Με «όπλο» τις κατά πολύ φθηνότερες τιμές, οι αλυσίδες discount διεκδικούν το 20% από την πίτα του λιανεμπορίου τροφίμων. Διαψεύδοντας τις αρχικές προβλέψεις, παρουσιάζουν ταχύτατη ανάπτυξη, με τον τζίρο τους σήμερα να εκτιμάται στα 800 εκατ. ευρώ περίπου. Τα τελευταία δύο χρόνια δε, σε μια στάσιμη για το λιανεμπόριο περίοδο, είναι από τις λίγες περιπτώσεις που μπορούν και αυξάνουν με διψήφιο ρυθμό τις πωλήσεις τους. To κλαμπ των αλυσίδων discount έρχεται να ενισχυθεί από τον γερμανικό κολοσσό Tengelmann (αλυσίδα Plus) ενώ αναζωπυρώνονται οι φήμες περί εισόδου της επίσης γερμανικής και πανίσχυρης Aldi. Οι «παραδοσιακές» αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις συνεχώς αυξανόμενες πιέσεις που δέχονται από το discount ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι έχει ανοίξει και γι’ αυτές ο κύκλος των ανακατατάξεων.
Dia
Την αγορά του discount στην Ελλάδα άνοιξε πρώτη η Dia Hellas – υπό την ομπρέλα του ομίλου Carrefour σήμερα. H είσοδός της δεν έσπειρε τον πανικό, απεναντίας αρκετοί θεωρούσαν ότι το εγχείρημα ήταν καταδικασμένο να αποτύχει αφού «δεν ταίριαζε με τη νοοτροπία του Ελληνα καταναλωτή», ο οποίος σε σχέση με άλλους Ευρωπαίους έχει «εξάρτηση» από τα επώνυμα προϊόντα. Τελικώς ταίριαξε στην τσέπη του… Από 17 καταστήματα και 1 δισ. δρχ. τζίρο το 1995, η Dia Hellas θα κλείσει τη χρήση που τρέχει με 365 καταστήματα, 362 εκατ. ευρώ πωλήσεις και κέρδη 6 εκατ. ευρώ. Οι κωδικοί προϊόντων που διακινεί έχουν φθάσει σήμερα τους 2.500 έναντι 600 που διέθετε πριν από μια δεκαετία. Δεν είναι όλα όμως τα προϊόντα της ιδιωτικής ετικέτας. Το 50% είναι επώνυμα προϊόντα τα οποία εκτιμάται ότι τα διαθέτει κατά 6%-12% φθηνότερα σε σχέση με άλλες αλυσίδες. O όμιλος Carrefour με τις αλυσίδες Dia και Ed συγκαταλέγεται στους μεγάλους παίκτες και στο discount. Επί συνολικού τζίρου 72,668 δισ. ευρώ που πραγματοποιεί ο όμιλος, το discount καλύπτει το 8,1% και ο αριθμός των καταστημάτων ξεπερνά τα 4.000 σημεία.
Lidl
Ο προβληματισμός που επικρατούσε στο λιανεμπόριο τροφίμων όσο ο χώρος του discount περιοριζόταν στην Dia Hellas και στη μικρότερης εμβέλειας ελληνικών συμφερόντων Bazaar, μετατράπηκε σε ταραχή, μη ομολογουμένη βεβαίως, με την είσοδο της Lidl. Οι από ετών φήμες πήραν σάρκα και οστά το καλοκαίρι του 1999, οπότε και η γερμανική εταιρεία άνοιξε τα πρώτα της καταστήματα στην Ελλάδα. Τη χαρακτηρίζουν «μυστικοπαθή» ή «εταιρεία της σιωπής», αφού όχι μόνο εδώ αλλά και στο εξωτερικό φαίνεται να ισχύει ο κανόνας «δεν μιλάμε για οτιδήποτε αφορά την εταιρεία». Χωρίς υπερβολή, άνθρωποι του λιανεμπορίου γνώρισαν προσωπικά ή έμαθαν το όνομα μέλους της διοικησης της Lidl εξαιτίας του… υπουργού Ανάπτυξης κ. Δημ. Σιούφα, που προ ημερών είχε προσκαλέσει σε συνάντηση στελέχη λιανεμπορικών επιχειρήσεων.
Ο,τι είναι γνωστό για τη Lidl προέρχεται από πληροφορίες ή εκτιμήσεις άλλων εταιρειών του λιανεμπορίου ή προμηθευτών. Ετσι, λοιπόν, εκτιμάται ότι ο τζίρος της Lidl στην Ελλάδα κινείται στα όρια των 360 εκατ. ευρώ με 152 καταστήματα, ενώ κάθε χρόνο δημιουργεί περί τα 20-25 νέα καταστήματα. Ανήκει στο Schwarz Group που διαθέτει καταστήματα σε κάθε χώρα της Ευρώπης και εκτιμάται ότι ο αριθμός των discount stores με την επωνυμία Lidl ξεπερνά τα 4.800 σημεία πώλησης και οι πωλήσεις τους τα 16 δισ. ευρώ. Θεωρείται ότι πανευρωπαϊκά παρουσιάζει τον πιο γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. O όμιλος αποτελεί εξέλιξη της εταιρείας Lidl & Schwarz Χονδρικό & Λιανικό Εμπόριο ειδών διατροφής που ιδρύθηκε στη δεκαετία του ’30 στη Νότια Γερμανία.
Ρlus
Εως τον Μάρτιο – Απρίλιο του 2006 εκτιμάται πως θα λειτουργήσουν και τα πρώτα καταστήματα της αλυσίδας Plus που ανήκει στον επίσης γερμανικό όμιλο Tengelmann, η δραστηριότητα του οποίου επεκτείνεται και σε άλλους τομείς πλην του λιανικού εμπορίου τροφίμων. O τζίρος του ομίλου διαμορφώνεται στα 27 δισ. ευρώ, με 7.362 καταστήματα και 184.000 εργαζομένους σε 16 χώρες. H αλυσίδα Plus αριθμεί 3.687 καταστήματα, απασχολώντας 37.888 εργαζομένους και ο τζίρος της ανέρχεται σε 8,35 δισ. ευρώ. H αλυσίδα αναπτύσσεται σε Γερμανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Πολωνία, Ισπανία, Τσεχία και Ουγγαρία. Πάντως, η είσοδος της Plus σε Ελλάδα και Ρουμανία, σύμφωνα με ανακοίνωση του γκρουπ (10/11/2004), προσδιοριζόταν εντός του 2005.
Αldi
Οι φήμες περί εισόδου της Aldi, επίσης γερμανικής εταιρείας, έρχονται και επανέρχονται εδω και αρκετά χρόνια. Τελευταίως πάλι αναζωπυρώθηκαν και φέρουν την εταιρεία εντός του 2006 να δίνει το «παρών» και στην ελληνική αγορά. O χώρος του discount για την Aldi μεταφράζεται σε πλέον των 5.700 καταστημάτων και τζίρο άνω των 34 δισ. ευρώ.
Εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς αναφέρουν ότι και με τη δραστηριοποίηση της Tengelmann στην ελληνική αγορά ο κλάδος του discount μπορεί άνετα την επόμενη τριετία – τετραετία να κερδίσει το 20% (έναντι 13% που υπολογίζεται σήμερα) της αγοράς. O συνολικός τζίρος του λιανεμπορίου τροφίμων ανέρχεται σήμερα σε 8,7 δισ. ευρώ με τη λειτουργία 17.000 καταστημάτων.
Παντός καιρού
Το συγκριτικό πλεονέκτημα για την αγορά του discount είναι ότι μπορεί να γνωρίσει ανάπτυξη τόσο σε περιόδους οικονομικής ευημερίας όσο και ύφεσης. Πλέον, καταρρίπτεται και ο μύθος ότι τα καταστήματα αυτά απευθύνονται αποκλειστικά στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα του πληθυσμού. Ερευνες δείχνουν ότι οι εύρωστοι οικονομικά καταναλωτές αγοράζουν από τα καταστήματα discount επειδή θεωρούν ότι κάνουν μια έξυπνη αγορά και οι καταναλωτές με μικρότερη οικονομική δυνατότητα λόγω των χαμηλών τιμών που προσφέρουν. Τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα που προσφέρουν οι αλυσίδες discount μπορεί να είναι έναντι των αντίστοιχων επωνύμων από 15% έως και 40% φθηνότερα. Στην Ευρώπη το discount εδώ και χρόνια έχει γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη. Υπολογίζεται πως πανευρωπαϊκά λειτουργούν συνολικά πλέον των 30.000 καταστημάτων discount, που πραγματοποιούν πωλήσεις στα επίπεδα των 100 δισ. ευρώ.
Πώς απαντούν
Οι παραδοσιακές αλυσίδες σούπερ μάρκετ που έχουν αντιληφθεί πολύ καλά τη δυναμική που αναπτύσσεται σε αυτό το κομμάτι της αγοράς, δεν μένουν θεατές. H κάθε μια ανάλογα με τη φιλοσοφία και τη στρατηγική της αναζητεί τρόπους για να κρατήσει τη θέση της. Είναι προφανές ότι από τη στιγμή που η αγορά συνολικά δεν διευρύνεται, το μερίδιο των discount αποσπάται από τους ανταγωνιστές μικρούς ή μεγάλους. Μια από τις τακτικές των σούπερ μάρκετ είναι η ενίσχυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που διαθέτουν και που χρόνο με το χρόνο εξελίσσεται.