Η ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά θεωρείται, πλέον, από τις πιο ανταγωνιστικές στην Ευρώπη, καθώς έχει εξελιχθεί σε ασφαλή επενδυτικό τομέα με δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2006, τα αποτελέσματα εσόδων προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDΑ) των εισηγμένων ακτοπλοϊκών στο Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) παρουσίασαν ανάκαμψη της τάξης του 18% σε σχέση με το 2005, τα καθαρά αποτελέσματα σημείωσαν αύξηση κατά… 80% και ο τραπεζικός δανεισμός μειώθηκε κατά 28% σε σχέση με το 2005. Και όλα αυτά τη στιγμή που το διεθνές οικονομικό περιβάλλον δεν βοηθάει εξαιτίας των υψηλών τιμών στα καύσιμα τα οποία αύξησαν το λειτουργικό κόστος της ακτοπλοΐας κατά 7% σε σχέση με το 2005. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα αποτελέσουν περίοδο έντονων διεργασιών στον ακτοπλοϊκό χώρο καθώς αυξάνεται ο αριθμός των επενδυτών που βλέπουν με θετικό «μάτι» την ακτοπλοϊκή αγορά. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μόλις τους τελευταίους μήνες στην ακτοπλοΐα εισήλθαν δύο μεγάλα ονόματα: Ο Πάνος Λασκαρίδης που αγόρασε τα ποσοστά της Αttica Group σε Μινωικές Γραμμές και ΗellencSea Ways (HSW) και ο Ομιλος Gromaldi που αγόρασε το 14,2% της ΑΝΕΚ. Επίσης, όπως αναφέρουν ακριβείς πληροφορίες, σε εξέλιξη βρίσκονται οι επαφές της διοίκησης της ΝΕΛ για είσοδο στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας μεγάλου αραβικού επενδυτικού σχήματος.
«Οι προοπτικές για το μέλλον της ακτοπλοΐας είναι ευοίωνες για τους επενδυτές, καθώς η ελληνική ακτοπλοΐα είναι εξοπλισμένη από δυνατά επιχειρηματικά και διαχειριστικά σχήματα που εξασφαλίζουν τη διαφάνεια αλλά και την επιχειρηματική δράση» σημειώνεται στην ετήσια μελέτη της XRTC, εταιρείας συμβούλου επί ναυτιλιακών θεμάτων της τράπεζας Natixis, με τίτλο «Ελληνική ακτοπλοΐα: εξελίξεις και προοπτικές σε γόνιμο έδαφος». Μάλιστα, στην ίδια μελέτη διατυπώνεται η πρόβλεψη ότι αναμένονται περαιτέρω κινήσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων καθώς και νέες επενδύσεις με σκοπό τη συνεχιζόμενη ανανέωση αλλά και την επέκτασή τους πέραν της εσωτερικής αγοράς. «Η ελληνικη ακτοπλοϊκή αγορά δίδει μεγάλες δυνατότητες συγχωνεύσεων και κατ’ επέκτασιν δημιουργίας νέων μικρών και ευέλικτων εταιρικών σχημάτων» ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΧRΤC Γιώργος Ξηραδάκης και συμπλήρωσε: «Οσο συνεχίζεται η προσπάθεια ενίσχυσης της εταιρικής οργάνωσης και της διαφάνειας των εταιρειών τόσο πιο συχνά θα διέρχονται από την είσοδο της αγοράς αγοραστές και από την έξοδό της πωλητές».
Οικονομικά στοιχεία
Τα αποτελέσματα εσόδων προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) των εισηγμένων το 2006 παρουσίασαν σημαντική ανάκαμψη της τάξης του 18% σε σχέση με το 2005. Η συγκεκριμένη βελτίωση οφείλεται στο γεγονός ότι όλες οι εταιρείες, με εξαίρεση την Αttica Group, εμφάνισαν βελτιωμένα αποτελέσματα, με τη ΝΕΛ να ξεχωρίζει αφού η κερδοφορία της βοηθήθηκε πολύ από τις αναπροσαρμογές των δανειακών της υποχρεώσεων αλλά και από τις αποζημιώσεις που έλαβε με τις επισκευές των τριών ταχυπλόων της. Η μείωση των αποτελεσμάτων της Attica Group οφείλεται στη στρατηγική της σταδιακής εξόδου που έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια η εταιρεία τόσο από τις αγορές της Βορείου Ευρώπης όσο και της Αδριατικής μέσω πωλήσεων πλοίων της. Πρακτικά η βελτιώση των αποτελεσμάτων ΕΒΙΤDΑ οφείλεται: 1) Στον εξορθολογισμό που ακολουθήθηκε τα τελευταία έτη από τις εταιρείες όσον αφορά τις λειτουργίες τους και την ανανέωση του στόλου τους και 2) Στον ανασχεδιασμό των δανειακών τους υποχρεώσεων με όρους που συμβάλλουν και διευκολύνουν την οικονομική τους εξυγίανση.
Το 2006 οι εταιρείες κατέγραψαν καθαρά αποτελέσματα αυξημένα κατά 80% σε σχέση με το 2005. Η αύξηση αυτή είναι η τέταρτη συνεχόμενη από το 2003 και φανερώνει την ευρωστία των ακτοπλοϊκών εταιρειών.
Πάντως, όπως σημειώνεται στη μελέτη της XRTC, ο κύκλος εργασιών των πέντε εισηγμένων εταιρειών στο Χ.Α. για το 2006 παρουσίασε μείωση κατά 3,2%, ύστερα από μια αναδική πορεία έξι ετών. Σε αυτό επέδρασε, κυρίως, η πώληση της γραμμής της Βαλτικής από τη Super Fast Ferries καθώς ελαχιστοποίησε τον κύκλο και επέδρασε στην ανάπτυξη του κύκλου εργασιών της αγοράς. Να σημειωθεί ότι εταιρείες, όπως οι Μινωικες Γραμμές, η HSW, η GAFerries και η C-Link απεκόμισαν σημαντικά οφέλη ναυλώνοντας τα πλοία τους σε άλλες γραμμές, κυρίως ευρωπαϊκές. Το ποσοστό του κύκλου εργασιών των ελληνικών ακτοπλοϊκών εταιρειών προέρχεται: κατά 57% από την Αδριατική, κατά 36% από την Ελλάδα και μόλις 7% από τη Βόρεια Ευρώπη.
Η αύξηση της τιμής των καυσίμων τα τρία τελευταία έτη έχει επιδράσει αρνητικά στα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών και κυρίως αυτών που διαχειρίζονται ταχύπλοα καθώς και νέας τεχνολογίας πλοία. Το 2006 το συνολικό κόστος αυξήθηκε κατά 7%. Ωστόσο, όπως σημειώνεται στη σχετική μελέτη, παρά την αύξηση του κόστους, λόγω καυσίμων, η ετήσια αύξηση του συνόλου των εξόδων κυμάνθηκε στο 5% καθώς απορροφήθηκε μέσω: της συγκράτησης των λοιπών λειτουργικών εξόδων, εφαρμόζοντας καινοτόμες οικονομικές πρακτικές αντιστάθμισης κινδύνου των τιμών των καυσίμων (fuel hedging) που προστάτευσαν από πιθανές αρνητικές μακροοικονομικές πιέσεις στις εν λόγω τιμές και παράλληλα βοήθησαν σημαντικά στην αξιολόγηση των μελλοντικών προϋπολογισμών και μέσω του επίναυλου στις τιμές των εισιτηρίων.
Τραπεζικά δάνεια
Οι αναδιαρθρώσεις των δανείων των εταιρειών αποτέλεσαν μακροχρόνια και επίπονη διαδικασία, η οποία ολοκληρώθηκε με επιτυχία, με αποτέλεσμα το 2006 ο τραπεζικός δανεισμός να μειωθεί κατά 28% σε σχέση με το 2005. Αυτό επιτεύχθηκε για δύο λόγους: 1) Λόγω των αναδιαρθρώσεων δημιουργήθηκαν πιο ρεαλιστικές δομές πληρωμών που οδήγησαν τις εταιρείες να αποπληρώνουν τα δάνειά τους ομαλά και 2) στην πώληση πλοίων που βοήθησαν στη μείωση των δανείων λόγω προπληρωμών.
Οι τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη χρηματοδότηση της ελληνικής ακτοπλοΐας είναι κατά 41% ελληνικές και κατά 59% ξένες. Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες οι οποίες έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας εν γένει, όπως η RBS και η HSH, απέχουν από τη χρηματοδότηση της ακτοπλοΐας. Οι κύριες ξένες τράπεζες που υποστηρίζουν την ακτοπλοϊκή αγορά είναι οι: Natixis, KFW, J.P. Morgan, ABN Amro, Citibank, Comme-rzbank, Deutsche Scheffsbank και η DVB. Από τις ελληνικές τράπεζες ισχυρά χαρτοφυλάκια διαθέτουν η Εθνική Τράπεζα, η Πειραιώς, η Εμπορική και η FΒΒ.
Να σημειωθεί ότι προσφάτως μέσω των τραπεζών Natixis, Εθνική και Πειραιώς, η ακτοπλοϊκή εταιρεία Helle-nicSea Ways (HSW) σύναψε τραπεζικό κοινοπρακτικό δάνειο ύψους 145 εκατ. ευρώ.
Επιδοτήσεις
Στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής το ελληνικό κράτος επιδοτεί την εκτέλεση ορισμένων δρομολογιακών γραμμών. Αυτό σημαίνει ότι για το 2007 τα υπουργεία Εμπορικής Ναυτιλίας και Αιγαίου θα δαπανήσουν ποσόν 34 εκατομμυρίων ευρώ, όταν για το 2006 οι επιδοτήσεις ήταν 31,5 εκατομμύρια ευρώ και για το 2005 ήταν 27 εκατομμύρια ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα δύο υπουργεία, για το 2006, επιδοτήθηκαν 63 γραμμές οι οποίες εξυπηρετήθηκαν από 31 διαφορετικές εταιρείες. Ειδικότερα από το ΥΕΝ επιδοτήθηκαν 29 γραμμές οι οποίες εξυπηρετήθηκαν από 12 εταιρείες και από το υπουργείο Αιγαίου επιδοτήθηκαν 34 γραμμές που εξυπηρετήθηκαν από 19 εταιρείες.
