O κύκλος της μιζέριας που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1999 και συνιστά τη μακροβιότερη και πιο οδυνηρή πληγή στην ιστορία του ελληνικού χρηματιστηρίου, επιτέλους φαίνεται πως κλείνει.
Αυτό δεν είναι ένα βεβιασμένο συμπέρασμα που εξάγεται από τη θετική αντίδραση της αγοράς, τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά το καταστάλαγμα των εκτιμήσεων μιας σειράς ειδικών που ερμηνεύουν τα δεδομένα και αξιολογούν τα νέα στοιχεία που εμφανίστηκαν τον τελευταίο καιρό στο χρηματιστηριακό προσκήνιο.
Το τρομοκρατικό κτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, και κυρίως το σοκ που προκάλεσε στις διεθνείς αγορές, αποτέλεσε όπως όλα δείχνουν τη «χαριστική βολή» για τη Σοφοκλέους, η οποία έδειξε επιτέλους να εξαντλείται, καθώς τα τελευταία χρόνια ρέπει συστηματικά στην υπερβολή!
Οι επιπτώσεις της διετούς χρηματιστηριακής κρίσης είναι εξαιρετικά επίπονες, όπως μεταξύ άλλων αποδεικνύουν με απόλυτο και εύγλωττο τρόπο οι αριθμοί:
Οταν στις 21-9-2001, 10 μέρες μετά το τρομοκρατικό κτύπημα στις ΗΠΑ, ο Γενικός Δείκτης του XAA υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών (2.105,56 μονάδες), η συντριπτική πλειοψηφία των μετοχών κατέγραφε αντίστοιχα και τις υψηλότερες απώλειες από τις υψηλότερες τιμές, στις οποίες έφθασαν το 1999.
Σχεδόν 4 στις 5 μετοχές μετρούσαν τότε απώλειες, πάνω από 80%, ενώ για περισσότερες από τις μισές οι απώλειες ξεπέρασαν το 90%!
Συγκεκριμένα, 151 από τις 370 μετοχές του XAA κατέγραψαν απώλειες από 90%-98%, 122 μετοχές από 80%-90%, 40 μετοχές από 70%-80% και 31 μετοχές από 50%-70%.
H πτώση αντίστοιχα του Γενικού Δείκτη Τιμών έφθασε το 67,5%, ενώ από την κεφαλαιοποίηση της αγοράς, «εξατμίστηκαν» 47,8 τρισ. δρχ.!
Ο «απολογισμός» αυτός αποτέλεσε ουσιαστικά το έναυσμα για να επανεκτιμήσει η αγορά με μεγαλύτερη ωριμότητα την κατάσταση. Τα δεδομένα άλλωστε που διαμορφώθηκαν ήταν πολύ ελκυστικά, σε ό,τι αφορά το επίπεδο τιμών, για να περάσουν απαρατήρητα.
Το σκηνικό έτσι κι αλλιώς έχει φανεί ότι αλλάζει με τουλάχιστον εννέα ακόμη παράγοντες να δίνουν το στίγμα ότι η Σοφοκλέους γυρίζει σελίδα.
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
1. H επανενεργοποίηση ξένων και Ελλήνων θεσμικών επενδυτών, η οποία είναι εμφανής, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα όπου οι θετικές προϋποθέσεις που διαμορφώνονται για την εισαγωγή της ΔΕΗ στο XAA, μετά το σημαντικό ενδιαφέρον που εξεδήλωσαν ξένοι θεσμικοί επενδυτές και οδήγησαν στην αύξηση από 10 σε 15% του ποσοστού της μετοχοποίησης, είναι μια σαφής ένδειξη ότι κάτι αλλάζει στη Σοφοκλέους.
2. Τα σαφή δείγματα εισόδου της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε νέα φάση, με σημεία αναφοράς, αφενός τις προσπάθειες επανένωσης δυνάμεων μετά την πολυδιάσπαση που «ενθάρρυνε» η χρηματιστηριακή έκρηξη του ’99, και αφετέρου τις πρωτοβουλίες εταιρικών αναδιαρθρώσεων που αναλαμβάνονται, με κορυφαία την απόφαση συγχώνευσης της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank.
3. H αλλαγή της στάσης των διεθνών οίκων σε σχέση με τη Σοφοκλέους. Διαπιστώνεται θετικότερη προσέγγιση και αυξημένο ενδιαφέρον τελευταία. (Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απόφαση για αύξηση του βάρους των ελληνικών μετοχών στον ευρωπαϊκό δείκτη MSCI.)
4. «Ρολάρουν» ξανά οι εισαγωγές εταιρειών στο XAA, που είχαν «παγώσει» για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέσα στον Δεκέμβριο, εκτός της ΔΕΗ έχουν προγραμματιστεί ήδη 4 ακόμη δημόσιες εγγραφές των εταιρειών Ευρωσύμβουλοι, Προμότα, Nexus και Ευρωδυναμική.
5. Τα σαφή σημάδια βελτίωσης του χρηματιστηριακού κλίματος, όπως αποτυπώνονται από την αύξηση του ημερήσιου όγκου συναλλαγών, την επανενεργοποίηση των μικρών επενδυτών, την ενεργοποίηση μεγάλων χαρτοφυλακίων, την αύξηση των «πακέτων» που υποδηλοί κινήσεις «στρατηγικών» τοποθετήσεων σε μετοχές κ.λπ.
6. O επαναπροσδιορισμός από την πλευρά της κυβέρνησης του ρόλου του Χρηματιστηρίου στην επίτευξη σημαντικών στόχων της οικονομικής πολιτικής, όπως είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. H κυβέρνηση έπειτα από πολύ καιρό εμφανίζεται να συμμερίζεται και να επιδιώκει τη συμβολή του Χρηματιστηρίου και η αλλαγή αυτή πιστώνεται στον νέο υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Νίκο Χριστοδουλάκη.
7. Οι διεθνείς εξελίξεις που προεξοφλούν βελτίωση του κλίματος στις αγορές, καθώς -όπως όλα δείχνουν- ο πόλεμος στο Αφγανιστάν βαίνει προς το τέλος του. Από την άλλη πλευρά, η υποχώρηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου σε λογικά επίπεδα και η σταθεροποίηση της ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο σε μία περισσότερο αντικειμενική βάση, συνιστούν παράγοντες αποτροπής μεγαλύτερων δεινών και ενίσχυσης των προσδοκιών για ομαλοποίηση με ρυθμούς ταχύτερους του αναμενόμενου.
8. H εισαγωγή του ευρώ από 1.1.2002 προσδίδει στην ελληνική οικονομία συγκριτικό πλεονέκτημα στην ευρύτερη περιοχή, ενώ καθιστά ευκολότερη την πρόβαση των διεθνών επενδυτών στη Σοφοκλέους.
9. H βελτίωση που παρουσιάζουν τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων επιχειρήσεων. H εικόνα του εννεαμήνου εμφανίζεται σε γενικές γραμμές θετική και σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαιώνει τις φήμες για αρνητικές εκπλήξεις και τη φοβία που είχε καλλιεργηθεί.
Ολα δείχνουν πλέον ότι ξεκινάει μια νέα περίοδος στην ιστορία του XAA, με προϋποθέσεις που αφήνουν σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας. Κυριαρχεί η αίσθηση ότι με την πάροδο του χρόνου θα επουλωθούν οι πληγές και το Χρηματιστήριο θα ανταποκριθεί καλύτερα στις προσδοκίες και στον αναπτυξιακό του ρόλο.
Θα χρειαστεί πάντως να αξιοποιηθούν τα διδάγματα του παρελθόντος και να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη. Και εν τέλει οι εμπλεκόμενοι στην αγορά (χρηματιστηριακές εταιρείες, επενδυτές, εισηγμένες εταιρείες) είναι καιρός να συνειδητοποιήσουν ότι η περιφρούρηση της αξιοπιστίας προστατεύει πρωτίστως τους ίδιους και διασφαλίζει τα δικά τους συμφέροντα…