Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αναμένεται να επιλύσει σύνθετα και μείζονος σημασίας θέματα που αφορούν τις εταιρείες ύδρευσης και τη διαχείριση του νερού, καθώς εκεί παραπέμφθηκαν σειρά ουσιαστικών θεμάτων που σχετίζονται με τη μετοχική σύνθεση του Δημοσίου στις εταιρείες ύδρευσης και τον έλεγχο του νερού.
Η απόφαση του Δ΄ Τμήματος του ανωτάτου δικαστηρίου που παρέπεμψε τα θέματα προς αμετάκλητη κρίση στην Ολομέλεια, περιλαμβάνει σημαντικές κρίσεις που έχουν αποτυπωθεί σε ομόφωνες παραδοχές για το ποιος μπορεί, το Δημόσιο ή μέσω άλλου, να κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών των εταιρειών ύδρευσης αλλά και ποιος μπορεί να έχει τον έλεγχο στον διορισμό των διοικήσεών τους.
Με πρόεδρο την αντιπρόεδρο του δικαστηρίου Μαρία Καραμανώφ και εισηγήτρια την Ολγα Παπαδοπούλου, το δικαστήριο έκρινε πως και νομικά πρόσωπα που δεν ανήκουν στο Δημόσιο μπορεί να έχουν την πλειοψηφία των μετοχών του σε εταιρείες ύδρευσης αλλά με έναν βασικό και απαράβατο όρο. Να εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, με την έννοια ότι το αγαθό του νερού προσφέρεται για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας και προς εξυπηρέτηση δημοσίων συμφερόντων.
«Ο έλεγχος της πλειοψηφίας, τονίζεται στην απόφαση του Τμήματος του ΣτΕ, του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. δύναται να ασκείται όχι μόνο ευθέως από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά και εμμέσως από αυτό, διά της παρεμβολής άλλου νομικού προσώπου. Τούτο όμως είναι επιτρεπτό μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το παρεμβαλλόμενο νομικό πρόσωπο έχει συσταθεί για την εξυπηρέτηση μόνο σκοπού δημοσίου συμφέροντος».
Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο θέμα του ελέγχου και του ορισμού των διοικήσεων της ΕΥΔΑΠ, το δικαστήριο με την απόφασή του περί παραπομπής των θεμάτων στην Ολομέλεια, έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η ρύθμιση που επιτρέπει στη διοίκηση της εταιρείας ύδρευσης να υποδεικνύονται μέλη της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Η απόφαση του Τμήματος, θα δούμε τι θα πει και η Ολομέλεια, τάσσεται υπέρ της άποψης ότι ο ορισμός των διοικήσεων της ΕΥΔΑΠ οφείλει να ανήκει στο Δημόσιο και εξ αυτού έκρινε αντισυνταγματική την ισχύουσα ρύθμιση.
«Ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. από το ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και διά του μετοχικού της κεφαλαίου, είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος», αναφέρεται στην απόφαση, όπου συμπεραίνεται «κατά συνέπεια, η αποξένωση από τον έλεγχο αυτό, με την αναγνώριση σε όργανα διεθνών οργανισμών αρμοδιοτήτων που περιορίζουν, έστω και εμμέσως, τον έλεγχο του ελληνικού Δημοσίου επί της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., όπως η αναγνώριση με τις διατάξεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας της εξουσίας να συναποφασίζουν με τον υπουργό Οικονομικών για την επιλογή των μελών του Εποπτικού Συμβουλίου, ειδικού συλλογικού οργάνου που διορίζει το Δ.Σ. της εταιρείας, επιτρέπεται μόνον υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 28 παρ. 2 του Συντάγματος».
Η διαχείριση του νερού και ο έλεγχος των εταιρειών ύδρευσης είναι σημαντικά και απασχολούν ήδη από καιρό και την πολιτική αντιπαράθεση, ενόψει των αναγκών εκσυγχρονισμού των δικτύων και της αλλαγής των πολιτικών για το νερό προς όφελος της κοινωνίας και της χώρας.