Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλες περιόδους ηλιοφάνειας, η αγορά φωτοβολταϊκών στοιχείων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο παραμένει ακόμη σε εμβρυακό στάδιο. Οι εφαρμογές που έχουν καταγραφεί έως τώρα είναι εξαιρετικά περιορισμένες και η υπάρχουσα εγκατεστημένη ισχύς πολύ μικρή, γεγονός που αποδίδεται σε δύο παράγοντες. Στην έλλειψη ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού και στην απουσία οικονομικών κινήτρων, ανάλογων με αυτών που απογείωσαν τη συγκεκριμένη αγορά στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ιαπωνία. Βέβαια, στη χώρα μας δραστηριοποιούνται περί τις 40 εμπορικές εταιρείες που αντιπροσωπεύουν ξένες του είδους για την εγκατάσταση φωτοβολταϊικών συστημάτων. Ομως, στις περισσότερες των επιχειρήσεων αυτών ο τομέας των φωτοβολταϊκών είναι παράλληλος με άλλες δραστηριότητες, άρα δεν συμπεριλαμβάνεται στις άμεσες προτεραιότητές τους.
Τώρα η Ελλάδα φιλοδοξεί βάσιμα να αποκτήσει μία από τις πλέον σημαντικές βομηχανίες της νέας χιλετίας, με την επένδυση που πραγματοποιείται στη ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου Κιλκίς, με σύμπραξη ελληνικών και αμερικανικών κεφαλαίων. Πρόκειται για τη μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών στοιχείων της εταιρείας ΗΛΙΟΔΟΜΗ Α.Ε., στην οποία συμμετέχουν ως μέτοχοι η Θεμελιοδομή Α.Ε. (80%) και η αμερικανική Energy Photovoltaics Inc. (EPV), διαθέτει δύο παρόμοιες μονάδες στις ΗΠΑ, μία ανάλογη με την ελληνική στην Ουγγαρία, μία ακόμη υπό κατασκευήν στην Κίνα και σχεδιάζει να προσθέσει άλλη μία στην Ταϊλάνδη. Η ελληνική παραγωγική μονάδα, η πρώτη του είδους στη χώρα μας, θα είναι έτοιμη προς λειτουργία εντός του πρώτου τριμήνου του 2004.
Η ετήσια δυναμικότητα της βιομηχανικής μονάδας, που περιλαμβάνει στεγασμένη επιφάνεια 12.500 τ.μ. σε γήπεδο 30 στρ., είναι 5 MW, με μεταποιητική γραμμή δευτερογενούς επεξεργασίας για την παραγωγή κτιριακών ολοκληρωμένων φωτοβολταϊκών στοιχείων, ετήσιας δυναμικότητας 1,25 MW. Η μονάδα, που θα απασχολήσει σε πρώτη φάση 115 άτομα προσωπικό και σε πλήρη λειτουργία, στα τέλη του 2004, 140 εργαζομένους, είναι σχεδιασμένη με τις κατάλληλες υποδομές, ώστε να συμπεριλάβει μελλοντικά την παραγωγή φωτοβολταϊκών στοιχείων CIGS, όταν η τεχνολογία που αναπτύσσει η EPV είναι ώριμη για παραγωγή βιομηχανικής κλίμακας. Η επένδυση έχει εγκριθεί από τον αναπτυξιακό νόμο για ποσό 5 δισ. δρχ. με επιχορήγηση ύψους 1,725 δισ. δρχ. Συνολικά το κόστος της επένδυσης προϋπολογίζεται σε 6,5 δισ. δρχ. στα οποία προστίθεται 1 δισ. δρχ. για τον φωτοβολταϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος 400 KW, στην οροφή της μονάδας, ο οποίος επιδοτείται, επίσης, κατά 50% από το ΕΠΑ Ανταγωνιστικότητα του υπουργείου Ανάπτυξης.
Η ΗΛΙΟΔΟΜΗ, ωστόσο, αντιπροσωπεύει και την παλαιότερη τεχνολογία, των πολυκρυσταλλικών φωτοβολταϊκών, τα οποία απευθύνονται σήμερα σε μεγαλύτερη αγορά διεθνώς, σε αντίθεση με τα φωτοβολταϊκά λεπτής μεμβράνης, τα οποία έχουν αρχιτεκτονικές εφαρμογές.
Η μονάδα που κατασκευάζεται στο Κιλκίς θα απευθύνεται αρχικά κυρίως στη διεθνή αγορά για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Το 20% της παραγωγής της θα διατίθεται στις ΗΠΑ, μέσω της EPV, ένα επιπλέον ποσοστό 30% θα απορροφάται, επίσης, από την αμερικανική αγορά μέσω της αμερικανικής TerraSolar και το υπόλοιπο στην ευρωπαϊκή αγορά, καθώς και σε τρίτες χώρες (Αφρική, Ασία και Μέση Ανατολή). Ο διευθύνων σύμβουλος της ΗΛΙΟΔΟΜΗΣ Δημ. Παπακώστας, μιλώντας στην Οικονομική «Κ», εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η ελληνική αγορά στα επόμενα 2-3 χρόνια θα παρουσιάσει εκρηκτική ανάπτυξη στην αγορά των φωτοβολταϊκών, γεγονός στο οποίο θα συμβάλουν δύο σημαντικές ρυθμίσεις που προετοιμάζονται από το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης. Στις αρχές του 2004 αναμένεται να ισχύσει επιχορήγηση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων από οικιακούς καταναλωτές σε ποσοστά που θα αγγίξουν πιθανόν τις επιχορηγήσεις, ύψους 40-50%, που ισχύουν σήμερα για τον εμπορικό και βιομηχανικό τομέα, μέσω του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα. Σε δεύτερη φάση δεν αποκλείεται, μάλιστα, να επιδοτηθεί, σύμφωνα με τις προθέσεις που έχουν εκφρασθεί από το ΥΠΑΝ, και η τιμή της κιλοβατώρας του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος.
Η ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ περιλαμβάνει στο portfolio της, στον τομέα του real estate, έναν αριθμό υπό κατασκευήν ακινήτων τα οποία θα χρησιμοποιήσουν τη νέα τεχνολογία, όπως για παράδειγμα η Πολιτεία Αλλατίνη, που θα δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει μια κρίσιμη μάζα ικανή να προκαλέσει αυξημένο ενδιαφέρον στο μέλλον. Τον πρώτο φωτοβολταϊκό σταθμό ισχύος 160 KW, με φωτοβολταϊκά στοιχεία άμορφου πυριτίου, θα κατασκευάσει η ΗΛΙΟΔΟΜΗ στο κτίριο γραφείων της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων 2004, στη Νέα Ιωνία, που εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος εντός του α΄ εξαμήνου του 2004. Ομως, τα πράγματα δεν είναι πάντα εύκολα, ακόμη και για επενδύσεις αυτού του είδους. Οπως ανέφερε ο κ. Παπακώστας, η κατασκευή της μονάδας καθυστέρησε περί τους 6 μήνες, όταν μπλοκαρίσθηκε η αγορά του γηπέδου από την ΕΤΒΑ, τον Σεπτέμβριο του 2002, λόγω της επικείμενης εξαγοράς της από τον όμιλο Πειραιώς. Επιπλέον, οι διαδικασίες που απαιτούνται για την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος στην Ελλάδα είναι πολύπλοκες και χρονοβόρες, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους των εγκαταστάσεων και τη σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίησή τους. Ενδεικτικά, απαιτούνται τουλάχιστον 6 μήνες για την άδεια παραγωγής, 6-8 μήνες για την άδεια εγκατάστασης και περίπου 8-12 μήνες για την έγκριση της επιδότησης. Επίσης, οι εγκαταστάσεις πάνω από 20 KW απαιτούν άδεια παραγωγής, εγκατάστασης και λειτουργίας και επιπλέον η αίτηση επιδότησης προϋποθέτει τη λήψη άδειας παραγωγής και εγκατάστασης. «Η επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και επιδότησης, καθώς και η αύξηση του ορίου της απαιτούμενης ισχύος για αδειοδότηση είναι σημαντικοί παράγοντες για την πορεία εξέλιξης των φωτοβολταϊκών στη χώρα», τονίζει ο κ. Παπακώστας.