Τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων ανά κυβερνητικό ή δημόσιο φορέα που έχει ευθύνη στην επίλυση προβλημάτων του τουριστικού τομέα ζητάει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων κ. Σταύρος Ανδρεάδης σε συνέντευξη που παραχωρεί στην «Κ» με στόχο την προάσπιση των κεκτημένων της φετινής τουριστικής περιόδου που συνοδεύθηκε από εντυπωσιακές αυξήσεις ξένων επισκεπτών στη χώρα μας και τη μελλοντική διασφάλιση της αναπτυξιακής πορείας του, πλέον, συναλλαγματοφόρου κλάδου της ελληνικής οικονομίας.
Ο κ. Ανδρεάδης επιδοκιμάζοντας την προσπάθεια του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης να θωρακίσει επικοινωνιακά σε όλο τον κόσμο τον ελληνικό τουρισμό, θεωρεί ότι η προσπάθεια αυτή δεν θα συνεχίσει να αποδίδει μεσομακροπρόθεσμα καρπούς αν δεν συντονιστεί υπό αυτήν τη λογική συνολικά το κυβερνητικό επιτελείο, δημόσιοι φορείς, όλες οι βαθμίδες της Αυτοδιοίκησης αλλά και ο ιδιωτικός τομέας που δραστηριοποιείται άμεσα ή έμμεσα στον τουριστικό κλάδο. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για τον ελληνικό τουρισμό να πετύχει όσα δεν πέτυχε την τελευταία εικοσαετία αρκεί να υπάρξει συντονισμός των ενεργειών και γενναίες αποφάσεις που αυτομάτως θα αφαιρέσουν το δικαίωμα σε όσους αντιστρατεύονται την ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τουρισμού να αντιπαραθέσουν συγκεκαλυμμένες απόψεις για το αντίθετο προβάλλοντας μικροκομματικά, τοπικιστικά, επιχειρηματικά ή άλλου είδους επιχειρήματα.
– Κύριε Ανδρεάδη οδεύοντας προς το τέλος της φετινής τουριστικής περιόδου θα ήθελα να κρίνετε το κυβερνητικό έργο στο κεφάλαιο που λέγεται ελληνικός τουρισμός.
– Για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια έχουμε επιβεβαιωμένο κυβερνητικό ενδιαφέρον για τον τουρισμό και μάλιστα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, όπως αυτό προκύπτει από την τακτική παρακολούθηση των τουριστικών θεμάτων από τον πρωθυπουργό. Η ίδρυση του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης ωφέλησε τον τουρισμό και η φετινή εξέλιξη της τουριστικής κίνησης επιβεβαιώνει την ορθότητα αυτής της επιλογής.
Εχουμε περάσει το μέσον της τουριστικής περιόδου του 2005 και το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι εξελίξεις είναι θετικές. Η αύξηση της κίνησης, ακόμα και αν το ποσοστό της δεν θα είναι διψήφιο, είναι ενθαρρυντική για το μέλλον. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων με κυριότερους την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων και την οργανωμένη διαφημιστική προβολή της χώρας. Αποδείχτηκε περίτρανα, και αισθάνομαι ότι αυτό δικαιώνει τις προσπάθειες που κατέβαλε ο ΣΕΤΕ για πολλά χρόνια, ότι η διαφήμιση είναι επένδυση και μάλιστα μακροπρόθεσμη, και σαν τέτοια πρέπει να γίνεται με συνέπεια και συνέχεια. Θεωρώ πολύ σημαντικό ότι η πολιτεία έχει κατανοήσει τη δύναμη της προβολής και περιμένω ότι από εδώ και στο εξής όχι μόνο θα αυξάνει τα κονδύλια ανάλογα με τα μεγέθη των τουριστικών εσόδων, αλλά και θα βελτιώνει διαρκώς το πρόγραμμα προβολής μέσα από στοχευμένες ενέργειες μάρκετινγκ. Στο πλαίσιο αυτό θετικές είναι οι αποφάσεις τόσο για την πρόσληψη συμβούλου για το μάρκετινγκ όσο και για την ανάπτυξη συστήματος branding του ελληνικού τουρισμού.
– Είναι αρκετή όμως αυτή η προσπάθεια που έχει να κάνει με την αύξηση της τουριστικής κίνησης ή χρειάζονται και άλλα μέτρα για τη διασφάλιση και μελλοντικά της αναπτυξιακής πορείας του ελληνικού τουρισμού;
– Ας είμαστε ρεαλιστές· η αύξηση της φετινής τουριστικής κίνησης δεν προέρχεται από βελτίωση των τουριστικών μας υπηρεσιών. Τα ίδια, που προσφέραμε πέρυσι, προσφέρουμε και φέτος, με μόνη ίσως εξαίρεση την Αθήνα. Αυτό πρέπει ιδιαίτερα να το προσέξουμε, γιατί μια μακρόχρονη και σταθερή βελτίωση της τουριστικής μας κίνησης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση του προϊόντος μας. Ο ΣΕΤΕ εδώ και πολλά χρόνια τονίζει, ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πρωτογενές τουριστικό προϊόν. Είναι ευθύνη της πολιτείας και των επιχειρηματιών να προσθέσουν αξία σε αυτό και να το αναδείξουν στο κύριο ανταγωνιστικό όπλο της ελληνικής οικονομίας. Οι θετικές εξελίξεις που αντιλαμβανόμαστε σήμερα όλοι, δημιουργούν παράλληλα μεγάλες ευθύνες και μας προκαλούν να θέσουμε υψηλούς στόχους. Προς την κατεύθυνση αυτή έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε. Εκμεταλλευόμενοι λοιπόν το σημερινό momentum, ας βάλουμε προτεραιότητες, και ας προχωρήσουμε σε τομές ώστε να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο τουριστικό προϊόν. Πρέπει να κατανεμηθούν τα μερίδια ευθύνης και ο καθείς να πράξει ανάλογα προς το συμφέρον του ελληνικού τουρισμού. Αυτό αφορά τόσο τα συναρμόδια προς το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης υπουργεία, όσο και τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και όλους όσοι δραστηριοποιούνται άμεσα ή έμμεσα στον ιδιωτικό τομέα.
– Θα μπορούσατε να αναφέρετε ορισμένα παραδείγματα για προβλήματα που πρέπει να διευθετηθούν και θα ωφελήσουν ουσιαστικά στην προσπάθεια αναβάθμισης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος;
– Σε επίπεδο προσφοράς, όπου είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε διαφοροποίηση και εμπλουτισμό, πρέπει να διευθετηθούν το ταχύτερο δυνατό οι πολεοδομικές εκκρεμότητες των κάθε μορφής τουριστικών εγκαταστάσεων και να τεθεί ένα σαφές πλαίσιο, ώστε να γνωρίζει ο επενδυτής με σαφήνεια πού μπορεί να επενδύσει και πώς. Η μελέτη για τον χωροταξικό σχεδιασμό των τουριστικών δραστηριοτήτων, καθώς και η επικείμενη απόφαση για την απόσυρση παλαιών μονάδων, αναμένεται να λειτουργήσουν θετικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα, όμως η πολιτεία θα πρέπει να προσεγγίσει το θέμα επενδύσεις με ανοιχτούς ορίζοντες και με μοντέρνες απόψεις για το δημόσιο συμφέρον. Ας αναλογιστούμε, τι είναι προτιμότερο; Να παραμένουν επί δεκαετίες πολύτιμες δημόσιες εκτάσεις ανεκμετάλλευτες, λεία στην ασυδοσία επιτηδείων, χωρίς να προσφέρουν κανένα έσοδο και καμία νέα θέση απασχόλησης ή να αναπτυχθούν τουριστικά σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα; Το Δημόσιο δεν χρειάζεται να εκποιήσει τις εκτάσεις αυτές. Μπορεί, όπως συμβαίνει σε πολλές από τις γειτονικές μας χώρες, να προχωρήσει σε μακροχρόνιες μισθώσεις, μετά το πέρας των οποίων επανέρχονται στην ιδιοκτησία του. Το μέτρο αυτό θα φέρει επενδύσεις μεγάλης κλίμακας και υψηλής ποιότητας, που λειτουργούν ευεργετικά αναβαθμίζοντας γενικότερα τους αντίστοιχους τουριστικούς προορισμούς, ενώ παράλληλα δημιουργούν άμεσα θέσεις απασχόλησης, σε μια χώρα όπου η απο-επένδυση στη βιομηχανία γίνεται δυστυχώς ολοένα και ταχύτερη, ο δε αγροτικός τομέας διαρκώς συρρικνούται και εκ των πραγμάτων θα συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον. Στο ίδιο πλαίσιο, η πολιτεία πρέπει να προχωρήσει σε εναρμόνιση δράσεων, κάτω από ένα στρατηγικό σχέδιο που θα εκπορεύεται από το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, και θα συντονίζει τις Περιφέρειες, τις Νομαρχίες και τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις. Ο ρόλος των τελευταίων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, δυστυχώς όμως και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων, εξακολουθούν να αποτελούν ένα χώρο με πολλές αδυναμίες και ελλείψεις γνώσεων και μέσων, πράγμα που οδηγεί συχνά σε αντιτουριστικές νοοτροπίες και συμπεριφορές.
Απαραίτητη η πανεπιστημιακή τουριστική εκπαίδευση
– Είστε ικανοποιημένος από το επίπεδο τουριστικής εκπαίδευσης που παρέχεται σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και της ευαισθησίας των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών;
– Αναγνωρίζουμε όλοι ότι η οικονομία μας έχει στραφεί πλέον στις υπηρεσίες. Αναγνωρίζουμε, επίσης, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την παροχή ποιοτικών και ανταγωνιστικών υπηρεσιών είναι η ύπαρξη καλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Αυτό γίνεται ακόμα πιο σημαντικό στον τομέα του τουρισμού, ο οποίος αναφέρεται μεν ως πυλώνας της οικονομίας της χώρας, παράλληλα όμως εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να στερείται πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν θα λύσει από μόνη της το πρόβλημα της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά σαφέστατα θα συμβάλει μακροπρόθεσμα στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού τομέα. Παράλληλα, ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει και αυτός με τη σειρά του να ενστερνιστεί τη σημασία της συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης και να επενδύσει πολύ περισσότερο από ό,τι κάνει σήμερα στο ανθρώπινο δυναμικό. Στο θέμα της τουριστικής εκπαίδευσης γενικά, θα μπορούσε να δοθεί και μια άλλη διάσταση, αυτή της καθιέρωσης της χώρας μας σαν κέντρο εκπαίδευσης για τον τουρισμό, σε ό,τι αφορά τον ευρύτερο βαλκανικό και μεσογειακό χώρο, τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Να είμαστε ανταγωνιστικότεροι… από τους ανταγωνιστές μας
– Ενα μεγάλο θέμα το οποίο έχει να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια ο ελληνικός τουρισμός, είναι ο ανταγωνισμός από άλλους προορισμούς. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει προκειμένου το ελληνικό τουριστικό προϊόν να καταστεί ανταγωνιστικό στην παγκόσμια τουριστική αγορά;
– Είναι γεγονός ότι τα προβλήματα ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού συνοψίζονται στη μειωμένη ανταγωνιστικότητα. Δεν αρκεί να είμαστε απλά καλύτεροι από πέρυσι, πρέπει να είμαστε καλύτεροι από ό,τι είναι σήμερα οι ανταγωνιστές μας. Το θέμα αυτό μάς απασχολεί ιδιαίτερα και το θέτουμε ως προτεραιότητα στον δημόσιο διάλογο για τον τουρισμό με την ευκαιρία του 4ου Συνεδρίου του ΣΕΤΕ «Τουρισμός και Ανάπτυξη» που θα γίνει στην Αθήνα τον ερχόμενο Οκτώβριο. Στο συνέδριο αυτό, μεταξύ άλλων, θα παρουσιάσουμε και τα αποτελέσματα της έρευνας για την ανταγωνιστικότητα των μεσογειακών τουριστικών προορισμών που γίνεται στην Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία, Κύπρο, Αίγυπτο και Κροατία. Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Νομίζω ότι ο προβληματισμός αυτός δεν πρέπει να μείνει σε θεωρητικές προσεγγίσεις, αλλά πρέπει να μεταφερθεί, με απλό και άμεσο τρόπο, στον κάθε ένα που συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία είτε σαν εργοδότης είτε σαν εργαζόμενος. Πόσο ανταγωνιστικό είναι αυτό που παράγει ή προσφέρει, σε σχέση με αυτά που εισπράττει. Μια ξενοδοχειακή επιχείρηση λ.χ. δεν θα είναι ποτέ ανταγωνιστική αν, πέρα από τoν επιχειρηματία, δεν είναι ανταγωνιστικοί στις υπηρεσίες τους και η καμαριέρα, ο σερβιτόρος ή ο υπάλληλος υποδοχής που εργάζονται σε αυτήν.