Οι πρώτες ενδείξεις της πίεσης που θα υποστούν τα περιθώρια κέρδους των ελληνικών τραπεζών έκαναν ήδη την εμφάνισή τους, προκαλώντας την κριτική διεθνών αναλυτών και θορυβώντας τις διοικήσεις των τραπεζών. Αν και οι επιπτώσεις δεν είναι ακόμα σαφείς, ο μεγάλος φόβος που ελλοχεύει και δημιουργεί νευρική κρίση στα επιτελεία των τραπεζών, ακούει στο όνομα αναχρηματοδότηση των παλαιών δανείων και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα πλήξει ιδιαίτερα τις τράπεζες με μεγάλα χαρτοφυλάκια σε παλαιά δάνεια.
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, επιβεβαιώνουν ότι η ελληνική ψαλίδα στα επιτόκια των δανείων και των καταθέσεων είναι η υψηλότερη στη Ζώνη του Ευρώ και την ίδια στιγμή αποκαλύπτουν ότι, σε ό,τι αφορά το σκέλος των χορηγήσεων, η διαφορά των ελληνικών επιτοκίων σε σχέση με τα ευρωπαϊκά εντοπίζεται στα παλαιά δάνεια και πολύ λιγότερο ή ακόμα και καθόλου στα νέα δάνεια. Αντίστοιχα συμπεράσματα εξάγονται από τα αναλυτικά στοιχεία για την πορεία των επιτοκίων σε παλιά και νέα δάνεια, που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος, επιβεβαιώνοντας την ταχύτερη αποκλιμάκωση που ακολουθούν τα επιτόκια των νέων δανείων. Τα ίδια στοιχεία πιστοποιούν παράλληλα τη βραδεία αποκλιμάκωση στα επιτόκια των παλαιών δανείων, παρά το γεγονός μάλιστα ότι βρίσκονται σε αισθητά υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα ευρωπαϊκά, διευρύνοντας τη μεταξύ του ψαλίδα.
Η ταχεία μείωση των επιτοκίων στα νέα δάνεια, λόγω του υψηλού ανταγωνισμού που αναπτύσσεται μεταξύ των τραπεζών, συμπαρασύρει με τη σειρά της τα spreads και σταδιακά εκτιμάται ότι θα επηρεάσει και τα κέρδη των ελληνικών τραπεζών. Οπως παραδέχονται τραπεζικά στελέχη, η μαζική στροφή των δανειοληπτών προς τις αναχρηματοδοτήσεις δανείων, που δεν περιορίζεται πλέον στα καταναλωτικά δάνεια, αλλά επεκτείνεται στο κρίσιμο χαρτοφυλάκιο της στεγαστικής πίστης, εντείνει τον ανταγωνισμό και θα δημιουργήσει πιέσεις όχι μόνο στα κέρδη, αλλά και στο ρυθμό αύξησης των εργασιών.
Η φυγή πελατών πλήττει τις τράπεζες με μεγάλα χαρτοφυλάκια καταναλωτικών δανείων, στο βαθμό που οι προσφορές του ανταγωνισμού για τη μεταφορά υπολοίπων μειώνουν κατά πολύ το κόστος του δανεισμού, που διευκολύνεται από τις απλές διαδικασίες που απαιτούνται για τη μεταπήδηση από τη μία τράπεζα στην άλλη. Εξίσου ευάλωτες στη μεταφορά είναι οι τράπεζες με μεγάλο χαρτοφυλάκιο παλαιών στεγαστικών δανείων, όσο οι πελάτες τους ανακαλύπτουν σταδιακά τα οφέλη της αναχρηματοδότησης από άλλη τράπεζα και αυτομολούν προς τις συμφερότερες λύσεις που προσφέρει ο ανταγωνισμός. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες στην προσπάθειά τους να αποτρέψουν τους δανειολήπτες -οι οποίοι είναι κατά κανόνα και συνεπείς- να μεταφέρουν τα υπόλοιπά τους σε άλλη τράπεζα, προωθούν προϊόντα που μειώνουν αισθητά το επιτόκιο του δανείου κατά την τελευταία περίοδο της αποπληρωμής, ενώ στην κατεύθυνση της προσέλκυσης πελατείας είναι η επιδότηση των εξόδων προσημείωσης ή των εξόδων έγκρισης του δανείου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το επιτόκιο των νέων δανείων στα στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο ή σταθερό για ένα έτος, μειώθηκε από το 4,23% τον Ιανουάριο του 2005 στο 3,89% τον Φεβρουάριο του 2006, ενώ το αντίστοιχο μέσο επιτόκιο για το σύνολο των δανείων διαμορφώνεται στο 4,90% στο τέλος Φεβρουαρίου. Στην καταναλωτική πίστη το κυμαινόμενο επιτόκιο για νέα δάνεια μειώθηκε από το 8,85% στο 8,06%, ενώ στο σύνολο του χαρτοφυλακίου το αντίστοιχο επίπεδο του επιτοκίου παρέμεινε σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και διαμορφώθηκε στο 12,50% από 12,93% που ήταν τον Ιανουάριο του 2005.