Οι συναλλαγές εντός του ομίλου αποτελούν ένα από τα κρισιμότερα θέματα εποπτείας που καλούνται να επιλύσουν η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, καθώς δημιουργούνται σοβαρά εμπόδια που εμποδίζουν την ανάπτυξη και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς.
Το τελευταίο δεκαήμερο υπάρχει έντονη κινητικότητα στους κόλπους των 2 εποπτικών αρχών, προκειμένου να δοθούν απαντήσεις απέναντι στο θέμα των συναλλαγών εντός των ομίλων. Μερικά από τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιουργούν αυτού του είδους οι συναλλαγές στην αξιοπιστία του συστήματος είναι τα εξής:
Κατ’ αρχήν είναι γνωστό ότι από το 1996 που συστήθηκε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μέχρι σήμερα δεν έχουν ελεγχθεί μεταξύ άλλων ως προς τη βέλτιστη εκτέλεση οι εντός των ομίλων συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένης και της συνάντησης εντολών των ΑΕΔΑΚ ή ΕΕΧ δηλαδή των χρημάτων των μεριδιούχων-επενδυτών ή επενδυτών-μετόχων για τις ΕΕΧ με εταιρεία του ομίλου (τράπεζα ή ΑΧΕΠΕΥ), η οποία είναι όμως και market maker, δηλαδή στην ουσία ο ίδιος όμιλος βρίσκεται και στις δύο πλευρές της συναλλαγής. Επίσης δεν έχει ελεγχθεί η εφαρμογή της 2ης αρχής του Κώδικα Δεοντολογίας Θεσμικών Επενδυτών, παρά το γεγονός ότι ισχύει από το 1998.
Ακόμα δεν ελέγχονται οι συχνές εκτελέσεις εντολών από τις ΑΕΔΑΚ ή ΕΕΧ τόσο σε ομόλογα όσο και σε μετοχές για ενδεχόμενες περιττές συναλλαγές με περιττές προμήθειες υπέρ του ομίλου (churning) και αύξηση των εξόδων σε βάρος των μεριδιούχων και των μετόχων των ΕΕΧ. Επίσης, δεν έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος στις εγγραφές εταιρειών του ομίλου στις αναδοχές, όπως γίνεται στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ οι τιμές έχουν πέσει ή ακολουθήσει πορεία κατώτερη του δείκτη.
Τα παραδείγματα των νεοεισηγμένων της τελευταίας διετίας είναι χαρακτηριστικά, όπως είχε δημοσιεύσει πρόσφατα η «Καθημερινή».
Παράληλά δεν ελέγχονται όσοι λαμβάνουν και όσοι εκτελούν (δηλαδή οι γνώστες) τις μεγάλες εντολές (κυρίως των ξένων επενδυτών) στο Χ.Α. (spot αγορά) για τις καθημερινές συναλλαγές τους, οι οποίες τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα επηρεάζουν την κατεύθυνση της αγοράς και η πιθανή σύνδεση ή εκμετάλλευση των εντολών αυτών με συναλλαγές του ομίλου στην αγορά παραγώγων (όπου υφίσταται μόχλευση) ή/και ως market maker του ομίλου. Ακόμη μέχρι σήμερα δεν έχουν ελεγχθεί ποια άλλα πρόσωπα μέσα σ’ έναν εισηγμένο όμιλο πληροφορούνται τις μεγάλες εντολές και αν τις εκμεταλλεύονται για ίδιο ή/και για εταιρικό λογαριασμό. Ενα άλλο θέμα επίσης σημαντικό που καθυστερεί την ανάπτυξη της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς είναι η εξαίρεση των υπεράκτιων εταιρειών από τις δημόσιες εγγραφές σε αντίθεση με τις ξένες ΑΧΕΠΕΥ και τράπεζες που συμμετέχουν κανονικά. Οι εξαιρέσεις των offshore εταιρειών δεν συμβαδίζουν με τα ισχύοντα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου αναγνωρίζονται ως θεσμικοί επενδυτές. Για παράδειγμα στην Αγγλία οι βρετανικές χρηματιστηριακές εταιρείες δεν έχουν πρόβλημα να εγγράψουν offshore funds στην πρωτογενή ή και δευτερογενή αγορά, ενώ αυτό απαγορεύεται για τις αντίστοιχες ελληνικές χρηματιστηριακές και μάλιστα στις ίδιες εγγραφές στην πρωτογενή ή πωλήσεις στη δευτερογενή αγορά. Παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη τέταρτη μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ όπου επιπλέον της ρήτρας απαγόρευσης«ring-fencing» στη σύμβαση αποκλείστηκαν οι ελληνικές χρηματιστηριακές να εγγράψουν offshore ξένα funds που είναι πελάτες τους, ενώ δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για της αλλοδαπές χρηματιστηριακές εταιρείες.
Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι η σύσταση των offshore funds έγινε για λόγους ευελιξίας στα Cayman Islands, ενώ οι διαχειριστές βρίσκονται στα χρηματοικονομικά κέντρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης, γεγονός που αποκλείει τις περιπτώσεις σκιών ή υποψίας.
Για παράδειγμα το Fund Σόρρος έχει 11,5 δισ. δολάρια ενεργητικό, αλλά για λόγους ευελιξίας είναι εγγεγραμμένο στα Cayman Islands.
H τροποποίηση της συγκεκριμένης απόφασης 13/174/26.10.99 του Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, θα δώσει τη δυνατότητα και στις ελληνικές ΑΧΕΠΕΥ να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους τόσο σε ελληνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.