«Χαλαρή» η προστασία των επενδυτών στην Ελλάδα

«Χαλαρή» η προστασία των επενδυτών στην Ελλάδα

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σύμφωνα με τις νεότερες θεωρίες της χρηματοοικονομικής, η διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου με διεθνή αξιόγραφα (international diversification) αναμένεται να ελαττώσει τον κίνδυνο. Είναι επίσης γεγονός ότι η μείωση των εξόδων συναλλαγής (transactiocosts) καθώς και η εξέλιξη της τεχνολογίας διευκολύνουν τις διασυνοριακές επενδύσεις (cross-border investment). Εντούτοις, οι επενδυτές αποφεύγουν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους σε μετοχές ξένων εταιρειών, όταν η προστασία των δικαιωμάτων τους είναι χαμηλή. Επομένως, το πώς αξιολογείται η προστασία των επενδυτών στην Ελλάδα επηρεάζει σημαντικά την πρόθεση των ξένων να επιλέξουν ελληνικές μετοχές στη διεθνή διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων τους.

Σύμφωνα με διακεκριμένους ακαδημαϊκούς του Harvard και του Chicago, η Ελλάδα, δυστυχώς, συγκαταλέγεται μεταξύ των «χειρότερων» χωρών. Συγκεκριμένα, το 1998 ο καθηγητής La Porta και οι συνεργάτες του εξέτασαν το εταιρικό δίκαιο και την εμπορική νομοθεσία 49 χωρών με σκοπό να προσδιορίσουν το βαθμό στον οποίο το νομικό σύστημα της εκάστοτε χώρας προστατεύει τα δικαιώματα της μειοψηφίας των μετόχων από τους managers ή τους μεγαλομετόχους (π.χ. η δυνατότητα ψηφοφορίας με ταχυδρομείο κι όχι μόνο με τη συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση). Σε μια κλίμακα από 0 (χαμηλή προστασία των επενδυτών) έως 6 (υψηλή προστασία των επενδυτών) η Ελλάδα βαθμολογήθηκε με 2 σε αντίθεση με χώρες όπως το Πακιστάν και η Νότια Αφρική, οι οποίες βαθμολογήθηκαν με 5. Πέρα από την ύπαρξη συγκεκριμένων προστατευτικών μηχανισμών που ορίζει το νομικό σύστημα, η παραπάνω έρευνα εξέτασε επίσης το βαθμό εφαρμογής των νόμων (π.χ. το βαθμό διαφθοράς των δημοσίων υπαλλήλων και λοιπών κρατικών λειτουργών). Σε μια κλίμακα από 0-10, όπου χαμηλότερη βαθμολογία συνεπάγεται «χαλαρότερη» εφαρμογή των νόμων, η Ελλάδα πήρε 6,8. Η βαθμολογία αυτή, αν και όχι χαμηλή, είναι η μικρότερη συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Βασισμένες στην παραπάνω έρευνα νεότερες μελέτες έδειξαν ότι η προστασία των επενδυτών έχει πολλές και σημαντικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις και την οικονομία μιας χώρας γενικότερα. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη που έκαναν το 2003 μια ομάδα ακαδημαϊκών από τα πανεπιστήμια των Wharton, Duke και MIT έδειξε ότι η «ωραιοποίηση» των λογιστικών κερδών είναι υψηλότερη σε χώρες με χαμηλή προστασία των μετόχων και ασθενή εφαρμογή των νόμων. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τα παραπάνω, η Ελλάδα κατατάχθηκε «πρώτη» ανάμεσα σε 31 χώρες στη χρησιμοποίηση τεχνικών χειραγώγησης των λογιστικών κερδών, κι επομένως «τελευταία» αναφορικά με την «ποιότητα» των κερδών που εμφανίζονται στις οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων.

Οπως είναι γνωστό, καμία έρευνα δεν είναι «τέλεια». Αντιθέτως, πάντοτε υπάρχουν «αδυναμίες». Εντούτοις, τα αποτελέσματα των μελετών αυτών δεν είναι καθόλου ικανοποιητικά για την Ελλάδα. Σαφώς, τα τελευταία 2-3 χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες στην Ελλάδα για το σχεδιασμό και την υιοθέτηση μηχανισμών εταιρικής διακυβέρνησης και κατ’ επέκταση για την προάσπιση των δικαιωμάτων των μετόχων. Η ανταγωνιστικότητα, όμως, του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο «διεθνές γίγνεσθαι» δεν θα ενισχυθεί ουσιαστικά, εάν οι αρμόδιοι φορείς δεν ευθυγραμμιστούν λιγότερο με τα συμφέροντα των «εντός διοικήσεως» μερών (π.χ. μεγαλομέτοχοι και διευθυντικά στελέχη) και περισσότερο με τα δικαιώματα των «εκτός διοικήσεως» μερών (π.χ. θεσμικοί, μειοψηφία, μικρομέτοχοι).

(1) O Peter F. Pope είναι καθηγητής Λογιστικής στο Πανεπιστήμιο του Lancaster.

(2) H κ. Αννίτα Φλώρου είναι λέκτορας Λογιστικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή