικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμη. Προτάσεις για το μεταβατικό διάστημα έχουν καταθέσει στη ΡΑΕ εκτός του ΔΕΣΦΑ, η ΤΕΡΝΑ, η Socar, η Εdison και το Κατάρ.
Το «αγκάθι»
Το νέο πρόγραμμα ανάπτυξης εθνικού συστήματος μεταφοράς του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2020-2029 είναι το πρώτο που καταρτίζεται υπό το ιδιοκτησιακό καθεστώς της κοινοπραξίας των Snam-Enagas-Fluxys. Ενόψει της έγκρισής του από τη ΡΑΕ και ενώ έχει κλείσει ένας χρόνος από την απόκτηση ελέγχου του ΔΕΣΦΑ, στην Αθήνα καταφθάνουν στις 14 Ιανουαρίου o διευθύνων σύμβουλος της Snam Μάρκο Αλβέρα, ο διευθύνων σύμβουλος της Enagas Μαρσελίνο Ορέχα Αρμπούρουα και ο διευθύνων σύμβουλος της Fluxys, Πασκάλ ντε Μποκ. Οι τρεις CEO θα έχουν συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη και τη ΡΑΕ για να συζητήσουν τις προοπτικές του ΔΕΣΦΑ στην ευρύτερη περιοχή μετά και τη λειτουργία του Tap. Επίμαχο θέμα των συναντήσεων είναι η διάθεση των εσόδων από δραστηριότητες του ΔΕΣΦΑ που δεν συνδέονται με αναπτυξιακά έργα όπως, για παράδειγμα, η παροχή υπηρεσιών σε τρίτους (συντήρηση Tap κ.λπ.).
Η ΡΑΕ με απόφασή της έχει δεσμεύσει ένα ποσοστό των καθαρών κερδών από τέτοιες δραστηριότητες για τον συμψηφισμό τους με το ετήσιο απαιτούμενο έσοδο του διαχειριστή. Η διοίκηση και οι μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ έχουν εκφράσει τις αντιρρήσεις τους, υποστηρίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό η ΡΑΕ περιορίζει τις αναπτυξιακές προοπτικές σε άλλες δραστηριότητες και τη δυνατότητα της εταιρείας να λειτουργεί ως Α.Ε. Η ΡΑΕ από την πλευρά της θεωρεί ότι την τεχνογνωσία που παρέχει ο ΔΕΣΦΑ σε τρίτους την έχει αποκτήσει επειδή είναι διαχειριστής, πληρώνεται δηλαδή από τους καταναλωτές, και ως εκ τούτου ένα μέρος των κερδών του από τρίτες δραστηριότητες θα πρέπει να επιστρέφουν στην κατανάλωση μέσω της μείωσης των τελών. «Τίποτα δεν είναι γραμμένο σε πέτρα. Θέλουμε να σταθμίσουμε όλες τις παραμέτρους και να διασφαλίσουμε ότι προτεραιότητα του διαχειριστή θα είναι η ανάπτυξη και συντήρηση υποδομών του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου», δηλώνουν στην «Κ» κύκλοι της ΡΑΕ αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο υπαναχώρησης στο αίτημα του ΔΕΣΦΑ.