Στην τρέχουσα ελληνική πρακτική της εταιρικής διακυβέρνησης το μοντέλο οργάνωσης – διοίκησης της ΔΕΛΤΑ εμφανίζεται να διαθέτει -ως βιωμένη εμπειρία εφαρμογής, υποστηρίζουν σχετικά οι εμπνευστές του- μια άκρως προκλητική καινοτομία, ικανή να καθιερώσει στο διάβα της επιχειρηματικής διαδρομής νέα ήθη και συμπεριφορές.
Η καινοτομία -σε σχέση πάντα με τα ελληνικά δεδομένα- συνίσταται στο εξής: τo Διοικητικό Συμβούλιο τόσο της μητρικής όσο και των θυγατρικών του Ομίλου έχουν κατοχυρωμένη -στην πράξη και όχι στις διακηρύξεις- δυνατότητα, ανά πάσα στιγμή, να απορρίψουν μια πρόταση του μάνατζεμντ ακόμη κι αν γνωρίζουν ότι εκείνη η πρόταση έχει τη θερμή υποστήριξη του ίδιου του βασικού μετόχου.
«Δεν είναι μία ή δύο φορές που έχω εισπράξει το όχι του Διοικητικού Συμβουλίου», υποστηρίζει ο επικεφαλής του Ομίλου ΔΕΛΤΑ κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, επισημαίνοντας το γεγονός αυτό ως απόδειξη της επιτυχούς λειτουργίας ενός μοντέλου που διακρίνει τον ρόλο των «εξουσιών» (η «εξουσία» του βασικού μετόχου, η «εξουσία» του μάνατζμεντ ή του Διοικητικού Συμβουλίου) στο πλαίσιο του επιχειρηματικού ομίλου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην περαιτέρω εξωστρέφεια και διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Ομίλου.
Διάκριση ρόλων
«Το Διοικητικό Συμβούλιο, λόγω ακριβώς της σύνθεσής του στην οποία περιλαμβάνονται ανεξάρτητα πρόσωπα εγνωσμένου κύρους που μπορούν όχι μόνο να διατυπώσουν αντιρρήσεις και διαφωνίες, αλλά να τις τεκμηριώσουν και να τις υπερασπίσουν, διαδραματίζει στην πράξη τον ουσιαστικό του ρόλο, προστατεύοντας έτσι και τα συμφέροντα της επιχείρησης αλλά και του συνόλου των μετόχων», λέει ο κ. Δασκαλόπουλος, ο οποίος έχει εδραιωμένη την πεποίθηση ότι η εποχή του επιχειρηματία – αφέντη έχει περάσει ανεπιστρεπτί και στην Ελλάδα.
«Ο επιχειρηματίας από τη στιγμή που μπορεί να αποτελεί την προσωποποιημένη έκφραση μιας σειράς βασικών, εν πολλοίς άγραφων, αρχών επιχειρηματικής ηθικής έχει τον διακριτό του ρόλο μέσα στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου συστήματος με απολύτως καθορισμένες, διαφανείς, αξιόπιστες και αποτελεσματικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας», πιστεύει ο ίδιος έχοντας μία εικοσαετή τουλάχιστον διαδρομή στο επιχειρησιακό περιβάλλον της άλλοτε οικογενειακής επιχείρησης.
«Στις σημερινές συνθήκες της αγοράς με τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης δεν μπορεί να παραγάγει σωστές αποφάσεις και θετικά αποτελέσματα, όπως επίσης δεν μπορεί, σε αυτές τις νέες προκλήσεις που θέτει η ίδια η αγορά σε διεθνές επίπεδο, να επιβιώσει η παραδοσιακή λογική που ήθελε τον επιτυχημένο επιχειρηματία να κατέχει όλη τη σοφία του κόσμου». Ο ίδιος, στο διάβα της διαδρομής του, έχει αναμετρηθεί με τις λογικές της «επιχειρηματικής αυθεντίας» και έχει αντιπαρατάξει μία άλλη λογική που βρήκε την έκφρασή της με την εφαρμογή του σημερινού μοντέλου οργάνωσης και διοίκησης του Ομίλου της ΔΕΛΤΑ.
Το νέο μοντέλο
Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του μοντέλου που άρχισε να λειτουργεί μετά την αναδιάρθρωση του Ομίλου (δημιουργία της μητρικής ΔΕΛΤΑ Συμμετοχών που ελέγχει μετοχικά τις παραγωγικές επιχειρήσεις σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους και τομείς δραστηριότητας στην Ελλάδα και το εξωτερικό) είναι, σε γενικές γραμμές, τα εξής:
Α) Η εταιρεία συμμετοχών λειτουργεί ως μία μικρή και ευέλικτη επιτελική μονάδα, μία «μονάδα – στρατηγείο» που έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται πλήθος στοιχείων και δεδομένων και να διαμορφώνει μία ολοκληρωμένη θεώρηση και προσέγγιση των πραγμάτων της αγοράς.
Β) Η μητρική εταιρεία των συμμετοχών έχει τον μετοχικό έλεγχο των θυγατρικών επιχειρήσεων. Κάθε μία από αυτές, διατηρώντας πλήρως την διοικητική και λειτουργική αυτονομία της (ανεξάρτητο μάνατζεμντ κ.λπ.), αποτελεί τον «Ομιλο ΔΕΛΤΑ» στον χώρο της δραστηριότητας της – μία ολοκληρωμένη παραγωγική δραστηριότητα που δίνει έμφαση στην περαιτέρω ανάπτυξη του βασικού αντικειμένου, προασπίζοντας ταυτόχρονα την ηγετική της θέση και τα ηγετικά της μερίδια στην αγορά του κλάδου.
Ταυτόχρονα, το μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας που εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα της επιχειρησιακής δραστηριότητας δίνει έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς μπορεί δημιουργικά να ενσωματώσει και να ανταμείψει τα στελέχη με την πολύχρονη εμπειρία και αποδεδειγμένη πιστότητα, αλλά και να αποδεχθεί και να συνδυάσει τις νέες ιδέες, τα καινούργια πρόσωπα και τις καινοτομικές προτάσεις. Μοναδικό κριτήριο και ταυτόχρονα κινητήριος μοχλός η προσήλωση όλων στο τελικό αποτέλεσμα, το κρίσιμο μετρήσιμο μέγεθος.
Νέα εταιρική κουλτούρα
Ολα τα παραπάνω -όπως φαίνεται- κατάφεραν να λειτουργήσουν και να αποδώσουν στην πράξη λόγω του γεγονότος ότι η βασική επιλογή της διοίκησης και της ηγετικής μετοχικής ομάδας ήταν η επικέντρωση του ενδιαφέροντος και της προσοχής της στο κύριο αντικείμενο παραγωγικής δραστηριότητας σε αντίθεση με τις τρέχουσες πρακτικές στον ελληνικό χώρο που συνδέουν την ύπαρξη και λειτουργία μιας εταιρείας συμμετοχών με χρηματιστηριακές λογικές που αποθεώνουν προσδοκίες πέραν και ανεξαρτήτως των επιδόσεων που επιτυγχάνονται στο πεδίο της κύριας δραστηριότητας. Η νέα δομή του Ομίλου αλλά και το μοντέλο της διοίκησης και λειτουργίας φαίνεται από το αποτέλεσμα ότι κατάφεραν να διαμορφώσουν -και μάλιστα σε πολύ σημαντικό βαθμό- μία νέα εταιρική κουλτούρα που διαπερνά στελέχη και διαδικασίες και τροφοδοτεί με τα δικά της ξεχωριστά στοιχεία την ανάπτυξη και την προοπτική του Ομίλου ΔΕΛΤΑ στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος πιστεύει ότι η δομή του ομίλου, με τις παραγωγικές θυγατρικές εταιρείες να έχουν την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη για τον τομέα δράσης τους, έδωσε τα ισχυρά εκείνα κίνητρα στο μάνατζεμντ και τα στελέχη των επιχειρήσεων για να διαμορφώσουν την δική τους ξεχωριστή συμβολή στην περαιτέρω ανάπτυξη του βασικού αντικειμένου δραστηριότητας της κάθε μιας εξ αυτών, έχοντας βεβαίως και τον αέρα του «ηγέτη». Με άλλα λόγια, το μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας του Ομίλου και των θυγατρικών του εταιρειών έδωσε την ευκαιρία να διαμορφωθούν πολλοί και διαφορετικοί «ηγέτες» και το μόνο που τους συνέδεε με το «αφεντικό» ήταν τα μετρήσιμα αποτελέσματα στο τέλος της ημέρας.
Ο ίδιος ο κ. Δασκαλόπουλος πιστεύει σε αυτό το μοντέλο ανάδειξης και καθιέρωσης στελεχών σε όλα τα επίπεδα της διοικητικής πυραμίδας (ανεξαρτήτως καταγωγής και εθνικότητας, μια και ο Ομιλος καταγράφεται πλέον ως μία υπολογίσιμη περιφερειακή δύναμη), όπως την ίδια πίστη καταγράφουν και οι επιλογές και οι συμπεριφορές του στον πεδίο της εταιρικής διακυβέρνησης και του πολυμετοχικού χαρακτήρα των επιχειρήσεων.
«Αν ο επιχειρηματικός κόσμος δεν απαλλαγεί από λογικές του παρελθόντος όπου ο επιχειρηματίας θεωρούσε -ιδιαίτερα αν ήταν ο ίδιος ο ιδρυτής της επιχείρησης που είχε τον βασικό ρόλο στην επιτυχημένη πορεία της- τον εαυτό του αναντικατάστατο, τότε δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον αρκετών μεγάλων και επιτυχημένων επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά», επισημαίνει ο κ. Δασκαλόπουλος.
Διέξοδος συγχωνεύσεων
«Η λύση σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι η πώληση των μετοχών σε μία πολυεθνική επιχείρηση», υποστηρίζει και προτρέπει αρκετούς επιτυχημένους συναδέλφους να σκεφθούν και τη δυνατότητα των συγχωνεύσεων σε ένα πλαίσιο που κατοχυρώνει τα μακροπρόσθεσμα συμφέροντα όλων των πλευρών και κυρίως των επιχειρήσεων για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του διεθνούς οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Σε κάθε περίπτωση ο κ. Δασκαλόπουλος δεν αναφέρεται σε συγχωνεύσεις «χρηματιστηριακών προσδοκιών», αλλά σε συγχωνεύσεις που έχουν ως βάση την εξασφάλιση της περαιτέρω ανάπτυξης του βασικού αντικειμένου παραγωγικής δραστηριότητας των επιμέρους εταιρειών με την ενεργό συμβολή ενός ανεξάρτητου από τη μετοχική βάση μάνατζεμντ. Ο ίδιος επισημαίνει ότι «η προοπτική της συνένωσης υγιών επιχειρηματικών δυνάμεων κάτω από μία ενιαία σκέπη όπου όλοι όσοι συμμετέχουν έχουν εξαρχής απολύτως καθορισμένο διακριτό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων είναι σήμερα το πρώτο ζητούμενο για την παραγωγική βάση της χώρας».