Αντιμέτωπες με μία νέα πρόκληση, η οποία πιθανώς θα επιφέρει νέο μεγάλο πλήγμα στον τζίρο και στα κέρδη τους, απειλώντας ακόμη και την ίδια την ύπαρξή τους βρίσκονται οι επιχειρήσεις παραγωγής πλαστικής σακούλας. Δύο χρόνια μετά την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους στις λεπτές πλαστικές σακούλες, το οποίο οδήγησε στο «λουκέτο» περί τις τριάντα επιχειρήσεις του κλάδου, τώρα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εισηγείται με το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» την επιβολή τέλους 7 λεπτών από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 σε όλες τις πλαστικές σακούλες, ανεξαρτήτως πάχους.
Το παραπάνω έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις κυρίως από την πλευρά της βιομηχανίας πλαστικών, ενώ, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη δύο χρόνια πριν, το σχεδιαζόμενο μέτρο φέρεται να συναντά αντιρρήσεις και από την πλευρά των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Η επιβολή τέλους 7 λεπτών σε όλες τις πλαστικές σακούλες, πλην των βιοαποδομήσιμων, περιλαμβάνεται στο άρθρο 65 του προαναφερθέντος νομοσχεδίου το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 18 Μαρτίου 2020. Το βασικό επιχείρημα του υπουργείου, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου, είναι ότι με την εφαρμογή περιβαλλοντικού τέλους μόνο στις λεπτές πλαστικές σακούλες από 15-50 μm 50 μικρά (τα μικρά είναι μονάδα μέτρησης) αυξήθηκε κατακόρυφα η χρήση της πιο χοντρής πλαστικής σακούλας, την οποία οι καταναλωτές πληρώνουν στα καταστήματα λιανικής πώλησης, χωρίς η χρέωση αυτή να αποτελεί περιβαλλοντικό τέλος.
To παραπάνω είναι εν μέρει αληθές. Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) η χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας στην οποία επιβλήθηκε περιβαλλοντικό τέλος από το 2018 έχει μειωθεί δραστικά: από 1,8 δισ. τεμάχια που χρησιμοποιούσαμε το 2017, η χρήση υπολογίζεται ότι έπεσε το 2019 σε 24 εκατ. τεμάχια. Την ίδια ώρα έχει αυξηθεί η χρήση των βιοαποδομήσιμων, στα 10 εκατ. τεμάχια το 2019 από λιγότερο από 10.000 τεμάχια το 2017. Επίσης, αυξήθηκε η διάθεση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών: τα ελληνικά νοικοκυριά εκτιμάται ότι την τελευταία τριετία έχουν προμηθευτεί πάνω από 17,3 εκατ. τεμάχια από αυτές τις τσάντες.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) που κυρίως αντιδρά στην επέκταση του περιβαλλοντικού τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες υποστηρίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν έχει αυξηθεί τόσο η χρήση πλαστικής σακούλας που επικαλείται το υπουργείο Περιβάλλοντος και ότι στην πραγματικότητα η παραγωγή έχει μειωθεί κατά 50% σε σύγκριση με τα προ 2018 επίπεδα.
Σύμφωνα με στελέχη κλάδου την προηγούμενη διετία διέκοψαν τη λειτουργία τους περί τις 30 επιχειρήσεις, κυρίως μικρές, και πλέον ασκούν αυτή τη δραστηριότητα περίπου 170 επιχειρήσεις. Οι περισσότερες από αυτές που συνεχίζουν να λειτουργούν προχώρησαν στις απαιτούμενες επενδύσεις και προσάρμοσαν την παραγωγή τους στην αύξηση των αναγκών σε χοντρές πλαστικές σακούλες. Επενδύσεις που φοβούνται ότι μπορεί να πάνε… χαμένες, εάν ευοδωθούν τα σχέδια του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, ο οποίος προ της επιβολής τέλους στις λεπτές πλαστικές σακούλες είχε ταχθεί φανατικά υπέρ αυτού, τώρα εμφανίζεται προβληματισμένος. Κι αυτό, διότι ενώ με τη μείωση της προμήθειας λεπτής πλαστικής σακούλας μια μεγάλη αλυσίδα υπολογίζεται ότι εξοικονομεί γύρω στα 15-20 εκατ. ευρώ και την ίδια ώρα έχει κέρδος από την πώληση της χοντρής πλαστικής σακούλας και των επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών, τώρα δεν θα ισχύει το ίδιο. Η επιβολή περιβαλλοντικού τέλους σημαίνει ίσως περιορισμό της ζήτησης από τους καταναλωτές και διοικητική επιβάρυνση για την απόδοση του τέλους.