Διχασμένες ακόμη και μεταξύ τους εμφανίζονται οι φαρμακευτικές εταιρείες με αφορμή πρόταση που εξετάζει το υπουργείο Υγείας σχετικά με νέο τρόπο κατανομής του clawback, του ποσού δηλαδή που καλούνται να επιστρέψουν στο Δημόσιο οι εταιρείες, ως αποτέλεσμα της υπέρβασης του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης. Μπορεί σε γενικές γραμμές ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες να έχουν μια κοινή ατζέντα όσον αφορά το clawback, ωστόσο, η πρόταση του υπουργείου για αλλαγή στον τρόπο επιμερισμού του, η οποία έχει απασχολήσει τη φαρμακοβιομηχανία από τα τέλη του 2019, περισσότερο διχάζει παρά συσπειρώνει τις ελληνικές και τις πολυεθνικές εταιρείες που έχουν παρουσία στη χώρα μας. Αυτό συμβαίνει γιατί, κατά την πρόταση αυτή, το clawback θα επιβαρύνει σε ποσοστό 75% το σύνολο των φαρμακευτικών εταιρειών, ενώ το υπόλοιπο 25% –που σχετίζεται με την αύξηση του τζίρου της κάθε εταιρείας (growth)– θα αφορά πλέον μόνο τις εταιρείες που διακινούν φάρμακα με πατέντα, δηλαδή όσες φαρμακευτικές καταγράφουν αύξηση τζίρου στα πρωτότυπα φάρμακα.
Υπενθυμίζεται πως η αντίστοιχη σημερινή αναλογία είναι 90-10%, ενώ βάσει της πρότασης αυτής, προκύπτει ότι από την ανάπτυξη του 25% εξαιρούνται όλα τα γενόσημα και τα εκτός πατέντας φάρμακα, τα οποία σε γενικές γραμμές παράγουν και αρκετές εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες. Εκπρόσωποι των πολυεθνικών εταιρειών επισημαίνουν ότι όσοι συναινούν σε αυτή την πρόταση είναι σαν να δέχονται ότι το πρόβλημα με το clawback δεν είναι το ανεξέλεγκτο ύψος του αλλά ο τρόπος κατανομής του. Πρόσφατα, μάλιστα, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, στο πλαίσιο έκτακτης γενικής συνέλευσης, απέρριψε με συντριπτική πλειοψηφία την πρόταση του υπουργείου. Από την άλλη, στελέχη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας τονίζουν ότι το ζήτημα της υποκατάστασης των παλαιών φαρμάκων από νέα ακριβότερα φάρμακα είναι μία από τις αιτίες αύξησης της δαπάνης εξανεμίζοντας ουσιαστικά τυχόν εξοικονομήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από τη μείωση των τιμών των φαρμάκων. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι η υποκατάσταση γενοσήμων με ακριβότερα on patent αυξάνει το κόστος, με την πάροδο του χρόνου, από 3,5 έως και 7,5 φορές.
Ωστόσο, εξαιτίας και των έντονων αντιδράσεων του ΣΦΕΕ, πληροφορίες αναφέρουν πως η συγκεκριμένη πρόταση βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση και επεξεργασία. Εν τω μεταξύ, πηγές του υπουργείου Υγείας παραδέχονται ότι η πρόταση αυτή δεν λύνει από μόνη της το ζήτημα του clawback, τονίζοντας ότι το υπουργείο εξετάζει σχέδιο για τη χάραξη μιας ευρύτερης πολιτικής συγκράτησης της δαπάνης. Σε αυτή περιλαμβάνεται το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου και των φαρμακευτικών εταιρειών, αλλά και η λήψη διαρθρωτικών μέτρων ώστε να περιοριστεί το ύψος του clawback. Σημειώνεται ότι κάθε φορά που η δαπάνη του ΕΟΠΥΥ για φάρμακα των ασφαλισμένων σημειώνει υπέρβαση (πάνω δηλαδή από 1.945 δισ. ευρώ, που είναι το όριο) τη διαφορά αυτή καλούνται να την επιστρέψουν στο κράτος οι φαρμακευτικές εταιρείες. Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι, εάν αυτή η πρόταση εφαρμοστεί, το κόστος για τις εταιρείες που θα δουν αύξηση στα πρωτότυπα φάρμακα θα είναι φέτος 200 εκατ. ευρώ, δεδομένης και της αύξησης του clawback του ΕΟΠΥΥ το 2019 στα 810 εκατ. από 572 εκατ. Κοινό αίτημα πάντως όλων των εταιρειών είναι η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση του clawback. Πηγές του υπουργείου αναφέρουν ότι με βάση και τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ το 2020, η αύξηση του προϋπολογισμού μπορεί να φθάσει φέτος τα 70 εκατ. ευρώ.