Σύμφωνα με το σχέδιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το υπουργείο Οικονομίας, το όραμα της Ψηφιακής Σύγκλισης με την Ε.Ε. αποτελεί τον πυρήνα της νέας στρατηγικής για τις Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) που υιοθετείται στη νέα Προγραμματική Περίοδο 2007-2013. Το όραμα αυτό συγκεράζεται στο: «Ψηφιακό άλμα στην παραγωγικότητα, Ψηφιακό Αλμα στην ποιότητα ζωής» και θα εστιαστεί σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας (τουρισμός, ναυτιλία κ.λπ.), ενώ επιπλέον στόχο έχει την ισοδύναμη πρόσβαση στις νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών, μεταξύ κέντρου και περιφέρειας.
Στρατηγική
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο σχέδιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος, το χαμηλό σημείο εκκίνησης για τις νέες τεχνολογίες αποτελεί την κύρια αιτία για την οποία απαιτείται ένα «Ψηφιακό Αλμα» και όχι μια περισσότερο ήπια προσέγγιση. «Το άλμα πρέπει να πραγματοποιηθεί προκειμένου να ανακτηθεί ο χαμένος χρόνος και να αξιοποιηθούν οι νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών δυναμικά. Κάθε παρέμβαση που θα συμβάλλει στην επίτευξη του παραπάνω οράματος θα σχεδιαστεί με βάση τις ανάγκες των επιχειρήσεων και των πολιτών και θα δομηθεί ώστε τόσο το σημείο εκκίνησης, όσο και το όφελός της να εντοπίζονται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις», αναφέρεται χαρατηριστικά το σχέδιο Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Η στρατηγική της περιφερειακής ανάπτυξης στη χώρα για την περίοδο 2007-2013, όπως αυτή διαμορφώνεται από το όραμα, εστιάζει στη διαμόρφωση ευρύτερων και ανταγωνιστικότερων χωρικών ενοτήτων, με την εφαρμογή προσαρμοσμένης αναπτυξιακής στρατηγικής και τη δημιουργία ενός μικρού αριθμού βιώσιμων ανταγωνιστικών πόλων ανάπτυξης σε αυτές, σε τομείς με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα (λ.χ. τουρισμός, πολιτισμός, ναυτιλία, αθλητικές υποδομές κ.ο.κ.).
Στο πλαίσιο αυτό, το όραμα του ψηφιακού άλματος στην παραγωγικότητα και στην ποιότητα ζωής αποκτά χωρική διάσταση και συνδέεται με συγκεκριμένες παρεμβάσεις. Η νέα αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ 2007-2013 με 5 Περιφερειακά Προγράμματα σε ευρύτερες χωρικές ενότητες, επιβάλλει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο διαλειτουργικότητας με τις αντίστοιχες περιφερειακές πολιτικές.
Παρεμβάσεις
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το παρόν πρόγραμμα έχει εθνικό χαρακτήρα και ότι αντανακλά την Ψηφιακή Στρατηγική της χώρας αναπτύσσοντας παρεμβάσεις που αφορούν και τις 13 περιφέρειες της χώρας, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» επικεντρώνεται χρηματοδοτικά στις 8 περιφέρειες αμιγούς στόχου σύγκλισης. Οπως έχει διαφανεί από την ανάλυση της αναπτυξιακής τυπολογίας και των βασικών διαρθρωτικών τους χαρακτηριστικών, η παραγωγική διάρθρωση αυτών των περιφερειών τείνει να είναι ομοιογενής, με κοινό χαρακτηριστικό την τάση αύξησης του τριτογενούς σε βάρος των δύο άλλων τομέων της οικονομίας. Η συνεισφορά των ΤΠΕ στις περιφέρειες αυτές είναι χαμηλότερη του εθνικού μέσου όρου. Σε σχέση με την παραγωγική τους διάρθρωση, οι 8 Περιφέρειες αμιγούς στόχου σύγκλισης διατηρούν ένα δυναμικό πρωτογενή τομέα, στον οποίο σχεδιάζονται εστιασμένες παρεμβάσεις στήριξης της διείσδυσης και χρήσης ΤΠΕ από το Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας. Επιπρόσθετα, στα αντίστοιχα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) θα προβλεφθούν συνοδευτικές παρεμβάσεις ΤΠΕ, με συνολικό στόχο τη στήριξη της ελκυστικότητάς τους και την άμβλυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων (προληπτικές, σταθεροποιητικές και διαρθρωτικές πολιτικές). Με γνώμονα την ύπαρξη των προαναφερθέντων διαρθρωτικών χαρακτηριστικών και για την αποφυγή ανάπτυξης της στρατηγικής του προγράμματος σε περιοχές «δύο ταχυτήτων», το ΕΠ «Ψηφιακή Σύγκλιση» θα συμπεριλάβει κριτήρια επιλογής παρεμβάσεων τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες (π.χ. χαμηλή συγκέντρωση επιχειρήσεων). Ειδικότερα για τις 8 περιφέρειες αμιγούς στόχου σύγκλισης τα κριτήρια αυτά ενδέχεται να είναι ελαστικότερα από τις υπόλοιπες 5 περιφέρειες.
Στις περιφέρειες μεταβατικής στήριξης, το ψηφιακό άλμα στην παραγωγικότητα και στην ποιότητα ζωής συνδέεται με διακριτές παρεμβάσεις στήριξης της διείσδυσης και χρήσης ΤΠΕ αντίστοιχες με αυτές του παρόντος επιχειρησιακού, οι οποίες εστιάζουν στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με την ταυτόχρονη αντιμετώπιση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων (επιταχυντικές, σταθεροποιητικές. και διαρθρωτικές πολιτικές).
Τρεις στόχοι
Το «ψηφιακό άλμα στην παραγωγικότητα και στην ποιότητα ζωής» μέσω εστιασμένων παρεμβάσεων και συνεργειών με τα ΠΕΠ, καλύπτει επίσης τους τρεις στρατηγικούς στόχους του ΕΣΠΑ 2007-2013 που προσδιορίζουν το περιεχόμενο της χωρικής ανάπτυξης:
– Ανάπτυξη ισόρροπου και πολυκεντρικού αστικού συστήματος και διαμόρφωσης νέας σχέσης πόλης – υπαίθρου.
– Εξασφάλιση της ισότητας πρόσβασης στις υποδομές και στη γνώση.
– Αειφόρος ανάπτυξη και ορθολογική διαχείριση και προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η προαναφερθείσα στρατηγική αναμένεται να αξιοποιήσει δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών ανισοτήτων που παρατηρούνται σε εθνικό επίπεδο. Αναλυτικότερα, για αντιμετώπιση αναπτυξιακών αναγκών σε περιφέρειες που δεν παρουσιάζουν μεγάλες διαρθρωτικές αποκλίσεις, το πρόγραμμα θα ακολουθήσει μια από «επάνω προς το κάτω» (top-down) προσέγγιση, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας ολοκληρωμένες δράσεις εθνικής εμβέλειας. Αντίθετα, για την αντιμετώπιση τοπικών αναπτυξιακών αναγκών, το πρόγραμμα θα ακολουθήσει προσέγγιση από «κάτω προς τα πάνω» (bottom-up). Ειδικότερα, οι προσκλήσεις του προγράμματος θα λαμβάνουν υπόψη τα τοπικά χαρακτηριστικά και τις αντίστοιχες αναπτυξιακές προτεραιότητες σύμφωνα με πρωτογενή στοιχεία που θα έχει συλλέξει, συνθέσει και αναλύσει η Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας και τις αντίστοιχες Περιφέρειες.
Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ψηφιακή Σύγκλιση θα υλοποιηθούν πράξεις όπως οι κόμβοι ψηφιακών υπηρεσιών, οι υπηρεσίες και εφαρμογές για το πολίτη και τα business gateways, τα αποτελέσματα των οποίων, λόγω της οριζόντιας φύσης τους, θα ωφελήσουν το σύνολο της χώρας. Ο επιμερισμός των δαπανών τέτοιων πράξεων ανά περιφέρεια και στόχο μπορεί να γίνει με βάση το μερίδιο των πόρων που κατανέμονται ενδεικτικά σε κάθε περιφέρεια στο πλαίσιο της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2005.
