Αυτή την εβδομάδα συμπληρώθηκε ένας μήνας κρίσης στα διεθνή χρηματιστήρια, με το κύμα ρευστοποιήσεων και έντονου sell-off, το οποίο ξέσπασε στις 24 Φεβρουαρίου, εν μέσω έντονης μεταβλητότητας και αβεβαιότητας, να αφήνει το Χρηματιστήριο Αθηνών «πρωταγωνιστή» των χειρότερων αποδόσεων διεθνώς. Οι απώλειες στον Γενικό Δείκτη ξεπερνούν το 38%, με την αγορά να έχει βυθιστεί σε χαμηλά τετραετίας, παρά τα διαλείμματα ανοδικού ξεσπάσματος, όπως αυτό της περασμένης Τρίτης (+7,68%), ενώ 23 δισ. ευρώ έχουν κάνει φτερά από την κεφαλαιοποίηση, η οποία διαμορφώνεται πλέον στα 39 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται ανάμεσα στα assets με τις χειρότερες επιδόσεις στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη, αφού έχουν χάσει μέσα σε 22 συνεδριάσεις το 60% της αξίας τους, με τον κλαδικό δείκτη να βουτάει σε ιστορικά χαμηλά.
Το τελευταίο διήμερο και μετά τα ιστορικά μέτρα στήριξης που έχουν εφαρμόσει κυβερνήσεις, διεθνείς θεσμοί και κεντρικές τράπεζες, διαφαίνεται μια ανακούφιση στο περιβάλλον των επενδυτών, με τους βασικούς δείκτες να καλύπτουν μέρος του χαμένου εδάφους από το σοκ που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού.
Ωστόσο, ο απολογισμός του τελευταίου ταραχώδους μήνα παραμένει δραματικός. Πάνω από 15 τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν χαθεί από την κεφαλαιοποίηση των μετοχών παγκοσμίως, ενώ όλοι οι χρηματιστηριακοί δείκτες βρίσκονται στο κόκκινο. Μετά το Χ.Α., τις μεγαλύτερες απώλειες τον τελευταίο μήνα σημειώνει ο βραζιλιάνικος δείκτης Bovespa, που φτάνει το 34%, και ακολουθούν ο ρωσικός RTSI στο -30%, το χρηματιστήριο της Βουδαπέστης στο -29,1%, του Πακιστάν στο -28,8%, ο ινδικός δείκτης Sensex στο -28,4%, ο αυστριακός ΑΤΧ στο -27,5%, ο PSE των Φιλιππίνων στο -27,2%, ο ισπανικός IBEX στο -24,8%, ο ιταλικός FTSE MIB στο -24,3% και ο Dow Jones στο -23%. Η υποχώρηση των βασικών διεθνών δεικτών είναι ανάλογη των αντίστοιχων που είχαν συντελεστεί στην κρίση του 1929, του 1973 και του 2007-2008.
Οι περισσότεροι δείκτες έχουν μπει βίαια σε έδαφος bear market (πτώση τουλάχιστον 20% από τα πρόσφατα υψηλά), κάτι που υποδηλώνει ότι οι οικονομίες οδεύουν σε ύφεση. Οι προβλέψεις των αναλυτών αλλά και των θεσμών το επιβεβαιώνουν αυτό. Ολο και περισσότεροι επενδυτικοί οίκοι (Morgan Stanley, JP Morgan, Βοfa, Citi, Deutsche Bank, UBS, Goldman Sachs κ.ά.) με μπαράζ εκθέσεών τους μιλούν για διψήφιους ρυθμούς υποχώρησης του ΑΕΠ στο β΄ τρίμηνο τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωζώνη, υπογραμμίζοντας πως η ύφεση αναμένεται να ξεπεράσει οτιδήποτε έχει καταγραφεί από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τουλάχιστον. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η παγκόσμια ύφεση το 2020 μπορεί να αποβεί χειρότερη από της κρίσης του 2008-2009, ενώ ο ΟΟΣΑ δεν βλέπει ομαλοποίηση σύντομα στις οικονομίες. Υφεση έως και 8% προβλέπουν οι διεθνείς αναλυτές για την Ελλάδα για το σύνολο του έτους, με το α΄ εξάμηνο να αναμένεται ιδιαίτερα ζοφερό.
Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι πότε οι αγορές θα μπουν σε φάση… ηρεμίας. Τα «μπαζούκας» των κεντρικών τραπεζών και οι αυξημένες κρατικές δαπάνες με αναστολή της δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι στη σωστή κατεύθυνση, ώστε να αποφευχθεί μια δραματική κρίση ρευστότητας, σχολιάζει ο Δημήτρης Τζάνας, διευθυντής επενδύσεων της «Κύκλος Χρηματιστηριακή». Είναι σαφές ότι η επίμονη και συντονισμένη δράση νομισματικών και δημοσιονομικών εργαλείων μπορεί να σταθεροποιήσει τις αγορές, αποτρέποντας τη συνέχιση της υποτιμητικής υπερβολής μέχρι να υπάρξουν θετικές εξελίξεις από το ιατρικό μέτωπο για τον κορωνοϊό, ώστε να αλλάξει και το αρνητικό κλίμα της οικονομίας.
Με αυτά τα δεδομένα, προσθέτει, το ελληνικό Χρηματιστήριο θα συνεχίζει να βιώνει με οξύτερο τρόπο τις διακυμάνσεις των διεθνών αγορών. Ετσι, όλα τα σενάρια είναι προσώρας ανοιχτά για την κίνηση του Χ.Α., καθώς ο βαθμός ορατότητας συνεχίζει να παραμένει χαμηλός.